App Bekwaam als leraar

De app kan gebruikt worden als reflectie-instrument en als handvat tijdens begeleidingsgesprekken tussen een startende leraar/docent en een begeleider, of tussen een leraar-in-opleiding en een begeleider. Ze zijn nadrukkelijk niet bedoeld als beoordelingsinstrument, maar als begeleidings-, reflectie- en ontwikkelingsinstrument.

De basis van de app is een overzicht van bekwaamheden voor leraren en docenten. Die bekwaamheden zijn geordend rond verschillende domeinen met een onderscheid naar po/vo en mbo.

Voor het po en vo worden drie domeinen onderscheiden: Pedagogisch bekwaam, Didactisch bekwaam en Collegiale samenwerking.

Voor het mbo: Pedagogisch bekwaam, Didactisch bekwaam, Studentbegeleiding, Ontwerpen en ontwikkelen van onderwijs, Leren en werken met collega’s en Verbinden met de omgeving.

Elke bekwaamheid is op twee niveaus uitgewerkt:

• op het niveau startbekwaam leraarschap (voor gebruik tijdens de opleiding – inclusief zij-instroom- en PDG-trajecten – en in het eerste jaar na de opleiding). Dit niveau is gekoppeld aan het niveau van de wettelijke bekwaamheidseisen waar leraren en docenten aan moeten voldoen
• op het niveau bekwaam leraarschap (voor gebruik in de eerste drie jaar van het leraarschap). Dit is een volgend niveau van professionele bekwaamheid als leraar of docent dat in circa drie jaar tijd bereikt moet kunnen worden.

Per bekwaamheid bevat het scherm drie elementen:

1. Het beoogde resultaat. Voor het niveau startbekwaam is het resultaat gericht op het handelen van de leraar of docent, voor het niveau bekwaam is het resultaat gericht op het handelen van de leerling/student.
2. Vervolgens worden indicatoren genoemd die bij kunnen dragen aan het beoogde resultaat. De indicatoren beschrijven het zichtbare handelen en het resultaat van dat handelen. Deze indicatoren zijn voorbeelden van handelen van de leraar. In de bekwaamheidsbeschrijvingen is geen onderscheid gemaakt naar onderwijstype, schoolvak of onderwijskundige visie van de school. Bij het gebruik van de kaarten kunnen leraren/docenten en begeleiders indien gewenst eigen passende kleuring aan de indicatoren geven.
3. Tenslotte volgt een aantal reflectievragen. De coach kan deze vragen gebruiken bij het reflectiegesprek. De reflectievragen geven de mogelijkheid om stil te staan bij en het gesprek te voeren over de onderliggende kennis, opvattingen, overtuigingen of identiteit. De reflectievragen nodigen op deze wijze uit tot een open dialoog. De reflectievragen zijn bedoeld als suggestie voor deze dialoog en kunnen aangevuld worden met eigen vragen die aansluiten bij de situatie en ontwikkelvragen van de leraar of docent.

Met de app zijn de dialoogkaarten op een eenvoudige en toegankelijke manier gratis beschikbaar voor startende leraren en docenten, hun coaches, studenten en lerarenopleiders. Onder de naam Bekwaam als leraar is de app zowel te vinden in de Apple store als in de Android Play Store.

Mede op basis van ervaringen in de praktijk is een gebruikershandleiding geschreven om leraren en hun begeleiders handvatten te geven voor het gebruik van de app. In de gebruikershandleiding wordt een toelichting gegeven op de app en de achterliggende gedachten en vertrekpunten en worden suggesties gedaan voor het gebruik in verschillende situaties.