Kenniscentrum Maatschappij en Recht

"Dit zijn de nare jaren"

Testimonial

"Dit zijn de nare jaren." Het is een verzuchting van een deelnemer aan het einde van de eerste Community of Practice van het project Energie in de Wijk op 30 mei in Amsterdam Zuidoost. Wij zijn net klaar met een intensief gesprek over de vraagstukken waar gemeenteambtenaren tegenaan lopen in de lokale warmtetransitie. Het leidt tot levendige uitwisselingen over (te) hoge ambities en verwachtingsmanagement, het vertrouwen tussen burger en overheid, onzekerheid over wetgeving en de vele wisselingen in personeel, ook vanwege allerlei bureaus die bij gemeenten ‘in- en uitvliegen’.

De lokale warmtetransitie gaat over technische vraagstukken, de relatie tussen burger en overheid, over veel geld en over impact tot achter de voordeur. De Community of Practice biedt een gemeenschap van herkenning en steun voor professionals die voor dezelfde complexe taak staan.

Stan Majoor - Lector Coördinatie Grootstedelijke Vraagstukken

'Het is voor de betrokken ambtenaren uit vier deelnemende gemeenten van verschillende omvang vooral ook zoeken naar wat de rol van lokale overheid is in de warmtetransitie. Ze zijn dan misschien wel ‘regisseur’ van deze complexe opgave maar voelen zich vaak beperkt in hun mogelijkheden, waardoor ze niet in staat zijn de vaak hoge ambities waar te maken.

De onzekerheden zijn legio

Een wijkgerichte aanpak wordt omarmd en klinkt logisch: met alle (vastgoed)partijen in de wijk een plan maken voor nieuwe warmtebronnen en de broodnodige isolatie en daarbij een open oog hebben voor koppelkansen met andere ruimtelijke-, sociale- en duurzaamheidsvraagstukken. De onzekerheden zijn echter legio: welke techniek is eigenlijk het beste of het goedkoopste en hoe kom je tot criteria daarover een besluit te nemen? Hoe krijg je al partijen binnen de wijk en binnen de gemeente op één lijn? Op welk moment nemen we bewoners en ondernemers ‘mee’, of hoe gaan we om met hun eigen initiatieven, wensen en kont-tegen-de-krib gedrag? Want dat laatste lijkt zeker in veel buurten met een laag vertrouwen in overheid en woningcorporaties eerder regel dan uitzondering. Recente ophef over de maandelijkse kosten voor huishoudens die op warmtenetten zijn aangesloten – de meest dominante collectieve oplossing – hebben zeker niet bijgedragen aan het korte-termijn momentum van de transitie.'

Gemeenschap van herkenning en steun

'De deelnemers wisselen ervaringen uit en bedenken gezamenlijk oplossingen. Transities gaan zelden zonder slag of stoot en dat is ook goed. De lokale warmtetransitie gaat immers over ingewikkelde technische vraagstukken, de relatie tussen burger en overheid, over veel geld en over impact tot achter de voordeur. Deze ‘nare jaren’ vol onzekerheid en frustratie zijn een vanzelfsprekend gevolg hiervan. Ze vragen niet alleen veel aan inzet en doorzettingsvermogen, maar ook van hun humor en relativeringsvermogen. De Community of Practice is daarmee ook een gemeenschap van herkenning en steun voor professionals die voor dezelfde complexe taak staan.'

Community of Practice - Energie in de Wijk

De Community of Practice van het project Energie in de Wijk is een leergemeenschap van onderzoekers en praktijkprofessionals die werken aan de warmtetransitie. Ze wisselen ervaringen en inzichten uit om van elkaar te leren. Met een cross-disciplinair consortium van hogescholen, universiteiten en praktijkpartners worden mechanismen onderzocht om participatie en uitvoering binnen de warmtetransitie beter te verbinden.