Kenniscentrum Maatschappij en Recht

Community of Practice Energie in de Wijk

In gesprek met de praktijk

11 jun 2024 09:32 | City Net Zero

Het organiseren van de energie- en warmtetransitie in wijken blijkt lastig en taai. Eén van de redenen is de complexiteit van interne processen bij gemeenten en de moeizame samenwerking met woningcorporaties en warmtebedrijven. Deze interne processen worden vaak als stroperig, onduidelijk en complex ervaren, en staan zowel participatie als uitvoering in de weg. Centre of Expertise City Net Zero faciliteert een aantal bijeenkomsten gelieerd aan de Community of Practice Energie in de Wijk, een leergemeenschap van onderzoekers en praktijkprofessionals die werken aan de warmtetransitie, om nieuwe inzichten te verkrijgen én een vruchtbare uitwisseling te bewerkstelligen.

Uitdagingen

Op 30 mei ging de Community of Practice Energie in de Wijk tijdens een eerste bijeenkomst in gesprek met ambtenaren van gemeenten Amersfoort, Tilburg, Heusden en Amsterdam. Deze praktijkprofessionals werken in de warmtetransitie en geven uitvoering aan nationaal en regionaal beleid, zoals de klimaatwet en de regionale energiestrategie. Hun opdracht is om het beleid uit te voeren en in samenwerking met diverse partijen te zorgen voor het aanleggen van warmtenetten, vaak in combinatie met andere duurzaamheidsmaatregelen. Hierbij lopen ze tegen diverse problemen aan, zoals weerstand, onduidelijke communicatie en onrendabele business cases.

Inzichten

Tijdens de sessie op 30 mei 1) vertelden de ambtenaren over de stand van zaken van diverse warmteprojecten binnen hun gemeente, 2) gingen we langs de nieuwe Energie hub in de K-buurt (Amsterdam Zuidoost), waar bewoners informatie kunnen inwinnen over de energietransitie en ook geholpen kunnen worden met vragen over bijvoorbeeld hun energierekening én 3) gebruikten we een story-telling methode om te begrijpen wat er voorafgaat aan bepaalde situaties. Deze waren door de onderzoekers geselecteerd waren uit eerder gedane interviews met ambtenaren uit dezelfde gemeenten.

Vooral het laatste onderdeel gaf de praktijkprofessionals inzicht in de diversiteit aan interne en externe factoren die invloed hebben op het al dan niet slagen van de plannen. En ook hoe deze factoren elkaar bedoeld of onbedoeld beïnvloeden en dit pas merkbaar wordt in de uitvoering, welke belegd is bij de gemeente.

Reeks

In de volgende twee bijeenkomsten delen de onderzoekers inzichten uit het onderzoek met de bredere groep praktijkprofessionals die werken aan de warmtetransitie en gaan we samen verder in op dilemma's en vragen die spelen in de praktijk. Iedereen worstelt en het is daarin waardevol om met elkaar, in een veilige setting te kunnen leren. De tweede bijeenkomst volgt in het najaar van 2024 en de derde in het voorjaar van 2025.

Praktijkgericht onderzoek Energie in de Wijk

De Hogeschool Utrecht (HU), Hogeschool van Amsterdam (HvA), Tilburg Universiteit (TiU) en Universiteit van Amsterdam (UvA) doen gezamenlijk onderzoek naar de interactieketens rond de lokale energie- en warmtetransitie. Het doel is om die complexiteit beter te begrijpen en handvatten te ontwikkelen voor succesvolle participatie en uitvoering. Meer informatie over Energie in de Wijk: Energie in de wijk - HvA. Het onderzoek wordt gefinancierd met een RAAK-PRO-subsidie.