Een steuntje in de buurt

In dit onderzoeksrapport leest u de resultaten van een tweejarig onderzoek naar de werkzame elementen van verschillende buurtgerichte netwerkinterventies voor mensen met beperkingen.

In dit onderzoek zijn verschillende onderzoeksmethoden gecombineerd. Allereerst is gekeken naar de handelingen waaruit de interventies bestaan. Dit is gedaan door een documentanalyse en door middel van groepsgesprekken met de uitvoerders. Vervolgens is gekeken wat daaraan werkzaam is en wat er nog nodig is, door middel van één op één interviews en buurtwandeling interviews met de deelnemers van de interventie. Deze interviews zijn uitgevoerd in samenwerking met ervaringsdeskundige co-onderzoekers van Cliëntenbelang Amsterdam. Hieruit is een lijst met werkzame elementen volgens deelnemers en uitvoerders voortgevloeid, welke is ingedeeld aan de hand van de volgende ‘onderdelen’ van de interventies:

• Kennisoverdracht: Welke kennis is er overgebracht, op welke manier en wordt er nog op teruggegrepen?
• Werven van deelnemers: Manier van benaderen van deelnemers, type deelnemers dat wordt benaderd, vaardigheden bij het werven van deelnemers
• Opzetten activiteit: Manier van organiseren van activiteiten, rol van professional/vrijwilliger, groepsgevoel creëren en inzet van vrijwilligers.
• Voortzetten activiteit: Introduceren van nieuwe leden, handhaven groepsdynamiek, koppeling doelgroep aan de buurt, omgaan met conflicten en uitval
• Loslaten: Manier van overdracht aan collega’s of vrijwilligers en de mate van betrokkenheid na verlaten van de functie

Duidelijk wordt dat de interventies op sommige vlakken van elkaars werkzame elementen kunnen leren. Zo blijkt dat er in één interventie deelnemers behoefte hebben aan dieper contact (i.p.v. meer contact) waar in de andere interventie hier gehoor aan wordt gegeven d.m.v. kennismakingsspelen en aangeleverde gespreksonderwerpen.

Ook bleek dat de connectie met de andere buurtbewoners niet bij alle interventies lukte. Bij een andere onderzochte interventie bleek het insteken van burencontact met een doel effectief. In plaats van het organiseren van een buurtbarbecue als middel om contact te leggen, zetten zij in op het uitvoeren van een gezamenlijke taak. In dit geval was dat het zorgen voor recycling van afval, maar dat kan ook d.m.v. van het gezamenlijk opknappen van een perkje of speeltuintje. Zo blijft het contact begrenst, heeft het kaders en zijn er een aantal gespreksonderwerpen (de taak) al gegeven.

Het werd duidelijk dat deelnemers, of dit nou komt door hun beperking of niet, blijvende hulp en begeleiding nodig hebben om sociale interactie in verschillende settings, goed te laten verlopen. De sociale vaardigheden zijn niet, zoals in een training of les, eenmalig aan te leren. De sociale professionals in de onderzochte interventies kunnen worden gezien als coaches in het aangaan van sociaal contact, en worden als onmisbaar ervaren door de deelnemers.