Netwerkversterking in Nederland (Afgerond)

Burgers die kunnen rekenen op de betrokkenheid van familieleden, huisgenoten en buurtgenoten ervaren een hogere kwaliteit van leven dan mensen die dat niet hebben (Penninx et al., 1995 in Broese van Groenou, 2011). Maar uit verschillende bronnen (zie Steyaert & Kwekkeboom, 2012) blijkt dat juist mensen die langdurig behoefte hebben aan zorg en ondersteuning, niet altijd kunnen rekenen op een betrokken omgeving. Voor een klein deel van deze groep geldt dat zij vaker dan 'gezonde' mensen terugvallen op een verschraald netwerk. Voor hen geen buren die boodschappen doen of familie die op de koffie komt.

Binnen de kaders van de in 2007 ingevoerde Wet Maatschappelijke Ondersteuning lijkt het inschakelen van een sociaal netwerk voor kwetsbare burgers haast een vanzelfsprekendheid. Het sociale netwerk wordt niet alleen gezien als een gezondheidsbevorderende voorwaarde, maar ook als een voorziening. Omdat de formele zorg steeds verder onder druk komt te staan, wordt er meer en meer gekeken naar het sociale netwerk voor het verrichten van (zorg)taken (Steyaert & Kwekkeboom, 2012). Maar wat gebeurt er als iemand niet of nauwelijks kan (of wil) rekenen op zijn of haar omgeving?

Voor mensen die een klein of zwak sociaal netwerk hebben, bestaan uiteenlopende benaderingen om dit aan te pakken. Een van deze methoden is "Natuurlijk, een Netwerkcoach" van Mezzo . Mezzo is de landelijke vereniging voor mantelzorgers en vrijwilligerszorg. Mezzo heeft voor haar lidorganisaties, mantelzorgers en kwetsbare burgers een methode in huis die concrete handvatten biedt bij het vergroten van een sociaal netwerk. "Natuurlijk, een Netwerkcoach" draait om een 'vrager' die een sterker of groter netwerk wil. Samen met een vrijwillige netwerkcoach gaat de 'vrager' stapsgewijs aan de slag om dit te bereiken.

Onderzoek door Hogeschool van Amsterdam in opdracht van Mezzo:

In de herfst van 2012 heeft Mezzo het lectoraat Community Care van de Hogeschool van Amsterdam de opdracht gegeven voor een exploratief onderzoek naar sociale Netwerkversterking. In eerste instantie is in kaart gebracht welke netwerkversterkende methoden worden gebruikt bij de lidorganisaties van Mezzo. Daarna is door middel van een uitgebreide vragenlijst in kaart gebracht hoe "Natuurlijk, een Netwerkcoach" op dit moment wordt ingezet. In de derde fase zijn ervaringen van netwerkcoaches en lidorganisaties met "Natuurlijk, een Netwerkcoach" opgetekend. Dit onderzoek is in het najaar van 2013 afgerond.

Een kleine greep uit de resultaten:

• Ruim 50 organisaties blijken anno 2013 met de methode te werken.
• Coördinatoren en netwerkcoaches vinden het een laagdrempelige, positieve en prettige methode om mee te werken. De methode is flexibel toepasbaar; hij wordt bij diverse cliënten (zorgvragers en mantelzorgers van verschillende leeftijden en met verschillende achtergronden etcetera) ingezet, maakt maatwerk en vraaggericht werken mogelijk, de duur en het tempo van het coachingstraject kan variëren afhankelijk van de behoeften. Cliënten benoemen toegenomen zelfvertrouwen en meer energie als resultaten van het coachingstraject. Zij waarderen de ongedwongen sfeer waarin het plaats vindt en dat de coach veel tijd heeft voor het proces.
• Er wordt op verschillende wijzen vastgelegd wat de ervaringen zijn van het werken met NeN.

Met de uitkomsten van dit onderzoek zal Mezzo de methode doorontwikkelen. Ook is er inmiddels een vervolgonderzoek gestart naar de mogelijkheid om een eenduidige vorm van registratie en monitoring in te voeren