De empathische hoorzitting

Project

Een kale vergaderzaal in het gemeentehuis. Daar komen burgers doorgaans terecht als ze hun klacht of bezwaarschrift willen toelichten in een hoorzitting. Kan een andere inrichting van de ruimte ertoe bijdragen dat de procedure als rechtvaardiger wordt ervaren? Dit onderzoekt het lectoraat Legal Management van de Hogeschool van Amsterdam samen met het lectoraat Ontwerpen aan de Journalistiek van de Fontys Hogeschool met financiering van Stichting Democratie en Media.

Dit onderzoeksproject is erop gericht het ‘probleemoplossend vermogen’ te vergroten van de bestuursrechtelijke procedure om klachten en bezwaarschriften te behandelen. De aanpak daarvoor is het experimenteren met een letterlijke verandering van de ruimte en rituelen van de hoorzitting.

Functionele vergaderzalen

Tijdens een hoorzitting worden burgers in de gelegenheid gesteld hun klacht of bezwaarschrift mondeling toe te lichten. Deze hoorzittingen vinden doorgaans plaats in functionele vergaderzalen op gemeentehuizen, waarbij de opstelling veelal afstandelijk is. Deze procedure werkt vervreemdend en (onderliggende) problemen worden daardoor onvoldoende opgelost.

Een andere inrichting, aankleding en opstelling kan goede aanknopingspunten bieden om deze formalistische werkwijze te doorbreken. Uitgangspunt is dat dit een gelijkwaardige communicatie stimuleert, waarbij de systeem- en leefwereld elkaar treffen. Het project draagt bij aan het versterken van de toegang tot het recht, waarbij het niet zozeer gaat om feitelijke toegang tot procedures, maar vooral om een rechtvaardige oplossing van het juridische conflict of probleem.

De aanpak

Het project kent een ontwerpende aanpak. Er worden ruimtelijke prototypes gemaakt met systematische reflectie daarop. Daarbij wordt gebruikgemaakt van de zogenoemde kunstenaarsmindset om tot vernieuwende inzichten te komen. Het project wordt binnen twee (en mogelijk drie) gemeenten uitgevoerd door een interdisciplinair team van onderzoekers en studenten.

Partners

  • Het lectoraat Legal Management van de Hogeschool van Amsterdam
  • Het lectoraat Ontwerpen aan de Journalistiek van de Fontys Hogeschool
  • Stichting Democratie en Media (financier)
  • Gemeente Utrecht
  • Gemeente Zaanstad

Meer weten over het project? Neem contact op met:

Gepubliceerd door  Kenniscentrum Maatschappij en Recht 15 mei 2024

Project Info

Startdatum 01 jan 2024
Einddatum 01 jan 2025

Contact

Danielle Arets, Fontys
Matthijs Bosman, Fontys