Een blauwdruk voor hittebestendige steden (Cool Cities)

Een procesgerichte benadering van klimaatadaptatie

Project

Door klimaatverandering krijgen Europese steden steeds vaker en langer te maken met hoge temperaturen. Hierdoor lopen mensen meer risico op hittestress: ze ervaren dan lichamelijke en mentale klachten door oververhitting. In het project Cool Cities werkt de Hogeschool van Amsterdam samen met internationale partijen om Europese steden hittebestendiger te maken.

Middelburg, Seissingel (© Aart van Belzen)

Hittegolven hebben grote gevolgen voor de leefbaarheid van onze steden. Zo kan er schade ontstaan aan groen, huizen en infrastructuur en neemt het risico op hittestress onder bewoners toe. De toenemende bebouwing in steden zorgt er bovendien voor dat het aantal koele plekken beperkt is.

Veel gemeenten willen hittestress beperken, maar vaak hebben zij geen goed overzicht van waar maatregelen nodig zijn. Ze gebruiken meestal weergegevens, satellietbeelden en computermodellen om kwetsbare plekken te identificeren. Maar het is ook belangrijk om sociale en omgevingsaspecten mee te nemen om te bepalen welke gebieden voorrang moeten krijgen bij maatregelen.

Cool Network

In het project Cool Cities werken internationale partijen samen om een netwerk van koele routes voor wandelaars en fietsers en koele plekken in steden te creëren: een Cool Network. De Hogeschool van Amsterdam heeft de leiding in de eerste fase: het ontwikkelen van een plan dat Europese gemeenten kan helpen om hittebestendige maatregelen te nemen. Bij het maken van dit plan willen de onderzoekers inzicht krijgen in de barrières en kansen voor hittebestendigheid tijdens het hele aanpassingsproces van steden: van proces, tot ontwerp, tot implementatie, tot monitoring en evaluatie.

In een latere fase wordt het Cool Network met pilots getest in 6 steden: Rotterdam, Middelburg, Hamburg, Gottingen, Sint-Niklaas en Saint-Omer.

Saint-Omer, Ecole-Montaigne (© AUD Saint-Omer)

Werkwijze

Voor het ontwikkelen van het plan zal de Hogeschool van Amsterdam van alle deelnemende steden de lokale situatie in kaart brengen en hun beleid rond hittestress vergelijken. Die zal als basis dienen voor het Cool Network Plan en het lokale actieprogramma. Het Cool Network Plan wordt een stadsbrede visie voor een cool netwerk. Het lokale actieprogramma levert een concrete lijst op van projectlocaties met relevante contextuele informatie die kan helpen bij het prioriteren van projecten.

Aan het einde van het project worden de ontwikkelde methodes en de lessen uit de pilotsteden geïntegreerd in een Cool Network Roadmap. Die kan gemeenten helpen om hun stedelijke hittebestendigheid te verbeteren.

Onderwijs

Onderzoeksresultaten vinden binnen de Hogeschool van Amsterdam hun weg in het onderwijs. Dit gebeurt via colleges, afstudeerprojecten en minoren voor studenten, en in het werkveld via presentaties en klimaatadaptatiecursussen aan professionals.

Partners

Cool Cities is een vierjarig Interreg NSR-project. Deelnemende kennisinstellingen zijn de Hogeschool van Amsterdam en Zentrum für Energie, Bauen, Architektur und Umwelt (ZEBAU). De gemeente Arnhem is penvoerder. Andere deelnemende steden zijn Rotterdam, Middelburg, Hamburg, Gottingen, Sint-Niklaas, Saint-Omer en Göteborg.

Lectoraat Klimaatbestendige Stad

Dit project valt onder het lectoraat Klimaatbestendige Stad. Meer en zwaardere buien, langdurige droogte en hitte, en een stijgende zeespiegel. De gevolgen van de klimaatverandering zijn voelbaar. Het lectoraat doet praktijkgericht onderzoek naar de klimaatbestendige stad. Zij bekijken hoe je steden zo kunt inrichten dat inwoners en gebruikers hier ook in de toekomst prettig kunnen wonen, ondernemen en verblijven.

Gepubliceerd door  Kenniscentrum Techniek 17 september 2024