Kosteneffectiviteit psychosomatische therapie bij SOLK-patiënten
ProjectEen deel van de patiënten die vaak de huisarts bezoekt, heeft lichamelijke klachten waarvoor hun huisarts geen verklaring vindt: Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK). Patiënten met SOLK hebben vaak problemen in hun dagelijks functioneren waardoor zij minder sociale activiteiten ondernemen en hun werkverzuim hoger ligt. Daarnaast ervaren zij veelal een lage kwaliteit van leven. Deze patiënten zoeken een (somatische) verklaring voor hun klachten en raadplegen daarom vaak hun huisarts.
Doel
De (kosten)effectiviteit vastleggen van psychosomatische fysio- en oefentherapie in vergelijking met gebruikelijke zorg voor patiënten met lichamelijk onvoldoende verklaarde klachten die hun huisarts frequent bezoeken.
Deel 1
- Effect- en economische evaluatie met een gerandomiseerde gecontroleerde kosteneffectiviteitstrial (RCT) in de eerste lijn.
- 160 patiënten (18-80 jr.) met SOLK worden willekeurig ingedeeld naar interventie (n=80; psychosomatische fysio- en oefentherapie naast gebruikelijke zorg) of controle conditie (n=80; gebruikelijke zorg).
- De patiënten worden één jaar gevolgd en gevraagd een vragenlijsten in te vullen bij aanvang van het onderzoek, na 4 en 12 follow-up.
Deel 2
- Procesevaluatie met kwantitatief en kwalitatief (sub)onderzoek met zowel deelnemende therapeuten (n=24) als patiënten (n=15-30) in de interventiegroep.
- Interventie: psychosomatische therapie op maat (6-12 sessies van 30-45 minuten) toegespitst op de hulpvraag van de patiënt. In te zetten modules:
- psychosomatische-educatie
- lichaamsgerichte therapievormen
- cognitieve gedragsmatige technieken
- taakgerichte opdrachten
- Doel: door het stimuleren van zelfregulerend vermogen en monitoren op gedragsverandering functioneren patiënten met SOLK beter.
- Primaire klinische uitkomst: niveau van functioneren en beperkingen van patiënten (PSFS/PSK)
- Primaire uitkomstmaat economische evaluatie: quality-adjusted life years (QALYs)
Resultaten
De opbrengsten van het onderzoek zijn relevant voor de curricula en nascholingsprogramma’s van (huis)artsen, oefentherapeuten, fysiotherapeuten en in het bijzonder de post-hbo opleiding Psychosomatische Oefentherapie en de Master Psychosomatische Fysiotherapie.
Met de resultaten van dit promotieonderzoek genereren onderzoekers verbeterpunten voor de zorg voor patiënten (met SOLK).
Wat draagt het onderzoek bij aan onderwijs?
- Voor het onderwijs is het waardevol dat het projectteam zowel kwantitatieve (inclusief kosteneffectiviteitsanalyse) als kwalitatieve methodes toepast.
- De toename van kennis en onderzoeksvaardigheden van docenten worden direct gekoppeld aan de begeleiding van de studenten, bijvoorbeeld bij afstudeerprojecten.
- Door deelname aan onderdelen van dit promotieonderzoek ontwikkelen studenten onderzoeksvaardigheden en doen zij kennis op van complexe patiëntenzorg.
Onderzoeksteam
- Margreet Wortman (HvA - promovendus)
- Bart Visser (HvA - co-promotor)
- prof. dr. Henriëtte van der Horst (VUmc - promotor)
- prof. dr. Pim Assendelft (Radboudumc - promotor)
- dr. Tim olde Hartman (Radboudumc - co-promotor, projectleider)
- dr. Hans van der Wouden (VUmc - projectleider)
Partners
- AUMC, locatie VUmc
- Radboudumc
- Vereniging voor oefentherapeuten Cesar en Mensendieck (VvOCM; psychosomatisch oefentherapeuten)
- Nederlandse vereniging voor fysiotherapie volgens de psychosomatiek (NFP)
