Vergroten gezondheid en welzijn senioren Amsterdam-Zuidoost

‘Het onderzoekstraject van een Professional Doctorate is qua wetenschappelijk niveau vergelijkbaar met een PhD-traject, maar staat dichter bij de praktijk’, vertelt Soemitro Poerbodipoero. ‘Wanneer je promoveert aan de universiteit vertaal je je onderzoeksuitkomsten in een aantal gepubliceerde artikelen, die uiteindelijk samenkomen in een proefschrift. Gedurende een PD-traject werk je samen met én in de praktijk aan een innovatieve verandering of interventie waar diezelfde praktijk baat bij heeft.’

Met en voor de praktijk

Poerbodipoero is aan de HvA opgeleid als ergotherapeut en werkte vervolgens in de ouderenzorg en de revalidatie. De laatste jaren was hij actief als docent-onderzoeker bij en hoofd van de opleiding Ergotherapie. Daarnaast deed hij onderzoek voor het lectoraat Ergotherapie – Participatie en Omgeving. Onder meer naar een praktijkgericht instrument waarmee ergotherapeuten in samenspraak met ouderen kunnen bepalen welke activiteiten voor hen belangrijk zijn.

Poerbodipoero is één van de eerste 11 docent-onderzoekers in Nederland die dit jaar met een Professional Doctorate starten. ‘Natuurlijk is het bijzonder om bij deze kopgroep te horen. Dit onderzoekstraject geeft nieuwe mogelijkheden om langdurig samen op te trekken met én onderzoek uit te voeren in de praktijk. Participatief actie-onderzoek in de praktijk kost vaak heel veel tijd. Er worden geregeld goede ideeën ontwikkeld, waarvan de implementatie ontbreekt. Tijdens dit onderzoekstraject loop ik mee in de praktijk van alledag. Ik haal er ideeën en wensen op, implementeer deze en zie direct welke impact ze hebben. Zowel op professionals als op de doelgroep. Doordat ik dichtbij de leefwereld van de senioren ben, kan ik met hen bijsturen en door-ontwikkelen. Uiteindelijk ontstaat er zo, in co-creatie, een waardevolle interventie of werkwijze.’

Werkzame mechanismen

Met een subsidie vanuit Regieorgaan SIA doet Poerbodipoero de komende 5 jaar praktijkgericht onderzoek op het snijvlak van gezondheid en welzijn. Naar de manier waarop non-profit organisatie Stichting Kraktie (zie kader) de gezondheid en het welzijn van ouderen in Amsterdam Zuidoost bevordert. Via onderzoeksgroep PREVENT kwam hij in contact met de organisatie.

PREVENT werkt aan het vergroten van de kwaliteit van (samen)leven in de stedelijke omgeving, door het versterken van de samenwerking bij preventie op het snijvlak van gezondheid en welzijn. Poerbodipoero: ‘We hebben te maken met een dubbele vergrijzing. De groep ouderen in ons land wordt steeds groter en de gemiddelde leeftijd gaat omhoog. De vraag naar zorg en welzijn stijgt daardoor. Ouderen moeten langer thuis blijven wonen. De vraag is hoe we de zorg in de toekomst met elkaar gaan organiseren én betaalbaar houden. Ik denk dat initiatieven als Stichting Kraktie hieraan kunnen bijdragen. We zien er mooie dingen gebeuren. Maar wat zijn nu eigenlijk de werkzame mechanismen van een dergelijke organisatie en haar programma? Dat willen we ontrafelen.’

Delano Hoost coördineert de Buurtkeuken, het Huiskamerproject en de Complementaire Zorg bij Stichting Kraktie. Daarnaast is hij één van de praktijkbegeleiders van Poerbodipoero. Hoost: ‘Senioren komen bij ons in een warm bad terecht. Zorg en aandacht voor elkaar staan centraal. Na verloop van tijd zie ik mensen opbloeien, contact maken, vriendschappen sluiten en zelfs buiten onze organisatie op pad gaan met elkaar. Waar komt dat door? Wat maakt dat deze personen hun isolement durven doorbreken en zich gelukkiger en gezonder gaan voelen? Dat willen we helder krijgen. Zodat we ons programma verder kunnen versterken en uitbreiden. En onze kennis en expertise kunnen delen en toepassen op andere plekken in Nederland.’

Persoonsgerichte zorg en optimale samenwerking

Na de zomer gaat Poerbodipoero professionals en senioren bij Stichting Kraktie volgen in hun proces. Ondersteund door collega’s en studenten. ‘Mijn onderzoek richt zich op het programma van de Buurtkeuken, het Huiskamerproject en de Complementaire Zorg. We zullen analyseren welke elementen van deze programma’s werken en welke niet. We onderzoeken hoe senioren binnenkomen en hoe ze zich voelen wanneer ze de deur uitgaan. We traceren hoe ze bekend raken met het programma van de stichting en hoe we meer bekendheid kunnen genereren bij en samen kunnen werken met andere partijen in de wijk, zoals de huisarts, het wijkteam, de geestelijke gezondheidszorg, ergotherapeuten, sociaal werkers en gezondheidscentra. In samenwerking met de projectleider sociaal van de gemeente Amsterdam stimuleren we de ontwikkeling van Amsterdam-Zuidoost tot krachtwijk. Daarnaast werken we nauw samen en delen we kennis en expertise met Buurtcampus Zuidoost . Bij Stichting Kraktie bouwen we aan een living lab waar studenten en docenten van en met elkaar kunnen leren.’

Waar de onderzoeker uiteindelijk op hoopt? ‘Dat de organisatie straks een sterk, evenwichtig programma heeft dat bekend en erkend is bij alle belanghebbenden én waarvan we de werkende mechanismen kennen. Zodat Stichting Kraktie haar kennis kan delen, haar programma steeds verder kan uitbouwen en optimaal samenwerkt met diverse partijen in de wijk. Uiteindelijk zorgt dit ervoor dat professionals optimaal functioneren en samenwerken. En dat senioren zich beter in hun vel voelen en hun weg vinden naar passende voorzieningen in het ingewikkelde landschap van zorg en welzijn.’

Begeleiders PD-traject Soemitro Poerbodipoero

• lector Margo van Hartingsveldt, lectoraat Ergotherapie – Participatie en Omgeving
• lector Lex Veldboer, lectoraat Sociaal Stedelijk Werk
• Peggy Anijs, praktijkbegeleider Stichting Kraktie
• Delano Hoost, praktijkbegeleider Stichting Kraktie
• Earl Faerber, externe begeleider Stichting Kraktie