Meer betrokkenheid studenten in online afstudeercafé

De aanleiding voor het onderzoek was de studievertraging en uitval van een diverse groep studenten in de afstudeerfase. Studenten lopen soms vast in de afstudeerfase en studeren niet nominaal af. Soms ontstaat al eerder in de studie vertraging door persoonlijke omstandigheden. Dat kost docenten en mentoren veel tijd, maar heeft ook als nadeel dat studenten niet meer verbonden zijn aan een groep. Dit leidt tot minder inclusie, welzijn en betrokkenheid. Veel opleidingen hebben zo een poel aan langstudeerders opgebouwd. De combinatie van fysieke lessen en werk en/of persoonlijke omstandigheden is zwaar. Door studievertraging verliezen zij de binding met de opleiding wat het afstuderen nog lastiger maakt. Inzetten op verbinding in de afstudeerfase of zelfs eerder is dus cruciaal om langstuderen zoveel mogelijk te voorkomen.

Meer betrokkenheid

Ten Hagen onderzocht of een 24/7 online bereikbare omgeving kan leiden tot meer betrokkenheid en een hogere deelname. In dit Comenius Teaching Fellow wordt een antwoord gegeven op de vraag of betrokkenheid online tot stand kan komen bij studenten in de afstudeerfase die deelnemen aan een 24/7 beschikbare leer-ontmoetingsruimte (het afstudeercafé), gebaseerd op het vijfstadiamodel van Salmon (2013). Ook werd de rol van de docent onderzocht. Het onderzoek vond plaats in de schooljaren 2021-2022 en 2022-2023.

Laagdrempelige aanpak

Een klein deel van studenten plaatst kanttekeningen bij online begeleiding en ervaart dit als onpersoonlijk. Maar vrijwel alle studenten waarderen de 24/7 online leer-ontmoetingsruimte positief. De laagdrempeligheid blijkt hen te motiveren. Op deze manier kunnen ze de studie combineren met hun persoonlijke omstandigheden. In alle gevallen wordt op zoek gegaan naar de optimale mix fysiek/online. De belangrijkste opbrengst is dat studenten de 24/7 online afstudeercafés gebruiken als hun vaste lijntje naar de studie. Daardoor blijven ze aangehaakt bij de studie, waar ze vroeger vaak verdwenen. De laagdrempelige aanpak, met 24/7 mogelijkheden tot contact in de chats en vaste online meetings, leidt tot betrokkenheid en deelname. De meeste docenten waarderen de nieuwe aanpak eveneens en blijken goed in staat te zijn met hun studenten een optimale mix te realiseren van fysieke en online begeleiding. Ze weten hun studenten online te motiveren en vinden het prettig met hun collega's te overleggen en elkaar te ondersteunen in deze innovatie.

Succesvolle implementatie

Studenten blijken online prima te kunnen samenwerken. Bij de master hogerejaars en bachelor hogerejaars en regulier is het ontwerp (online meetings, 24/7 ontmoetingsmogelijkheid, optimale mix fysiek/online, peerfeedback) geïmplementeerd wegens succesvolle bevindingen. Bij andere opleidingen – ook buiten de faculteit - wordt geëxperimenteerd. Aan een handreiking voor online docenten, met daarin aandacht voor de vijf rollen voor de online professional, wordt gewerkt. Hierbij is ook aandacht voor de balans fysieke en online begeleiding en het belang van communicatie per chat.