Samen beter worden met voeding, beweging en eHealth

‘Op jaarbasis krijgen zo’n 39.000 patiënten te maken met kanker in de longen of de buik’, vertelt Charlotte van Westerhuis. ‘Een groot deel van hen heeft een operatie nodig. Na 3 maanden zit 75% van de geopereerden nog niet op hun oude activiteitenniveau. Zij hebben bijvoorbeeld moeite met hun persoonlijke verzorging of het oppakken van huishouden, werk en sport. Na een half jaar is slechts 50% van de patiënten hersteld.’

Voeding en beweging

Van Westerhuis is docent-onderzoeker bij de opleiding Fysiotherapie. ‘Tijdens mijn opleiding vond ik het frustrerend dat we niet meer leerden over het belang van goede voeding. Als fysiotherapeut ga je telkens met mensen op zoek naar de training die hun lichaam zo optimaal mogelijk ondersteunt. Waarom krijg je dan geen informatie over de beste brandstof?’ Vanuit haar interesse was Van Westerhuis de afgelopen 2 jaar betrokken bij onderzoeksproject Samen beter worden met AI. Hierin werd oriënterend onderzoek gedaan naar de mogelijkheden tot een gecombineerde voeding- en beweeginterventie voor patiënten na een oncologische buik- of longoperatie.

Uit dit onderzoek én uit de eerdere OPRAH-studie weten we dat een goede afstemming van voeding en beweging na een oncologische operatie heel belangrijk is voor het herstel. Denk bijvoorbeeld aan patiënten met spijsverteringsproblemen. Zij kunnen in het begin überhaupt vaak geen voeding verdragen en krijgen voedingsstoffen binnen via een sonde. Hoe stem je hier je trainingsprogramma op af? Ook is het heel belangrijk dat patiënten voldoende eiwitten binnenkrijgen. Dit draagt bij aan kracht- en spierherstel, maar ook aan een voorspoedige wondgenezing.’

Summiere samenwerking

Een goede samenwerking tussen een fysiotherapeut en diëtist is dus heel belangrijk, meent Van Westerhuis. ‘Dat bevordert een sneller herstel van een patiënt. Professionals werken nu nog vaak op hun eigen ‘eiland’. In ziekenhuizen bevinden fysiotherapeuten en diëtisten zich vaak op andere afdelingen; in de eerste lijn voeren ze een eigen praktijk. Vaak missen ze kennis over elkaars vak en weten ze gewoonweg niet hoe ze elkaars behandeling kunnen versterken of aanvullen. Ook zorgverzekeraars dragen met hun administratieve druk niet bij aan samenwerking. Voor interprofessioneel overleg bestaan bijvoorbeeld niet altijd declaratiecodes.

Naast het belang van samenwerking zagen we in het OPRAH-onderzoek ook dat eHealth ondersteunend werkt bij het herstel van patiënten. Het geeft hen meer inzicht in hun behandeling en ondersteunt daarmee bij het behalen van de gestelde doelen. Zorgverleners kunnen eerder aan de bel trekken wanneer het niet goed gaat met een patiënt. Of een afspraak verlaten wanneer iemand voorspoedig herstelt. Therapeuten zijn daardoor vaak positief over de inzet van technologie, maar ze moeten wél een omschakeling maken. En dat kost tijd.’

Gecombineerde interventie

Tijdens haar NWO-onderzoek borduurt Van Westerhuis voort op de resultaten van de eerder genoemde onderzoeksprojecten. ‘Ook werk ik nauw samen met onderzoekers van het TULIP-onderzoeksproject, waarbij gewerkt wordt aan een transmuraal zorgpad: een goede overdracht van patiënten na een ziekenhuisopname. Ook daar is een goede afstemming tussen professionals cruciaal.’

Haar eigen onderzoek start ze met een literatuuronderzoek rondom gecombineerde voedings- en beweeginterventies na ziekenhuisopnamen. ‘Met deze kennis én de richtlijnen vanuit het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) en de diëtetiek ontwerpen we een gecombineerde voedings- en beweeginterventie. Daarnaast gaan we professionals bevragen op de bevorderende en belemmerende factoren rondom het gebruik van eHealth. De ontworpen interventie testen we op haalbaarheid in de praktijk tijdens een pilot met een groep patiënten en professionals.’

Nieuwste inzichten

Wanneer de interventie is getest, worden de onderzoeksuitkomsten gedeeld in beroepsgroepen, patiëntnetwerken en op de website van Voeding & Beweging NU (VBNU). ‘Ook gaan we onze resultaten verwerken in het onderwijs aan de HvA, zodat we toekomstige professionals opleiden vanuit de nieuwste inzichten. Dit doen we in colleges, maar ook via onderzoeksstages, flexibele leerpaden en kenniskringen. Daarnaast wil ik graag een gezamenlijk aanbod creëren voor studenten van de opleidingen Fysiotherapie en Voeding en Diëtetiek.’

Over 5 jaar hoopt Van Westerhuis op een betere herstelbegeleiding voor patiënten. ‘Waardoor zij hun dagelijkse bezigheden zo snel mogelijk kunnen hervatten en meer kwaliteit van leven ervaren. Daarnaast hoop ik dat professionals verder durven kijken dan hun eigen expertise en dat dit hun vak leuker en uitdagender maakt.’