BAAT: Bewegen op mAAT - Creatief behoefte onderzoek

Een deel van de 65-plussers gaf in een eerdere vragenlijst aan dat ze het moeilijk vinden zich voor te stellen hoe digitale beweging op maat er uit ziet en hoe technologie hierbij helpt. Onderzoekers lieten ouderen daarom een week lang dagelijks een dagboek invullen. Hiermee werd het mogelijk om op afstand een goed beeld te krijgen van hun dagelijks leven en beweegactiviteiten. Daarnaast bevatte de toolkit een folder met beweegtips, QR-codes naar online fitnessinstructie video’s, en een fitnesselastiek om ouderen te activeren en te inspireren tot (online) bewegen. Dit vormde een volledig en inspirerend beeld van wat de doelgroep dagelijks doet en de context voor mogelijke oplossingen.

Lector Bart Visser:

In het BAAT-project ontwikkelden onderzoekers Berber Nauta en Marije Kanis samen met studenten een toolkit. Deze toolkit bestaat uit (schrijf)opdrachten, creatieve activiteiten en digitale tips die ouderen aanzetten tot actie, (online) bewegen en bewustwording. Hierdoor kregen onderzoekers en ouderen meer inzicht in de dagelijkse behoeften en ervaringen van ouderen op het gebied van bewegen en (ondersteunende) technologie.

Doel

1. Het verzamelen van data over de behoeftes en digitale voorkeuren rondom (beweeg)activiteiten bij ouderen (65+) tijdens corona.
2. Het gebruik van een co-creatieve interventie voor actieve inspiratie en reflectie.
3. Inventariseren welke rol technologie kan spelen voor ouderen bij beweegactiviteiten op afstand.

Methode

• Onderzoekers zetten eerst een online vragenlijst uit bij ouderen (65+). Op deze manier kregen zij meer inzicht in de (digitale) beweegbehoeftes van ouderen in tijden van corona, en wierven zij deelnemers voor het vervolgonderzoek.
• Vervolgens ontwikkelden onderzoekers de methode ‘One week in the life of’ met een toolkit. Zij zetten deze toolkit in bij twintig ouderen tijdens de eerste en de tweede lockdown.
• Ouderen ontvingen een toolkit bestaande uit een dagboek, activiteitenkaartjes, een folder met tips en tricks voor (digitaal) bewegen en een fitnesselastiek.
• Aan het einde van de week stuurden 15 ouderen het dagboek ingevuld retour.
• Onderzoekers bespraken de inhoud van de dagboeken en analyseerden deze thematisch. Daarna evalueerden zij de toolkit met zorg- en IT-professionals.

Resultaten/producten

• Artikel in het Nederlands Tijdschrift voor Oefentherapie. Behoeftes rondom (beweeg)activiteiten bij ouderen in tijden van Corona. Contextuele informatie inwinnen over behoeftes rondom bewegen, activiteiten en technologie bij ouderen met een co-creatieve toolkit op afstand. Berber Nauta, MSc; Marije kanis, PhD; Bart Visser, PhD; Somaya Ben Allouch, PhD; Daniël Bossen, PhD. Hogeschool van Amsterdam.

• Activiteiten dagboekje: One week in the life of... Amy van Lith, Maaike Bommerson, Marije Kanis & Berber Nauta (2020), Hogeschool van Amsterdam
• Leuke tips & tricks voor (digitaal) bewegen, Maaike Bommerson, Amy van Lith, Marije Kanis & Berber Nauta (2020), Hogeschool van Amsterdam
• Factsheet kenmerken ouderen en (digitaal) bewegen
  Marije Kanis & Berber Nauta (2020) Versie 3.0, Hogeschool van Amsterdam
• Studentenopdrachten (2020-2021) i.s.m. project Co-Well: Co-Creatie voor Welzijn. Studenten Minor Designing User Research (2, tevens lesmateriaal voor speciale lesweek rondom probes en toolkits, 20), Studenten Minor Zorgtechnologie (5), en studenten Entreprise Web Application (20). De laatste hebben vijf websites gemaakt rondom ‘Activiteiten en blij op maat’.

• Doorwerking en vervolgonderzoek project Co-Well: Co-Creatie voor welzijn, gehonoreerde projectaanvraag vanuit Zaaigelden Centre of Expertise Creative innovation.

Maatschappelijk impact

Met het BAAT-project kregen onderzoekers meer kwalitatieve en contextuele inzichten in de (veranderde, digitale) behoeftes van ouderen rondom (fysiek) welzijn tijdens corona. Beweegprofessionals, digitale professionals (Human Computer Interaction) en onderzoekers kunnen de toolkit gebruiken als methode om inzicht te krijgen in de behoeftes van gebruikers. Denk aan het huidige beweeggedrag en welzijn van ouderen en wat hen dagelijks motiveert en plezier geeft op afstand, bijvoorbeeld in tijden van corona. Professionals kunnen de toolkit ook inzetten als (digitaal) ontwerp en beweeginterventie.

Bijdrage onderwijs en onderzoek

Het project laat studenten (en professionals) zien dat er meer methodes van onderzoek bestaan dan vragenlijsten, accelerometers en fysieke testen om informatie boven water te krijgen. Dit project inspireert hen tot het gezamenlijk ontwerp van waardevolle (digitale) oplossingen (voor fysiek welzijn), ook op afstand.

Studenten van de minor Designing User Research, Communication and Multimedia Design, de minor Zorgtechnologie en tweedejaarsstudenten van Entreprise Web Application (EWA) zijn betrokken bij dit project. Zij leren en dragen bij in de verschillende onderzoeksfases; van het ontwerp en de inzet van de onderzoeksmethode, het ontwerp van digitale prototypes die bijvoorbeeld aanzetten tot meer bewegen op maat, tot aan de evaluatie met professionals.

Zo leerden EWA-studenten op actieve wijze het belang van mensgericht ontwerp en onderzoek (co-creatie), zoals het bepalen en evalueren van de (digitale) behoeftes voor en mét de doelgroep ouderen. Hier hadden de EWA-studenten minder ervaring mee.