HvA start nieuwe master Applied Artificial Intelligence

Kunstmatige intelligentie, oftewel A.I., is een opkomende technologie waarmee machines of software zelf leren en beslissingen nemen. “10 jaar geleden was dit vooral nog theorie”, zegt Pascal Wiggers, associate lector Applied A.I. en drijvende kracht achter de nieuwe master. “De banen waren er toen nog niet. Dat is de afgelopen jaren heel erg veranderd. Dit is een technologie die intussen overal en nergens inzit”.

A.I. wordt bijvoorbeeld momenteel al veel gebruikt in beeldherkenning. Zelflerende systemen sporen automatisch gaten in het wegdek op via camerabeelden, of traceren defecte lantaarnpalen. Van software die een medisch risico voorspelt in de zorg, tot een algoritme dat waarschuwt waar een kademuur op instorten staat: A.I. is aan een opmars bezig.

Juist behoefte aan toepassing

Voorheen was A.I. voornamelijk het terrein van universiteiten en PhD’s. Want A.I.-modellen werkten aanvankelijk niet goed genoeg om in de praktijk toe te passen; daarvoor ontbrak het nog aan data en rekenkracht. Dat is veranderd, en A.I. rukt nu op in alle sectoren. Daarmee groeide de behoefte aan mensen die A.I. kunnen toepassen, zegt Wiggers.

“Veel praktische vraagstukken spelen op, bijvoorbeeld over de manier waarop je informatie uit video’s en beelden haalt; uit teksten en geluid. Bedrijven lopen ertegenaan dat academici niet altijd die praktische kant in de vingers hebben. Zij hebben met name mensen nodig die bijvoorbeeld software kunnen bouwen waar A.I. onderdeel van is, en mensen die met toegepaste A.I. een specifiek vraagstuk kunnen oplossen.”

Gevolgen kunnen kwalijk zijn

In de master Applied A.I. gaan studenten zich buigen over vormen van kunstmatige intelligentie, en bijbehorende vraagstukken, die sterk opkomen in de samenleving. Naast beeldherkenning wordt A.I. veel ingezet voor het automatisch ophalen van informatie uit tekst en geluid. Chatbots en stemassistenten als Siri vallen hieronder, maar ook automatisch vertalen en ondertitelen. Ook worden special effects met A.I. steeds geavanceerder: zo verving een Franse soapserie onlangs een zieke acteur door een deep fake.

Wiggers: “De verwachting is dat dit straks bijna overal in komt te zitten. Kijk alleen al naar werving en selectie: uit ons onderzoek blijkt dat die vol zit met A.I. Omdat A.I. toegepast is geworden, moet je je afvragen: wat zijn consequenties? Wat als ik in recruitment-industrie gebruikmaak van A.I.; zijn er dan groepen die mogelijk benadeeld worden? De gevolgen kunnen kwalijker zijn dan gedacht. De master gaat over de techniek, maar ook heel erg over de ethiek. Wat zijn we aan het maken, wat zijn hier de gevolgen van, en hoe doen we dit zo goed mogelijk.”

Gezichtsherkenning en desinformatie

De master is gebouwd rond meerdere projecten. “Het is Applied A.I., dus studenten gaan praktisch aan de slag.” Het eerste project gaat over beeldverwerking: studenten kijken wat er nodig is om een app te bouwen, die bij de kassa automatisch ziet of je oud genoeg bent om alcohol te kopen. Daarbij komen ze verschillende vraagstukken tegen. Wiggers: “Kun je iemands leeftijd bijvoorbeeld herkennen met camerabeelden? Maar ook de ethische vraag: mag en wil je dit wel? Kun je dit zodanig doen, dat het geen probleem is?”

Het tweede project draait om taalverwerking en desinformatie. Kun je een app ontwikkelen die van een nieuwsbericht kan aangeven of dit echt of nep is, op basis van tekst? Wiggers: “Kun je factchecking automatiseren? En kan de A.I. dan ook uitleggen waarom iets wel of geen desinformatie is? Dat is de vraag.”