MUST: iedereen in beweging bij sportvereniging van de toekomst

MUST staat voor Moving Urban Sportvereniging van de Toekomst. Raõul Oudejans is vanuit de HvA projectleider van het living lab; Dennis van Vlaanderen is labregisseur. In het MUST- living lab werken diverse partijen met elkaar samen. In de binnenring: de HvA, actieve en inactieve jongeren, basketbalvereniging Apollo, gemeente Amsterdam, de Nederlandse Basketbal Bond en Topsport Amsterdam. Daarnaast brengt een buitencirkel van allerlei experts en onderzoekers hun kennis en expertise in.

Dennis van Vlaanderen legt uit welke problemen MUST wil tackelen. 'In Nederland hebben we een structuur van sportverenigingen. Decennialang was dat heel succesvol. Maar tegenwoordig hebben steeds minder mensen de behoefte om lid te zijn van een sportclub. Elke maand contributie te betalen, er eigenlijk te weinig gebruik van maken… vooral sinds de Coronapandemie dalen de ledenaantallen. Daardoor zie je ook de clubliefde afnemen, en dat maakt weer dat er minder vrijwilligers actief zijn binnen de verenigingen. Dus dan heb je als club een organisatorisch probleem. Minder nieuwe leden betekent ook: minder doorstroom naar de topsport. Daarnaast zijn er natuurlijk maatschappelijke factoren, zoals het feit dat veel mensen een sportlidmaatschap gewoon niet kunnen betalen.'

De vereniging van de toekomst

Grote, landelijke uitdagingen. Het MUST-living lab zoekt er oplossingen voor met een concrete casus in de regio Groot Amsterdam. 'We gaan onderzoeken hoe we jongeren die nu niet actief zijn in beweging kunnen krijgen. Dat doen we samen met basketbalvereniging Apollo, een van de grootste basketbalclubs uit de regio. Daarnaast richten we ons op de jongeren die al lid zijn: hoe houden we hen bij de club? Om uit te zoeken wat werkt en wat niet, ontwerpen we de vereniging van de toekomst. Een nieuwe omgeving, die én een warm nest biedt voor de jongeren, én zorgt dat ze willen blijven, én betaalbaar is voor iedereen die dat wil.'

Uitproberen

Om te ontdekken hoe die vereniging van de toekomst eruit moet zien, proberen de deelnemers aan het living lab de komende 1,5 jaar allerlei mogelijke deeloplossingen uit. Dennis: 'Denk aan 3x3-basketbal, naast 5x5. En het woord urban is natuurlijk populair: we gaan gebruikmaken van de basketbalveldjes in de wijken. We gaan kijken wat jongeren aantrekt. Misschien gaan we wel basketballessen geven in een praktijkomgeving binnen de HvA. We gaan onderzoeken hoe Apollo de sporters professioneler kan begeleiden. Dat kan bijvoorbeeld door data te verzamelen over (mentale) competenties, door veerkracht en weerbaarheid van de jongeren te vergroten of door speciale training van het basketbalschot met een occlusiebril. Ondertussen onderzoeken we de effecten van alles wat we uitproberen.'

Co-creatie

Dennis van Vlaanderen is zelf sportfanaat en voer jarenlang als kanoër bij het Nederlands team. Daar denkt hij aan terug als hij even in een denkbeeldige kano stapt. 'Stel, je gaat varen, het meer op. Er hangt nog wat mist. Je weet waar je heen wilt, maar je ziet de overkant niet en je weet dus niet wat je daar aantreft. Dát is wat we met het living lab gaan doen, en dat is ook de charme van het project. We gaan gezamenlijk in co-creatie dingen ontdekken en ontwikkelen. Misschien splitst het water zich wel ineens en slaan we linksaf. Of rechts. Of we varen ergens tegenaan. Die manier van werken vind ik heel mooi.'

Opstartperiode

Eén MUST-kano, die naar de overkant wil, en alle opvarenden hebben naast dat gezamenlijke doel een eigen belang. De HvA is geïnteresseerd in de wetenschappelijke kennis, en geeft haar studenten de kans om zich met (afstudeer)opdrachten en stages verder te professionaliseren in een actuele praktijkomgeving. Apollo wil zichzelf met behoud van identiteit ontwikkelen tot toekomstbestendige vereniging. De gemeente Amsterdam wil gezonde en vitale inwoners.

Wat gebeurt er als die kano de overkant heeft bereikt? Dennis van Vlaanderen: 'Dan het project klaar. Maar dan liggen er waarschijnlijk diverse sloten en kanalen en kan het living lab zich verder ontwikkelen in de praktijk. Eigenlijk is dit geen project, maar een opstartperiode om uit te vogelen hoe we de jeugd bereiken en enthousiasmeren, waarin we een omgeving neerzetten die betaalbaar en toegankelijk is voor iedereen. Een omgeving die andere sportverenigingen weer als voorbeeld kunnen gebruiken.'

Subsidie en ‘in-kind’

ZonMw kende MUST € 50.000 subsidie toe. Daar komt voor 2024 € 40.000 bij uit de stimuleringsgelden van het Centre of Expertise Urban Vitality van de HvA. 'De HvA maakt als projectleider natuurlijk organisatie- en overheadkosten om het project in goede banen te leiden en we zetten een onderzoeker in', legt Dennis van Vlaanderen uit. Daarnaast doen de HvA en alle partners flinke ‘in-kind’-investeringen – uren waarbij de beurs gesloten blijft. 'Wil je iets moois ontwikkelen, dan moet je daarin ook investeren.'