Onderwijs- en Innovatieplein
Online onderwijs
Wat is online lesgeven
Online lesgeven is het geven van onderwijs via een online platform, zoals Microsoft Teams, waarbij docent en studenten op afstand met elkaar communiceren. Het lesgeven kan synchroon plaatsvinden, waarbij docenten en studenten op hetzelfde moment aan de sessie deelnemen. Een online les kan ook asynchroon plaatsvinden, waarbij de docent en student niet op hetzelfde moment interacteren, zoals bij een E-Learning of een MOOC. Dit artikel richt zich met name op het synchroon online lesgeven.
Het verschil tussen online lesgeven, hybride lesgeven en blended learning
Bij het online lesgeven zijn alle deelnemers, docenten en studenten, online aanwezig. Dit verschilt met hybride lesgeven, bij hybride lesgeven is een deel van de studenten fysiek in de klas aanwezig, terwijl de rest online meedoet. Lees hier meer over hybride lesgeven.
Waarom geef je online les
Online lessen zijn bij te wonen vanaf elke locatie met een internetverbinding. Dit verhoogt de toegankelijkheid en laagdrempeligheid en biedt voordelen voor studenten met een druk schema, maar ook voor studenten met mobiliteits- of gezondheidsproblemen (NVAO & Onderwijsinspectie, 2022, p.41 ). Daarnaast blijven (enkele) mogelijkheden voor interactie en samenwerking behouden. Die mogelijkheden zijn in online onderwijs vaak ook beter schaalbaar, aangezien je niet gebonden bent aan de grootte van het klaslokaal, de openingstijden van het gebouw en de duur van je reservering.
Daarnaast is een voordeel ten opzichte van hybride lessen dat de doelgroep zich op slechts één locatie bevindt: online. Je hoeft je aandacht in de voorbereiding en tijdens de sessie dus niet over meerdere locaties te verdelen.
Enkele nadelen van online lessen zijn dat je inlevert op (non-verbale) communicatie en (spontane) interacties, en bij lessenseries die volledig online worden verzorgd staat de sociale binding bij de studenten onder druk. Deze kenmerken zorgen ervoor dat een online les extra energie kost (NVAO & Onderwijsinspectie, 2022, p.40). Wees je extra bewust van deze tekortkomingen en pas onderstaande tips toe om je online les te versterken.
Wanneer geef je online les
-
Remedial Teaching: geef extra ondersteuning bij complexe materie of herhaal belangrijke onderwerpen. Neem eventueel je lessen op zodat (afwezige) studenten deze terug kunnen kijken.
-
Gastlessen: haal de beroepspraktijk op een laagdrempelige manier naar binnen door een online gastles te organiseren. De kans is groter dat de gastdocent sneller beschikbaar is bij een online les.
-
Hoorcollege: bereik een grote studentenpopulatie door een online hoorcollege te verzorgen. Online zijn verschillende opties voor interactie, zodat je zicht houdt op het begrip en de aandacht van de deelnemers. Klik hier om het voorbeeld bij Social Work te zien, waar online live hoorcolleges succesvol worden ingezet.
-
Losse instructies: help je studenten op weg door de losse instructies voor een (beroeps)opdracht online te verzorgen. Tijdens fysieke bijeenkomsten gaan je studenten aan de slag met concrete vragen of het duiden van feedback.
-
Langdurige begeleiding: wees beschikbaar voor je studenten die voor een langere tijd stagelopen of afstuderen. Organiseer intervisies of informele bijeenkomsten om uitwisseling te stimuleren. Zie ook het Afstudeercafé bij FOO , waar studenten via Teams 24/7 toegang hadden tot een plek waar uitwisseling plaatsvond en ook regelmatig online sessies werden georganiseerd.
Zorg voor interactie en betrokkenheid:
-
Houd online contactmomenten kort en effectief.
-
Activeer studenten door (veel) polls te gebruiken en vragen te stellen.
-
Maak studenten medeverantwoordelijk voor de betrokkenheid door ze taken te geven, zoals iemand die de vragen in de gaten houdt, of iemand die tussentijds een energizer inbrengt. Bij (hele) grote groepen kan je een collega als moderator vragen.
-
Laat studenten (al dan niet in Breakout-rooms ) samenwerken in gedeelde documenten, gebruik hiervoor MS Teams .
-
Bespreek het 'camera-aan-of-uit' beleid.
Denk ook bij online onderwijs steeds na over een passende ‘blend’:
-
Deel voorbereidende activiteiten die voorkennis activeren en/of studenten laten voorsorteren op activiteiten in de online les.
-
Zorg voor verwerkingsopdrachten en/of voor voldoende herhaling, zodat studenten de geleerde lessen consolideren.
-
Besteed in je online les (kort) aandacht aan de voorbereidingsactiviteit en/of verwerkingsactiviteit.
Privacy en bewaartermijn
Zorg ervoor dat je voldoet aan de privacyregels bij het opnemen en delen van lessen . Informeer studenten over het opnamebeleid.
Artificial Intelligence
Artificial Intelligence kan ondersteuning bieden bij online lesgeven, zoals automatische transcriptie, vertaling en samenvatting van lessen. Zie bijvoorbeeld informatie over Live Captions.