Onderwijs- en Innovatieplein
Bronnen of mediaproducties zelf maken
Wanneer je bij je zoektocht naar bronnen erachter komt dat je hiaten moet opvullen, of het verhaal op een eigen manier wilt vertellen, dan kan je zelf aan de gang gaan met het maken van eigen bronmateriaal. Voordat we je zo gaan verwijzen naar hands-on tips over het maken van kennisclips en podcasts eerst nog even dit: in alle gevallen is het belangrijkste waarover je nadenkt, dat je weet wat je wilt bereiken bij de studenten (leeruitkomst). Om je te helpen hier structuur in aan te brengen, lees verhaal vertellen. En een keuze voor de vorm is ook essentieel. Kennisclips of podcasts, hoe hip ook, zijn niet zaligmakend. Misschien is een eenvoudige tekst met een grafiek goed genoeg. Binnen elk medium heb je weer tientallen keuzes te maken over hoe je je verhaal presenteert. We proberen je te helpen een format te kiezen
Kennisclips maken
Wil je kennisclips, podcasts of animaties gaan maken voor je lessen, maar weet je niet waar je moet beginnen? Onderstaand document helpt je stap voor stap door het ontwerpproces heen, zodat je niet alleen een technisch goede kennisclip maakt, maar ook eentje die goed past bij je onderwijsdoelen én ook bij je studenten. Door te werken in drie stappen (macro-, meso- en micro-ontwerp) kun je een gestructureerde aanpak volgen die ervoor zorgt dat je kennisclip een effectief middel wordt in je lessen.
Dekker & Kannegieter (2021) Het onderwijskundig ontwerpen van kennisclips, podcast, animaties.
In de eerste stap stel je jezelf de vraag: Wat is het doel van mijn kennisclip en voor wie maak ik deze? Dit is een cruciale stap, omdat het bepalen van je doel en doelgroep de basis legt voor alle verdere keuzes die je gaat maken. Denk goed na over de voorkennis van je studenten. Zijn er specifieke eigenschappen van de doelgroep waarmee je rekening moet houden? Stel jezelf vragen als:
- Wat weten mijn studenten al over dit onderwerp?
- Welke onderwerpen en voorbeelden spreken hen aan?
Naast de doelgroep is het ook belangrijk om te bepalen hoe de kennisclip past binnen het grotere geheel van je leeractiviteiten. Ga je de clip gebruiken in een flipped-classroom setting? Of wordt deze clip juist klassikaal bekeken? Door dit soort vragen vroeg in het proces te stellen, zorg je ervoor dat je een kennisclip maakt die goed aansluit bij de manier waarop jouw studenten leren.
Nu je weet wat je wilt bereiken, kun je nadenken over de inhoud en vorm van de kennisclip. Kies een vorm dat past bij je doel en doelgroep. Wordt het een video, een screencast, een animatie of misschien wel een podcast? Je kunt hier creatief zijn, maar zorg ervoor dat de gekozen vorm altijd de leerdoelen ondersteunt. Zie ook bij Format kiezen.
Verdeel vervolgens de inhoud in kleine, behapbare stukken die logische zijn af te bakenen. En zet deze vervolgens in een logische volgorde: wat moet eerst aan bod komen en welke onderwerpen bouwen hierop voort? Dit opdelen en opbouwen van de leerstof helpt je om gestructureerd te werk te gaan en maakt de kennisclip overzichtelijker voor je studenten.
Een handige tip: als je twijfelt over de volgorde van de onderwerpen, bespreek dit dan met collega's. Vaak helpt het om samen te kijken naar wat het belangrijkste is en welke volgorde het meest logisch is voor de studenten.
Als je de inhoud hebt opgedeeld in logische eenheden kun je nog een stap maken om deze in een volgorde te zetten waarmee je een – didactisch – sterk verhaal maakt. Zie hiervoor Verhaal vertellen.
In deze laatste stap zoom je in op de details: wat ga je letterlijk zeggen en wat ga je laten zien? Denk na over hoe je visuele elementen, zoals PowerPoint-slides met illustraties, kunt inzetten om je verhaal kracht bij te zetten. Het is belangrijk dat de beelden ondersteunend zijn aan de inhoud. Te veel tekst op een slide kan bijvoorbeeld afleiden van wat je vertelt.
Maak ook duidelijke keuzes in je wat je erbij vertelt, je audio. Schrijf een script voor je tekst of je voice-over en zorg dat deze prettig klinkt en goed te volgen is voor je studenten. Wil je muziek gebruiken? Let erop dat dit niet afleidt van de inhoud van je clip.
7 Tips voor het maken van een effectieve kennisclip
- Ondertiteling (in de tweede taal)
- Integratie (in tijd en in ruimte)
- Signaling (laten zien of horen waar de aandacht heen moet)
- Modaliteit (combineer geluid met afbeeldingen)
- Segmentatie (goed indelen, niet te veel)
- Persoonlijke taal (de kijker aanspreken)
- Verwijder afleiding (richten op hoofdboodschap)
Voor ondersteuning zie AZ-lijst: webcolleges
(voor opname in de studio)
Als je ideeën wilt krijgen hoe je kennisclips als werkvorm kunt inzetten in je onderwijs, kijk dan in de ActiviTool Activerende kennisclip
.
Podcasts maken voor beginner
Podcasts worden steeds populairder en ook in het onderwijs wordt deze vorm van vertellen steeds meer gebruikt. Daarom is er nu een online cursus samengesteld voor docenten en onderzoekers die overwegen om een podcast te maken. Heb je al een tijdje een leuk idee, maar weet je niet waar je moet beginnen? Of heb je nog nooit van podcasts gehoord, maar ben je wel nieuwsgierig? Dan is deze online cursus zeker wat voor jou!
De cursus bestaat uit verschillende delen. In de introductie wordt uitgelegd wat een podcast is en kun je voorbeelden beluisteren uit de praktijk. Daarna begint het echte werk en leer je hoe je stap voor stap een goede podcast maakt. Dit gebeurt in drie stappen: Plan, produce en publish. De gehele cursus neemt ongeveer een uur van je tijd in beslag.
Na afloop van de cursus weet je precies welke stappen je moet ondernemen om een goede podcast te maken. Als je ideeën wilt krijgen hoe je podcasts als werkvorm kunt inzetten in je onderwijs, kijk dan in de ActiviTool bij Activerende podcast