Oog van de Meester

Er bestaan twijfels over de mate van perceptuele bekwaamheid van gymdocenten. Binnen de ALO-opleidingen in Nederland oefenen studenten deze vaardigheid niet doelbewust. De gedachte is vaak zij na hun afstuderen hun perceptuele bekwaamheid verder ontwikkelen in de praktijk. Helaas suggereert het schaarse onderzoek dat de perceptuele bekwaamheid van gymdocenten niet of nauwelijks verbetert nadat zij hun opleiding hebben afgerond. Gymdocenten geven dan ook aan dat zij hun perceptuele bekwaamheid verder willen ontwikkelen en behoefte hebben aan extra scholing.

Doel

In dit project werken we aan de centrale onderzoeksvraag: ‘In welke mate wordt de perceptuele bekwaamheid van gymdocenten bepaald door ervaring, en in hoeverre, en op welke wijze, bevordert doelbewust oefenen de perceptuele bekwaamheid’?

Hemke van Doorn (senior-onderzoeker HvA):

Het gave van dit project is dat we gymleraren tools kunnen geven om hun werk nog beter te doen.

Methode

Het onderzoek moet duidelijk maken wat perceptuele bekwaamheid omvat en waar gymdocenten oog voor hebben als ze leerhulp geven. Daarnaast moet duidelijk worden hoe perceptuele bekwaamheid bevorderd kan worden, zowel bij ALO-studenten als bij minder ervaren gymdocenten. Het projectteam ontwikkelt hiervoor een oefenprogramma gebaseerd op de principes van doelgericht oefenen, waarin een belangrijke rol is weggelegd voor feedback. Achterliggende gedachte bij dit programma: studenten vergelijken hun eigen kijkgedrag (gemeten met een gaze-tracker) met het kijkgedrag van ervaren vakleerkrachten.

Daarnaast kijken onderzoekers of het vergroten van conceptuele kennis en de eigen bewegingsvaardigheden bijdraagt aan het ontwikkelen van perceptuele bekwaamheid. Maar eerst brengen onderzoekers de perceptuele bekwaamheid van ALO-studenten en gymdocenten in kaart. Om het Oog van de Meester te ‘vangen’ nemen zij een gaze-tracker mee. Met deze tracker stellen zij de oogbewegingen tijdens het kijken nauwkeurig vast.

Verwachte resultaten/producten

Het projectteam wil inzicht krijgen in de mate en aard van perceptuele bekwaamheid van gymdocenten en over methoden van doelbewust oefenen die studenten en gymdocenten helpen om het gewenste niveau van perceptuele bekwaamheid te bereiken. Deze bijdrage aan het onderwijs moet uitdrukkelijk duurzaam zijn in de vorm van een nieuwe digitale leeromgeving.

Verwachte maatschappelijke impact

Het Oog van de Meester is een samenwerkingsproject van de HvA, Windesheim, de Haagse Hogeschool en bewegingswetenschappers en onderwijskundigen van de Vrije Universiteit en de Erasmus Universiteit. Het consortium wil nieuwe kennis en inzichten genereren waarmee (toekomstige) gymdocenten kwalitatief hoogwaardig onderwijs kunnen geven.

Hoe draagt het project bij aan onderwijs en onderzoek?

De inzichten uit dit onderzoeksproject worden geïmplementeerd in een nieuw te ontwikkelen digitale leeromgeving waarin ALO-studenten en gymdocenten kunnen oefenen met perceptuele bekwaamheid. De in het consortium vertegenwoordigde opleidingen borgen dat de (digitale) leeromgeving een plek krijgt in het onderwijs op de hogescholen en tegelijkertijd als nascholingsprogramma toegankelijk is voor gymdocenten die hun perceptuele bekwaamheid willen verbeteren. Doorwerking naar de onderzoekgemeenschap gebeurt via de publicatie van een reeks van wetenschappelijke artikelen in internationale peer review tijdschriften. In deel van de artikelen vormen de basis vormen van een proefschrift.

Onderzoeksteam extern

• Luke McDonic, MSc. promovendus, afdeling Bewegingswetenschappen (VU)
• Dr. Mariëtte van Maarseveen: hogeschool docent CALO (Windesheim)
• Drs. Michel Bosman: hogeschool hoofddocent, HALO (HHS)
• Dr. Bjorn de Koning: universitair docent, Department of Psychology, Education, and Child Studies (EUR)
• Dr. John van der Kamp: universitair hoofddocent Bewegingswetenschappen (VU), associate lector Bewegen, School & Sport (Windesheim)
• Prof. dr. Geert Savelsbergh: hoogleraar Jeugd, Sport en Verzoening (VU)
• Dr. Ivo van Hilvoorde: lector Bewegen, School & Sport (Windesheim), universitair docent Bewegingswetenschappen (VU)

Externe partners

• Windesheim
• Vrije Universiteit
• CALO
• HALO
• Erasmus University Rotterdam (EUR)