VOS: Vitaal ouder worden in een stedelijke context
ProjectEen vitale oude dag voor de oudere Amsterdammer, daarvoor zijn verschillende factoren van belang. De beleving van de Amsterdammer met betrekking tot leefomgeving, het fysieke gebruik en de ontwikkeling van fysieke mogelijkheden en zelfredzaamheid spelen allemaal een rol. De GGD Amsterdam, Cluster Leefomgeving, heeft de HvA gevraagd of zij kan ondersteunen bij het beantwoorden van de vraag in hoeverre de waardering en het gebruik van de stedelijke leefomgeving door Amsterdamse ouderen (65-70 jaar) bijdraagt aan hun (on)gezondheid.
Doel onderzoek
Met dit onderzoek verwachten we een beter beeld te krijgen van de samenhang tussen de objectieve leefomgevingskwaliteit, de waardering of beleving daarvan, het gebruik van de openbare ruimte (waarbij specifiek aandacht is voor bewegen en sociale interactie) en gezondheid (o.a. overgewicht en depressieve klachten) om daarmee beter gefundeerd te adviseren over een gezonde stedelijke omgeving in Amsterdam.
We stellen de volgende vragen:
- Hoe verhoudt de objectieve leefomgevingskwaliteit in Amsterdam zich tot de beoordeling hiervan door ouderen?
- Beïnvloeden objectieve en subjectieve leefomgevingskwaliteit in Amsterdam het gebruik dat ouderen van de openbare ruimte maken?
- Beïnvloeden subjectieve leefomgevingskwaliteit en ruimtegebruik de gezondheid van Amsterdammers anders dan verklaard kan worden door de objectieve leefomgevingskwaliteit?
- Zijn er specifieke (delen van) wijken aan te wijzen die (bovengemiddeld of ondergemiddeld) intensief gebruikt worden en wat zijn de kenmerken van die ‘healthspots’ en ‘hotspots’?
Methode
Recentelijk heeft de GGD de ROAM vragenlijst (Ruimtelijk Onderzoek voor betere Advisering op het gebied van Milieu en gezondheid) uitgezet onder 10.000 Amsterdammers van 65-70 jaar. De respons is 40%, dus 4.000 Amsterdamse ouderen hebben inzicht gegeven in hun beleving van fysieke en mentale gezondheid, evenals waardering en gebruik van de fysieke leefomgeving, inclusief het groen in de stad. Deze gegevens gebruiken we voor verder onderzoek:
- We maken een analyse van beschikbare datasets
- Doen een ruimtelijke analyse van de data middels GIS toepassingen
- Houden focusgroep-interviews met ouderen rond geïdentificeerde ‘healthspots’ en ‘hotspots’
- Voeren observatieonderzoek op en rond de ‘healthspots’ en ‘hotspots’
Resultaten
Het onderzoek heeft een looptijd van 1 jaar en wordt uitgevoerd in 2015. We verwachten na dit jaar de volgende producten op te leveren:
Voor GGD adviseurs Gezonde Leefomgeving:
- Factsheet over de samenhang tussen objectieve en subjectieve fysieke leefomgevingskwaliteit en hoe dit is te integreren in stedenbouwkundige plannen
- Factsheet over de samenhang tussen leefomgevingskwaliteit, ruimtegebruik en gezondheid en hoe dit is te integreren in stedenbouwkundige plannen
- Presentatie van resultaten voor GGD-adviseurs en andere gemeentelijke medewerkers in een bijeenkomst
Voor onderwijsdoeleinden:
- Factsheet voor studenten en professionals (diëtisten, voedingsdeskundigen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, oefentherapeuten, verpleegkundigen, personal trainers) die zich richten op Urban Vitality en Urban Management
- Vier afstudeerprojecten en/of andere opdrachten voor HvA-studenten, waar mogelijk multidisciplinair samengestelde projectgroepen.
Voor onderzoeksdoeleinden:
- Een internationaal peer-reviewed wetenschappelijk artikel (2016), waarin de onderzoeksvragen worden beantwoord. Dit artikel is tevens de wetenschappelijke onderbouwing van de factsheets.
Onderzoeksteam
Het onderzoek wordt uitgevoerd in een samenwerkingsverband tussen verschillende HvA lectoraten en de GGD. Peter Weijs lector Gewichtsmanagement FBSV-HvA, Lea den Broeder lector Omgeving en Gezondheid i.o. FBSV-HvA, Ben Krose lector Digital Life FDCMI-HvA. Vanuit de GGD zijn Marieke Dijkema, Saskia van der Zee, Frits van den Berg en Fred Woudenberg betrokken.
Meer informatie bij Lea den Broeder: l.den.broeder@rivm.nl of Peter Weijs: p.j.m.weijs@hva.nl
