Kenniscentrum Maatschappij en Recht

Dorpscultuur van grote invloed op alcoholgebruik minderjarigen

Kwalitatief onderzoek naar alcohol- en middelengebruik onder jongeren in Bunschoten

17 mei 2023 15:37 | Kenniscentrum Maatschappij en Recht

Overmatig alcoholgebruik lijkt de standaard voor jongeren en jongvolwassenen op het platteland. Verveling, groepsdruk, onregelmatige werktijden en sociale acceptatie van alcoholgebruik spelen hierin een belangrijke rol. Ook het gebruik van drugs neemt toe, maar lijkt nog niet problematisch. Onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam spraken zes jongeren en vijf professionals over de jongerencultuur in Bunschoten en de rol die alcohol en drugs daarin speelt.

Naar aanleiding van het actieplan ‘Laat ze niet (ver)zuipen’ wilde de gemeente Bunschoten meer weten over het alcohol- en drugsgebruik van de jongeren in het dorp. Zij waren niet alleen benieuwd naar de omvang van het probleem, maar ook naar het ‘waarom’.

De verhalen achter de statistieken

De huidige kennis over drugsgebruik op het platteland is vaak gebaseerd op cijfers, maar in hun Antenne-onderzoek gingen HvA-onderzoekers op zoek naar de verhalen achter de statistieken. Dit deden zij in verschillende diepte-interviews met jongeren en professionals die in nauw contact staan met deze jongeren.

Het blijkt dat de cultuur van het dorp een grote invloed heeft op het alcohol- en middelengebruik onder jongeren en jongvolwassenen. Al op jonge leeftijd liggen salarissen vrij hoog, leren jongeren hun eigen boontjes doppen, is er een bloeiend verenigingsleven en zijn er hechte sociale banden: dit wordt allemaal als positief ervaren. Keerzijde is dat men zich door schaamtecultuur vaak groter voordoet, zij druk voelen om zich te bewijzen en zij het dorp soms als verstikkend ervaren. Wat allemaal leidt tot meer gebruik.

Brede alcoholcultuur

Maat houden en grenzen stellen in alcoholgebruik vinden vooral jonge werkende mannen in het dorp moeilijk. Dit komt onder andere door onregelmatige werktijden, werkdruk, stress, gevaarlijke werksituaties, sociale druk en de beschikbaarheid van alcohol op het werk. Daarnaast speelt bij veel volwassenen ook het ontkennen van gezondheidsrisico’s een rol. Minderjarigen worden makkelijk in de verleiding gebracht om mee te drinken en dit leidt thuis nauwelijks tot discussie.

Drugsgebruik in perspectief

Een aantal jongeren gebruik ook andere middelen dan alleen alcohol. Meestal blijft dit beperkt tot festivals en kleinere thuisfeesten, maar ook in het verenigingsleven wordt (vooral recreatief) gebruikt. Toch constateren de onderzoekers dat er geen sprake is van een collectief drugsprobleem, aangezien een substantieel deel van de jongeren geen drugs gebruikt.

Aanbevelingen

Naar aanleiding van het onderzoek deden de onderzoekers een aantal aanbevelingen, waaronder:

  • het opstellen van een gezamenlijk alcoholplan dat gericht is op een gezonde toekomst voor minderjarigen en jongvolwassenen;
  • het bemoeilijken van de verkrijgbaarheid en toegankelijkheid van alcohol voor minderjarigen;
  • Meer toegang naar laagdrempelige hulp en aandacht voor nazorg, en;
  • Meer ondersteuning en informatie/voorlichting over alcohol- en middelengebruik in de directe, sociale en werkomgeving van minderjarigen en jongvolwassenen.

Meer weten?

Wil je meer weten over dit onderzoek of wil je meer informatie over dit thema? Neem dan contact op met: