Lezen met begrip en betrokkenheid
Stimuleer begrijpend lezen en verbeter kansen van leerlingen in de maatschappij
10 feb 2023 11:50 | Urban EducationEen groot aantal leerlingen in het primair onderwijs (PO) haalt het streefniveau voor taal op meerdere onderdelen niet. En van de 15-jarigen haalt 24% het minimale leesniveau niet. Deze leerlingen komen hierdoor minder goed mee op school en in de maatschappij lopen ze een groot risico op laaggeletterdheid. Het lectoraat Maatwerk in leren en instructie van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) pakt dit probleem aan. Samen met de afdeling Onderwijskunde van de UvA ontwikkelt de HvA concrete lesaanpakken en leesmaterialen om het begrijpend lezen in het PO te verbeteren. Het 4-jarig project ‘Lezen met begrip en betrokkenheid’ ontving onlangs een subsidie van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek.
Voldoende geletterd
Taal is een fundamentele vaardigheid om goed deel te kunnen nemen aan het onderwijs en de samenleving. Maar op dit moment zijn er zorgen, want de taalvaardigheid van een grote groep leerlingen blijft achter. Zo blijkt uit de peilonderzoeken van de onderwijsinspectie en ook uit het internationaal onderzoek PISA naar de leesprestaties van 15-jarigen. Het onderwijs moet er juist voor zorgen dat leerlingen voldoende geletterd zijn. Met dit project hopen de HvA en de UvA aan deze opdracht bij te dragen.
Ontwikkelen lesaanpakken begrijpend lezen
Samen met ervaren leerkrachten ontwikkelen de HvA en de UvA lesaanpakken en leesmaterialen om de leesvaardigheid, -motivatie, het leesbegrip en -plezier van leerlingen verder te vergroten. De materialen moeten leerkrachten ook helpen om meer vertrouwen te krijgen in hun eigen (lees)onderwijsvaardigheden, onder andere door het makkelijker te maken om geschikte leesteksten te kiezen en bespreken, om meertaligheid te benutten en ouders te betrekken bij de leesontwikkeling van hun kind.
Evalueren nieuwe lesaanpakken
Om deze nieuwe materialen te evalueren, voeren de HvA en de UvA gesprekken met leerkrachten en leerlingen. Ze zetten vragenlijsten uit en observeren lessen. Vinden leerkrachten de aanpakken bruikbaar? Welk effect heeft deze nieuwe aanpak bijvoorbeeld op het vertrouwen van de leerkrachten in hun eigen vaardigheden? En zie je ook echt verbetering in de leesvaardigheid en het leesbegrip bij leerlingen?
Benutten bestaande kennis en expertise
Er is al veel kennis beschikbaar over onderwerpen als ouderbetrokkenheid, diversiteit en kansengelijkheid in de klas. De HvA en de UvA participeren al sinds 2016 in het regionale netwerk: de Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam Primair Onderwijs (WOA-PO). In deze werkplaats doen leerteams met een leerteamcoördinator, leerkrachten, studenten en onderzoekers verschillende onderzoeken op scholen. In dit project hopen de HvA en de UvA de al aanwezige wetenschappelijke kennis over leesvaardigheid en kansengelijkheid verder toe te passen in concrete producten voor de onderwijspraktijk.