Kenniscentrum Maatschappij en Recht

Vakmensen JeugdzorgPlus onder druk

Nieuw onderzoek toont noodzaak van aandacht voor de professional in gesloten jeugdzorg

15 nov 2021 11:30 | Afdeling Communicatie

Professionals in de JeugdzorgPlus, de gesloten 24-uurszorg voor jongeren met ernstige gedragsproblematiek, voelen zich vaak niet gehoord. Ook ervaren ze dat hun ‘vakmensschap’ onvoldoende wordt erkend en herkend. Om te voorkomen dat jongeren in de JeugdzorgPlus (verder) in de knel komen is het nodig dat beter geluisterd wordt naar de groepsleiders die hier werken. En dat er oog is voor wat zij nodig hebben om dit complexe en specialistische werk goed uit te voeren. Dit blijkt uit recent onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en het Verwey-Jonker instituut.

In JeugdzorgPlus-instellingen worden jongeren met ernstige gedragsproblematiek begeleid. Het werk in deze (vaak gesloten) instellingen vraagt veel van professionals. Het vereist een breed palet aan kennis, vaardigheden en houding om jongeren optimaal te ondersteunen. In een tweejarig onderzoek zijn het werk en de arbeidsomstandigheden in de JeugdzorgPlus bestudeerd. Is er gekeken naar de competenties die bij het beroep van de jeugdprofessional horen. En is onderzocht aan welke veranderingen het beroep van jeugdprofessional in de JeugdzorgPlus onderhevig is. De bevindingen en aanbevelingen zijn nu gepubliceerd.

Ongehoord

Het Lectoraat Samenwerkende Professionals van de HvA deed onderzoek naar hoe groepsleiders in de JeugdzorgPlus de kwaliteit van hun werk ervaren en welke ideeën zij zelf hebben om deze te verbeteren. Ze haalden zelden gehoorde ervaringen van groepsleiders op tussen voorjaar 2020 en voorjaar 2021. Het onderzoeksrapport heeft als titel ‘Ongehoord’ omdat een belangrijke uitkomst is dat de professionals in de JeugdzorgPlus zich vaak letterlijk niet gehoord voelen en dat hun vakmensschap in onvoldoende mate wordt erkend en herkend. Het onderzoek geeft een inkijk in de praktijk van groepsleiders in de JeugdzorgPlus die elke dag met overtuiging, toewijding en ook humor hun moeilijke en verantwoordelijke taken uitvoeren, ondanks de vaak zware omstandigheden waarin zij hun werk verrichten.

Competenties voor werken in de JeugdzorgPlus

Het Lectoraat Jeugdzorg van de HvA deed onderzoek naar de competenties die bij het beroep van deze jeugdprofessionals horen. Het onderzoeksrapport ‘Competenties voor werken in de JeugdzorgPlus’ laat zien dat het om zeer specialistisch werk gaat. Het vergt specifieke expertise, grote flexibiliteit en het vermogen om bewust te handelen jegens zowel individuele jongeren als de groep als geheel. Om het werk vol te kunnen houden is naast goede zelfzorg, vooral goede ondersteuning nodig, evenals mogelijkheden om te leren op de werkvloer. Het rapport geeft bovendien een gedetailleerd overzicht van vier centrale competenties, die zijn uitgewerkt in kernelementen en -activiteiten.

Werken aan de toekomst van JeugdzorgPlus

De beide onderzoeksrapporten zijn onderdeel van een drieluik met de titel ‘Werken aan de toekomst van JeugdzorgPlus’ onder penvoerderschap van het Verwey-Jonker Instituut, uitgevoerd in opdracht van ZonMW. Het eerste deel van het drieluik werd uitgevoerd door het Verwey-Jonker Instituut en richt zich op het bredere arbeidsmarktperspectief van de jeugdzorgprofessional. Het samenvattend rapport ‘Werken aan de toekomst van JeugdzorgPlus’ geeft inzicht in de factoren die het werken in de JeugdzorgPlus aantrekkelijk kunnen maken en houden.