Wereldcongres artrose impuls voor onderzoek

Vanuit zijn lectoraat Interdisciplinaire Zorg voor Chronische Gewrichtsaandoeningen doet bijzonder lector Martin van der Esch onderzoek naar gewrichtsaandoeningen binnen de reumatologie. Daarnaast is hij lid van de Ethische Commissie voor de Faculteit Gezondheid en de Faculteit Bewegen, Sport en Voeding, geeft hij onderwijs én denkt hij mee over de invulling van het onderwijs aan de opleiding Fysiotherapie vanuit de curriculumcommissie. ‘Vergeleken met veertig jaar geleden is het onderwijs enorm geprofessionaliseerd. Zo is er veel meer aandacht voor onderzoek. Onderzoek en onderwijs zijn in mijn ogen onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het één kan niet zonder het ander.’

Geen eenduidige oplossing

Naast zijn functies bij de HvA werkt Van der Esch als senior onderzoeker bij Reade, het expertisecentrum voor revalidatie en reumatologie. Hij richt zich al twintig jaar op het optimaliseren van de behandeling van artrose. ‘Voor een ziekte als reumatoïde artritis hebben we inmiddels geweldige medicijnen. De impact ervan is daardoor veel minder groot dan twintig jaar geleden.

Artrose is een soort stiefkindje van de reumatologie. Het is een aandoening die ontstekingen in de gewrichten veroorzaakt door overbelasting van of instabiliteit in de gewrichten. Het is geen directe ontstekingsziekte en we hebben er (nog) geen medicijnen voor. Toch hebben er in Nederland bijna 1,5 miljoen mensen last van deze aandoening. Wereldwijd zijn dat er zelfs 150 miljoen.’

Artrose staat niet op zichzelf. ‘Veel mensen die last hebben van deze aandoening, hebben andere zogenaamde ‘welvaartsziekten’, zoals obesitas of suikerziekte. Overgewicht zorgt voor een grote belasting van de gewrichten. Door te veel vetweefsel heb je meer kans op ontstekingen. We onderzoeken onder meer hoe voeding en beweging bijdragen aan het reduceren hiervan. We weten inmiddels dat veganistisch eten wellicht minder ontstekingen oplevert. Maar we weten óók dat je eiwitten nodig hebt om spierweefsel te behouden en op te bouwen. Dit maakt de begeleiding van mensen met artrose zeer complex. Er is niet één juiste oplossing of medicijn. Wereldwijd worden diverse facetten van de ziekte onderzocht door wetenschappers. Zij wisselen onderzoeksgegevens en informatie onder meer uit via het kennisnetwerk van de OARSI.’

Advanced technology

Door het bestuur van de OARSI werd Van der Esch afgelopen jaar gevraagd als voorzitter van het artrosewereldcongres van 2022. Een grote eer. ‘Samen met de co-voorzitter, de congrescommissie en het bestuur van de organisatie had ik een belangrijke stem in het thema voor deze editie: advanced technology. Waarom dit thema? Technologie is de toekomst. Het is hard nodig voor de ontwikkeling van onderzoek. De technische industrie is vaak al veel verder met ontwikkelingen dan wij in de kliniek. Denk bijvoorbeeld aan ‘machine learning’. Er kan al ontzettend veel op dit gebied. Het zou toch prachtig zijn als wij van grote databanken kunnen ‘leren’ om patronen en profielen te herkennen van mensen met een verhoogd risico op artrose. Daarom denk ik bij ‘advanced technology’ ook aan het delen van ‘big data’. Er zijn wereldwijd enorm veel grote dataonderzoeken gedaan naar karakteristieken van patiënten. Om vooruitgang te boeken, moet je deze data met elkaar verbinden.’ Met zijn collega’s van de OARSI werkte Van der Esch het afgelopen jaar aan een sterk inhoudelijk programma met boeiende sprekers en interessante presentaties.

Van pre-congres tot jaaroverzicht

Het wereldartrosecongres duurt vier dagen en start op donderdag 7 april. Van der Esch: ‘Er komen zo’n 90 sprekers vanuit de hele wereld. Een deel is fysiek aanwezig in Berlijn. Een deel zal de presentaties online geven en volgen. Een collega uit Sydney presenteert bijvoorbeeld een sessie over onderwijs rondom artrose. Naar aanleiding van een uitgebreid onderzoek werd onlangs een kader ontworpen, waaraan docenten die lesgeven in artrose, moeten voldoen. Onze hogeschool kan zo’n kader erbij pakken om te zien of we voldoen aan de internationale maatstaven. Andere presentaties gaan bijvoorbeeld over preventieonderzoek of over imaging technieken: nieuwe technieken waarmee je door scans op celniveau kunt zien wat er in het lichaam gebeurt.’

Een jaarlijks onderdeel is het debat. ‘Twee wetenschappers gaan met elkaar in discussie. Dit jaar gaat het over de behandeling van artrose. Richt je je op structurele veranderingen, bijvoorbeeld in het kraakbeen? Of op functionele veranderingen in leefstijl? De gekozen inslag heeft een enorme invloed op je behandelmethode.’

Onderzoek is nooit klaar

Ieder congres eindigt met thematische presentaties van alle lopende onderzoeken. ‘We hopen natuurlijk dat ons congres onderzoekers ondersteunt en inspireert. Vaak ontstaan er nieuwe samenwerkingen.’ Of Van der Esch zelf nog wensen heeft omtrent zijn onderzoek? Komende zomer draag ik een deel van mijn onderzoeken over.’ Of het daarna klaar is? ‘Welnee. Ik blijf graag betrokken bij onderzoek. Vanuit een bestuursfunctie bijvoorbeeld of tijdens kortere onderzoeksperiodes in het buitenland. Maar klaar? Nee, onderzoek is nooit klaar.’