Subsidie voor de Dynamische Schooldag

Eerst even een misverstand uit de weg: er is niks mis met een klas leerlingen die in stilte, zittend op hun stoelen, aan het werk zijn. “Dat is zelfs prima” zegt Nick Keijser, vakdocent Bewegingsonderwijs bij SCO Delft. “Zitten houdt prikkels van de kinderen weg, het brengt rust. Maar hun hersenen dutten ook in. Dus na zo'n 30 minuten stilzitten is het hartstikke goed om een korte break te doen. Al is het maar 5 minuten waarin iedereen even lekker bezig is. Als zo’n beweegtussendoortje aan bepaalde kwaliteitseisen voldoet, zorgen die 5 minuten voor een kleine reset. Daardoor kunnen de leerlingen zich beter concentreren en kan de leerkracht weer door met de lesstof.” Een schooldag waarin leerlingen afwisselend bewegen, staan en zitten, heeft daarnaast een positief effect op hun gedrag en op de groepsdynamiek. En natuurlijk is bewegen ook gewoon gezond en goed voor het welbevinden van kinderen.

21 basisscholen, 3 hogescholen, 3 gemeentes

De school van Nick Keijser, genomineerd als sportiefste basisschool van Nederland, is als een van de 3 expertscholen betrokken bij het Dynamische Schooldag- project, waarvan de HvA penvoerder is. “Deze expertscholen zijn al een tijd bezig om meer beweging in de schooldagen te krijgen”, vertelt Kick Koenders. Hij leidt het project vanuit de HvA. “Ze hebben die afwisseling van bewegen en zittend leren mooi in hun visie staan én op verschillende manieren uitgevoerd. Die expertscholen gaan we volgen, naast 18 basisscholen die echt nog gaan beginnen met het bouwen van hun Dynamische Schooldag. We gebruiken de expertscholen daarnaast ook om te sparren.” Andere projectpartners zijn de gemeente Amsterdam, Fontys Hogeschool en de gemeente Eindhoven en Hanze Hogeschool en de gemeente Groningen. Ook zijn er diverse kennisorganisaties en 2 internationale universiteiten betrokken.

Uitproberen

Koenders: “De hogescholen begeleiden de schoolteams bij het maken van evidence based keuzes om tot hun Dynamische Schooldag te komen. Daarna volgen we hoe ze die inzetten in de praktijk en wat de effecten zijn. We zijn vooral geïnteresseerd in het proces: Waar wordt het ingewikkelder? Waar lopen schoolteams tegenaan? Welke competenties zijn nodig? Waarmee zijn scholen geholpen om deze verandering door te zetten? Zodat we met elkaar steeds meer kennis, maar ook gevoel hiervoor krijgen.”

De deelnemers ontwerpen uiteindelijk een ‘Dynamische Schooldag op maat’, vertelt Koenders. Waarom geen ‘one size fits all’? “Wat werkt en wat niet hangt van de schoolcontext af. Zoals het schooltype: op een montessori- of jenaplanschool werkt het anders dan op een reguliere basisschool. Ook speelt het type leerkrachten in het team een rol, de omgeving van de school, de leerlingenpopulatie enzovoort. Daarnaast zorgt het samen bouwen hieraan ook voor een stuk eigenaarschap in het team. Er ontstaat iets dat past bij het karakter van de school. Daarom is een Dynamische Schooldag per school, per klas en per dag anders.”

Implementatie

Als een school dankzij informatie en inspiratie een duidelijk beeld heeft van een Dynamische Schooldag dan is het zaak dat er een plan van aanpak komt, vertelt Nick Keijser: “Kiest een school voor beweegtussendoortjes, meer buitenspelen of dynamisch roosteren? Bij ons zit bewegen inmiddels in het DNA van de school, maar daarvoor hebben we jarenlang met enthousiaste collega’s allerlei dingen uitgeprobeerd.”

De leraren van de toekomst Doordat de Dynamische Schooldag een 4-jarig project is, kan het lectoraat hier meerdere jaren studenten bij betrekken en hen met dit gedachtegoed opleiden. Nick Keijser ziet het belang daarvan. “Ik ben bijvoorbeeld op de sportacademie niet opgeleid om het buitenspelen goed op poten te zetten, maar mijn collega's die van de pabo komen ook niet. Dat realiseerde ik me toen bleek dat het buitenspelen gepaard ging met veel ruzietjes en dat ze daarom zelfs het voetballen wilden afschaffen. Toen zijn we samen gaan kijken hoe we dit konden verbeteren.”

Groepsleerkrachten weten vaak ook niet hoe ze kinderen meer kunnen laten bewegen in de klas of op het plein. Kick Koenders: “Een Dynamische School vraagt om vakdocenten en leerkrachten met bepaalde competenties, kennis en vaardigheden. Dit project gaat daarvoor handvatten opleveren: wat moet een gymdocent kunnen om een voortrekkersrol te pakken op de school? Wat moeten groepsleerkrachten weten en kunnen? En natuurlijk hopen we ook dat het project mooie producten oplevert, die we in de toekomst met het onderwijsveld kunnen delen.”

Dit project is een samenwerking tussen:

• Hogeschool van Amsterdam
• Fontys
• Hanzehogeschool Groningen
• Stichting Westelijke Tuinsteden
• Gemeente Amsterdam
• ROC van Amsterdam
• Team Sportservice

Vanuit de HvA zijn lector Bewegen in en om School, Mirka Janssen en lector Maatwerk in Leren en Instructie, Ron Oostdam betrokken.