Leiderschap van leraren

DEFINITIE TEACHER LEADERSHIP

Teacher Leadership wordt gedefinieerd als het van betekenis zijn voor de school als geheel en voor jouw collega’s, door initiatieven te nemen voor onderwijs- of schoolontwikkeling die jouw klas overstijgen. Dat kan in een formele rol als (bijv. taal-, reken-, jaarlaag-, onderzoeks- of opleidings-) coördinator of in een informele rol als initiatiefnemer of aanjager. In beide gevallen gebruik je je passie en expertise om collega’s en de schoolleiding te inspireren en te ondersteunen om het onderwijs op jouw school nog beter te maken.

TYPE TEACHER LEADERSHIP

Community-based teacher leadership

BEOOGDE KWALITEITEN

1. Ontwikkelen van persoonlijk leiderschap.
   • Zicht krijgen op eigen mentale modellen en opvattingen.
   • Versterken van persoonlijke effectiviteit binnen de school.
2. Ontwikkelen van een professionele identiteit als teacher leader.
   • Verbreding van de professionele identiteit van leraar naar teacher leader.
   • Versterken van strategische vaardigheden.
3. Vergroten van het vermogen om onderwijsontwikkeling en innovatie te initiëren en duurzaam te implementeren.
   • Ontwikkeling van kennis en vaardigheid ten aanzien van teamontwikkeling en schoolorganisatie.
   • Ontwikkeling van kennis en inzichten ten aanzien van veranderprocessen binnen scholen.
4. Ontwikkelen van een visie op en handvatten voor het versterken van een cultuur van gedeeld leiderschap op scholen.
   • Ontwikkelen van handvatten voor een verschuiving van individu naar team binnen de school en om daar zelf een actieve rol in te nemen.
5. Versterken van een netwerk van Amsterdamse collega’s die met vergelijkbare processen bezig zijn.

KERN VAN HET TRAJECT

Bij het ontwerp van de leergang hebben we ons gebaseerd op de aanname dat voor het versterken van het leiderschap van leraren drie voorwaarden nodig zijn:

• Een cultuur van gedeeld leiderschap in scholen waarbij leiders en volgers kunnen wisselen en waarbij er sprake is van een collectieve betrokkenheid bij de ambitie van de school
• Tegelijk is dat nog heel abstract. Dat kan concreter worden aan de hand van een reëel vraagstuk in de school, waar deelnemers aan de leergang tijdens de werkbijeenkomsten samen met de collega’s en hun leidinggevende een interventie voor ontwerpen
• En om daar succesvol in te kunnen zijn moeten deelnemers hun persoonlijk leiderschap ontwikkelen, waarmee ze hun cirkel van invloed kunnen vergroten.

Op basis daarvan hebben we een programma ingericht met de volgende ontwerpkenmerken:

1. Drie deelnemers per school;
2. Op basis van een concrete verbeteropdracht binnen de school, in samenspraak met de leidinggevende. De door de deelnemers in samenspraak met hun leidinggevende ingebrachte verbeteropdrachten gaan met name over samenwerken, eigenaarschap en het vormgeven van gedeeld leiderschap;
3. Gevoed door handvatten, concepten en theorie;
4. En door uitwisseling en peerfeedback met mensen van andere scholen;
5. Aangevuld met intervisie ten aanzien van persoonlijk leiderschap;
6. Met trainers met verschillende achtergrond en expertise.

OPZET

Het programma bestaat uit 6 werkbijeenkomsten van een dag, 4 masterclasses en 4 intervisie-bijeenkomsten.

AANDACHT VOOR CONDITIES

Bij de intake is een gesprek met kandidaten en leidinggevende. Ook tijdens het traject komt contractering van de leidinggevende aan de orde.

ERVARINGEN

De ervaringen met de eerste lichting zijn beschreven in een artikel dat in De Nieuwe Meso is verschenen en in een uitgebreider reflectieverslag.