Portret Patricia

Los van extra rollen of taken voelt Patricia zich sowieso een teacher leader omdat ze al vele jaren lesgeeft en binnen de vakgroep vaak het voortouw neemt als initiatiefnemer. Ze vindt het belangrijk om actief op de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen en om collega-leraren daar bij te betrekken. Zo heeft ze de afgelopen twee jaar samen met een collega en in co-creatie met een uitgever gewerkt aan een digitale methode. Patricia wilde zich hier graag voor inzetten vanuit eigen interesse en uit enthousiasme voor de methode, die mooi aan zou kunnen sluiten bij het BYOD project (Bring Your Own Device) waar de eerstejaars nu allemaal in participeren. Patricia was en is overtuigd van de meerwaarde van de nieuwe methode en aanpak, en wilde haar vakgroep er voor enthousiasmeren. Uiteindelijk hoopte ze daarmee ook het management te kunnen overtuigen.

Het viel in eerste instantie niet mee om collega’s uit de vakgroep mee te krijgen, zeker de oudere leraren niet. Bij initiatieven hoort Patricia toch al gauw “Daar gaan ze [het management] toch niets mee doen.”. Bij die reactie kan Patricia zich wel iets voorstellen. Toch wilde ze er vol voor gaan en bepleitte ze het ontwikkeltraject. Omdat het traject inhield dat een deel van de leerlingen met een hele andere methode gingen werken, heeft Patricia flink moeten lobbyen om het voor elkaar te krijgen. Uiteindelijk gaf het MT toestemming voor een tweejarig co-creatietraject. Volgens Patricia kwam dat vooral omdat zij en haar collega het ontwikkelwerk in hun eigen tijd wilden doen en er geen extra kosten aan verbonden waren.

Door collega’s uit te nodigen in de les konden zij de methode ook ervaren. Ook door er in de wandelgangen enthousiast over te praten, de uitgever uit te nodigen en er leerbijeenkomsten aan te wijden lukte het om de vakgroep er warm voor te krijgen. Dat ziet Patricia als het resultaat van teacher leadership. Gevraagd naar de kwaliteiten die je als teacher leader nodig hebt om zo’n beweging in de vakgroep te bewerkstelligen geeft Patricia aan dat het voor een belangrijk deel in iemands karakter zit. Het is de drang om te vernieuwen, om mee te gaan met de tijd en om dingen te willen delen die het leren leuker en interessanter maken voor leerlingen. Het hebben van ervaring is volgens Patricia ook belangrijk omdat het helpt bij het overzien van dingen en het zien dat het ook anders kan. Het helpt ook als je collega’s je zien als stabiel en betrouwbaar en dat ze weten wat je kan, dus op welke expertise ze je kunnen aanspreken. En “Het valt of staat met goede relaties en het voorkomen van eilandjes.”.

Maar uiteindelijk kun je volgens Patricia niet zonder de steun van leidinggevenden. Want dit initiatief en de bruisende vernieuwing kwam na twee jaar tot een abrupt einde. Op dat moment nam het MT de beslissing dat de nieuwe methode definitief van de baan moest, ondanks het enthousiasme van de vakgroep en de goede resultaten. Zij gaven aan dat het overkoepelend bestuur bepaalt met welke uitgever de vakgroep in zee moet gaan.

Patricia merkt dat het voor leraren demotiverend werkt. Een goed initiatief en twee jaar ontwikkelkracht wordt gewoon geblokkeerd. En dit gebeurt bij haar op school wel vaker. Tegen een voorstel van leraren rond een proefwerkweek werd door de directie bijvoorbeeld ook meteen nee gezegd, zelfs al vonden de teamleiders het ook een goed idee. Een directie hoeft niet met elk voorstel mee te gaan, maar als ideeën en voorstellen te vaak en zonder duidelijke reden worden geblokkeerd leidt dit er volgens Patricia toe dat er uiteindelijk geen initiatieven meer komen, de school stil staat en geen fijne werkplek meer is. Er ontstaat dan een wij-zij cultuur. Een MT dat niet naar goede ideeën luistert ervaart Patricia dan ook als een sterk belemmerende factor, evenals bureaucratie en te weinig tijd om als leraren bij elkaar te komen. Als je teacher leadership wilt bevorderen is het belangrijk dat leraren gehoord worden, dat er veiligheid is en dat je niet afgerekend wordt op fouten en initiatieven.