Centre of Expertise Urban Vitality
DXA
Dual-energy X-ray Absorptiometry
Een DXA-scanner is een beeldvormend meetapparaat die op basis van de geabsorbeerde hoeveelheid straling door verschillende typen lichaamsweefsels de lichaamssamenstelling van een cliënt bepaalt.
Naast de lichaamssamenstelling meet de DXA-scanner ook de botdichtheid (bone mineral density – BMD). Het bepalen van van de botdichtheid met DXA wordt al jaren gezien als de gouden standaard. In het ANAC gebruiken we de DXA-scanner van Hologic, type Discovery A. De botdichtheid wordt bepaald aan de hand van een heupscan.
Hoe werkt de DXA-scanner?
De DXA-scanner maakt gebruik van lage-intensiteit röntgenstraling met 2 verschillende energieniveaus (100 en 140 kVp). De effectieve stralingsdosis voor de gescande persoon is vergelijkbaar met de dagelijkse, natuurlijke achtergrondstraling van ca. 10 μSv per dag. Deze straling wordt van onderaf door het lichaam gestuurd.
De berekende, geabsorbeerde straling is een maat voor de hoeveelheid lichaamsweefsel. Hoe dichter of hoe groter het lichaamsweefsel, hoe meer straling wordt geabsorbeerd. Omdat de specifieke absorptie van elk weefseltype anders is, kan de scanner onderscheid maken tussen botweefsel, vetweefsel en bot- en vetvrij weefsel. Voor een analyse van de afzonderlijke ledematen en de romp wordt de totale lichaamsscan in segmenten verdeeld. Een totale lichaamsscan duurt ongeveer 5 minuten. Een heupscan duurt ongeveer 30 seconden.
Waarvoor wordt de DXA-scanner gebruikt?
De hoeveelheid bot- en vetvrije massa van het hele lichaam – dan wel van de armen en benen samen – kan worden gezien als indicator van ondervoeding of sarcopenie (de afname van spierkracht en -massa). Om te bepalen of sprake is van osteoporose (botontkalking), vergelijken we de gemeten botdichtheid met de waarde uit een referentiecurve,.
Tijdens een totale lichaamsscan kan ook de hoeveelheid visceraal vet (buikvet) worden ingeschat. Visceraal vet vormt een risicofactor voor chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten en diabetes type 2.
Kosten
Een DXA-meting kost € 135.
Je kunt je niet aanmelden voor de DXA-scan als je:
- zwanger bent of een zwangerschap vermoedt.
- borstvoeding geeft.
- een radiologisch onderzoek met contrastmiddelen (jodium- of bariumhoudende middelen) ondergaat binnen 7 dagen voorafgaand aan de DXA-scan.
- een nucleair geneeskundige behandeling ondergaat binnen 3 dagen voorafgaand aan de DXA-scan.
Contact
Heb je vraag over een meting? Neem dan contact met ons op via Mariëtte van Rijmenam, e-mail: m.j.van.rijmenam@hva.nl.