Informeel schuldeninitiatief verlicht financiële stress
7 okt 2024 11:00 | Kenniscentrum Maatschappij en RechtIn een BuurtWerkKamer helpen bewoners met minimale professionele ondersteuning kwetsbare bewoners uit de buurt, inclusief degenen die er net zijn komen wonen. Deze buurtwerkkamers dragen al op relatief korte termijn bij aan het verminderen van financiële stress, zelfs als betalingsachterstanden en schulden nog niet daadwerkelijk zijn verholpen. Dat blijkt uit recent onderzoek van het lectoraat Armoede Interventies naar het initiatief Schoon Schip voor vroegsignalering van schulden in Buurtwerkkamers.
Onder de noemer Schoon Schip helpen buurtbewoners in laagdrempelige Buurtwerkkamers in Amsterdam, Utrecht en Eindhoven elkaar met van alles, waaronder geldzaken. Waar nodig nemen zij mensen aan de hand naar de formele professionele schuldhulpverlening.
In de afgelopen 1,5 jaar deed het lectoraat Armoede Interventies onderzoek naar wat er met het mentale welzijn van mensen gebeurt die een tijdje de informele hulp van Schoon Schip krijgen. Het borduurt voort op eerder onderzoek van het lectoraat (Van Geuns, Mak en Boonstoppel (2021)) waarmee werd aangetoond dat dit soort lokale informele armoede- en schuldeninitiatieven bijdragen aan het vergroten van de financiële zelfredzaamheid en aan het verhelpen of verminderen van kleine schulden.
Verbeteringen in mentaal welzijn
De resultaten wijzen uit dat er verbeteringen te zien zijn in het mentale welzijn, het gevoel van zelfbeschikking, een afname van financiële stress en een toename van maatschappelijke participatie na een aantal maanden Schoon Schip. Een daadwerkelijke afname van betalingsachterstanden en schulden helpt wel mee, maar blijkt geen noodzakelijke voorwaarde te zijn om de financiële stress die deelnemers ervaren al binnen een paar maanden te doen afnemen. Voor het onderzoek vulden honderdveertien deelnemers bij aanvang van de hulp en een vragenlijst in en drie tot zes maanden later nog een keer. Daarnaast werden er kwalitatieve diepte-interviews afgenomen. De resultaten werden geverifieerd in een bijeenkomst met begeleiders van de Buurtwerkkamers.
Structurele vooruitgang financiële gezondheid kost meer tijd
Het onderzoek laat binnen deze periode nog geen aantoonbare verbeteringen zien qua financiële gezondheid, maar in veel gevallen is er dan ook meer tijd nodig om een compleet overzicht te krijgen van iemands schuldsituatie en om waar nodig in te stromen in de formele professionele schuldhulpverlening. Bovendien is het gezien de bredere maatschappelijke context waarbinnen deze hulp wordt geboden, waarbij onder andere wordt gewaarschuwd voor een ontoereikend sociaal minimum, niet altijd mogelijk om een structurele financiële verbetering te bereiken.
Bredere functie dan vroeg signaleren van schulden
Een initiatief als Schoon Schip bereikt financieel (zeer) kwetsbare mensen, waaronder mensen in verborgen armoede. Dit onderzoek laat zien dat het een bredere functie heeft dan alleen schuldhulptoeleiding: het doorverwijzen naar professionele schuldhulpverlening.
Meer weten over het onderzoek? Neem contact op met:
