Praktijkgericht onderzoek ondersteunt veranderingen sportwereld

‘Als kind deed ik al veel aan sport’, vertelt Jan-Willem van der Roest. ‘Ook had ik een grote interesse voor de manier waarop (sport)organisaties functioneren en opereren.’ Na zijn middelbare schoolperiode koos hij voor de opleiding Bestuurs- en Organisatiewetenschap. ‘Tijdens het keuzevak Sportsociologie ontdekte ik dat je sport ook op academisch niveau kunt bestuderen. Ik volgde de master Sportbeleid en Sportmanagement aan de Universiteit Utrecht, ging er lesgeven en promoveerde op de vraag of leden van sportverenigingen zich steeds meer opstellen als klant. En hoe verenigingen hier op een vernieuwende manier mee om kunnen gaan.’

Emoties en initiatieven

De wereld van sport gaat volgens Van der Roest gepaard met sterke emoties. ‘Of het nu gaat om Ajax of de vereniging om de hoek. Sommige organisaties weten door de passie die mensen hebben voor de sport, vele mensen te bereiken en betrekken. Bij andere organisaties leiden emoties tot irrationele beslissingen en problemen. De laatste jaren deed ik veel onderzoek naar de maatschappelijke waarde van topsport, in opdracht van NOC*NSF en verschillende Betaald Voetbalorganisaties (BVO’s).

Sommige clubs komen recentelijk geregeld negatief in beeld. Toch doen ze ook veel mooie dingen voor de samenleving. Dat verhaal wordt nog weinig verteld. In Nederland heeft bijna iedere professionele voetbalclub bijvoorbeeld een foundation, waaronder maatschappelijk verantwoorde initiatieven worden uitgevoerd voor mensen die buiten de samenleving dreigen te vallen. Voor kinderen uit aandachtswijken zijn er bijvoorbeeld voetbaltrainingen of workshops gericht op zelfvertrouwen. Er worden trainingen georganiseerd voor fans met obesitas. En er zijn middagen om voetbalherinneringen op te halen voor mensen met dementie. Initiatieven die vaak mooie resultaten opleveren.’

Nieuwe businessmodellen

‘Topsportorganisaties hebben echter steeds meer vragen over hun businessmodel’, vervolgt Van der Roest. ‘We liepen in Nederland altijd voorop in de topsport door onze uitmuntende organisatie. Dit lijkt echter niet meer genoeg. Dus we moeten óf harder lopen, óf meer geld bijleggen. En waar haal je dat geld vandaan? Ga je een partnerschap aan met gokbedrijven en/of loterijen? Dat levert veel geld op, maar druist mogelijk in tegen het gezondheidsbelang van je fans. En wat te denken van duurzaamheid, veiligheid, inclusiviteit en het welzijn van medewerkers? Dergelijke zaken stonden lange tijd niet bovenaan het prioriteitenlijstje van (top)sportorganisaties. Maar onze samenleving schreeuwt om vernieuwing. Sportorganisaties moeten daar simpelweg in mee.

Vanuit mijn lectoraat willen wij organisaties en verenigingen door onderzoek laten zien dat zij naar een veel duurzamer en evenwichtiger bedrijfsmodel kunnen wanneer ze al deze ogenschijnlijk tegenstrijdige belangen goed met elkaar in evenwicht brengen. Daarnaast willen we - als onderdeel van het Centre of Expertise Urban Vitality (CoE UV) - bijdragen aan de maatschappelijke uitdagingen rondom gezondheid en vitaliteit. Vanuit onze brede organisatie-, netwerk- en businesskennis kunnen we nieuwe gezondheidsinitiatieven bijvoorbeeld aantrekkelijk maken voor (top)sportclubs en -verenigingen.’

Benelux Sport Business Hub

Al dit onderzoek wordt straks uitgevoerd onder de naam Benelux Sport Business Hub. Van der Roest: ‘Veel organisaties in de sport willen advies of een evaluatie van een evenement of een gezondheidsinterventie. Deze ondersteuning levert ons geld op voor onafhankelijk onderzoek. Momenteel hebben we een aantal subsidieaanvragen lopen. Eén ervan is gericht op de ontwikkeling van duurzame initiatieven in de sportwereld. Een andere draait om het professionaliseren van het sportondersteuningsaanbod bij sportverenigingen.

Bij ons onderzoek betrekken we uiteraard zo veel mogelijk studenten, zodat zij direct te maken krijgen met vragen uit hun toekomstige werkveld. De Benelux Sport Business Hub draagt zo bij aan het verbinden van onderzoek, onderwijs en praktijk. Heel belangrijk bijvoorbeeld voor de nieuwe master Sport Business & Leadership van de HvA. Ik heb een groot hart voor het onderwijs en wil dat studenten en docenten weten dat ze met kennis- en onderzoeksvragen altijd bij ons terechtkunnen.’

Katelijne Boerma (opleidingsmanager van de bachelors Sportkunde, Sport Studies en de master Sport Business & Leadership):

Met Jan-Willem als lector zetten we een belangrijke stap voorwaarts in onze ambities om bij te dragen aan de ontwikkeling van de wereld van sport.

Gedegen kennispartner

Vanuit het nieuwe lectoraat gaat Van der Roest samenwerken met diverse andere lectoraten binnen en buiten de HvA. Waar hij over 5 jaar hoopt te staan? ‘Ik hoop dat ons lectoraat dan een herkenbaar ‘gezicht’ heeft en dat nationale en internationale (top)sportorganisaties en -clubs weten dat ze bij ons terechtkunnen als kennispartner voor relevant en gedegen onderzoek. Dat we structureel samenwerken met docenten en studenten. Én dat we in omvang wat gegroeid zijn. Dan ben ik dik tevreden.’