Masterclass zorgt dat manager misstanden op tijd signaleert

Hoe is deze masterclass ontstaan?

"Ons lectoraat doet onderzoek naar misstanden en ongewenst gedrag op de werkvloer en we zien dat schendingen vaak ontstaan in organisaties met een ongezonde cultuur. Een cultuur die scheefgegroeid is, beperkt tegenwicht biedt en kwetsbaar maakt. Om ongewenst gedrag te kunnen voorkomen en signaleren, moet je als professional dus de symptomen kennen en herkennen van een ongezonde cultuur. We ontwikkelden de Red flags-methode: 7 'early-warnings' van ongewenst gedrag die te herkennen zijn aan verschillende cultuursignalen. In de masterclass maken deelnemers zich de Red flags-methode eigen en passen ze hem toe op eigen voorbeelden en casussen."

Een van de leerpunten is het creëren van een goede cultuur in een organisatie. Hoe kun je dat doen?

"Cultuurverandering is een ingewikkeld en langdurig proces. Daarom zijn we geneigd om te focussen op wat onwenselijk gedrag is en daar vervolgens interventies op te baseren. Je moet echter dieper gaan om tot echte verandering te komen. Denk aan het beroemde IJsberg-model: het grootste gedeelte van de ijsberg (en daarmee ook de grootste uitdaging) ligt ónder het wateroppervlakte. Het zijn de percepties, gevoelens, emoties, overtuigingen, interacties, sociale dynamiek en machtsverhoudingen die vaak ten grondslag liggen aan een gezonde - of ongezonde - cultuur. Als professional moet je dan ook vooral aan deze knoppen draaien om een cultuur 'gezonder' te maken."

Kun je een voorbeeld noemen?

"Denk aan de machtsverhoudingen binnen teams. Dat gaat veel verder dan wie formeel de baas is. Er zijn allerlei informele invloeden en verhoudingen. Sommige medewerkers hebben veel te vertellen door wat ze gedaan en bereikt hebben. Of teamleden die al tijden in een bepaalde functie werken en zich bepaalde privileges toegeëigend hebben. Zo kunnen machtsverhoudingen scheefgroeien. Je moet dus niet alleen kijken naar de formele posities, maar juist inzoomen op informele invloeden en machtshoudingen in teams en waar nodig bijsturen."

Wat kun je zelf doen om signalen als leidinggevende beter te herkennen?

"Om überhaupt te kunnen signaleren, moet je weten waar je naar moet kijken. Dus het begint met de vraag: wat zijn vroegsignalen en early-warnings van misstanden en ongewenst gedrag? Als leidinggevende of professional kun je veel aflezen uit de teamdynamiek en de cultuur. Daar moet dan ook aandacht naar uit gaan. Ook zien we in de praktijk dat men soms passief of lichtzinnig omgaat met signalen. Maar wanneer het een ernstige verdenking betreft, dan is het goed om te realiseren dat elk signaal relevant en betekenisvol is."

Hoe kijk jij naar situaties die nu in het nieuws zijn, bijvoorbeeld bij The Voice?

"Door dit soort escalaties wordt het steeds duidelijker dat wanneer het aan corrigerend vermogen ontbreekt of de cultuur onveilig voelt misstanden helaas lang kunnen blijven voortduren. En dat gaan we niet tegen door enkel nieuwe gedragsregels in te voeren of nieuwe functies te benoemen. Het vraagt echt om te investeren in een veilige, toegankelijke en weerbare cultuur. Dat is complex en kost tijd, maar is de investering zeker waard. "