Hulp bij keuzebegeleiding
Hier vind je instrumenten en materialen die je kunt inzetten als hulpmiddel bij het vormgeven van lob/keuzebegeleiding op jouw school.
Het keuzeproces
Een effectief keuzeproces bestaat idealiter uit drie onderdelen: Verken jezelf, Verken jouw mogelijkheden en Kom in actie. Als begeleider van studiekiezers heb je een belangrijke rol bij alle drie.
1. Verken jezelf
Bij het maken van keuzes is het belangrijk dat de kiezer begint bij zichzelf en gaandeweg een aantal vragen over zichzelf kan beantwoorden:
- Wat vind ik leuk om te doen?
- Waar krijg ik energie van?
- Waar ben ik goed in? En waarin niet?
- Wat vind ik belangrijk in het leven en in mijn studie?
De kiezer maakt een profiel van zichzelf. Als je beter weet wie je bent of wilt zijn, kun je gerichter zoeken.
Als begeleider vervul je een belangrijke rol door de kiezer te stimuleren bij het maken van dit persoonlijk profiel en help je bij het reflecteren.
2. Verken jouw mogelijkheden
Het persoonlijk profiel helpt de leerling of mbo-student bij het verkennen van de mogelijkheden die bij hem of haar passen.
Als begeleider bied je structuur door uitleg te geven over de studierichtingen en interessegebieden. En je helpt om de koppeling te leggen met het eigen profiel:
- Wat spreekt jou het meeste aan?
- Wat wil je graag terugzien in jouw opleiding, zodat jij je er thuis kunt voelen?
Dit resulteert in een eerste logische selectie.
3. Kom in actie
Ervaringen opdoen door middel van keuzeactiviteiten en hierover in gesprek gaan vergroot de kennis over opleidingen en het inzicht waarom ze wel of niet bij je passen. Dit laatste is vaak voor de kiezer het moeilijkste stukje in het keuzeproces.
Als begeleider speel je een belangrijke rol bij het maken van de koppeling tussen de opgedane ervaringen en het zelfinzicht:
- Waarom past deze opleiding (niet) bij mij?
Deze stap is cruciaal om een keuze te kunnen maken.
Hoe kies jij een studie die bij je past?
Deze animatie geeft het keuzeproces helder weer.
Je kunt deze animatie meerdere malen in de lob-les laten zien en bespreken, zodat de leerling of mbo-student zich bewust wordt van de onderdelen van het keuzeproces en waar hij zelf staat.
Hoewel het belangrijk is dat de kiezer begint bij zichzelf, vindt het keuzeproces niet per se in deze volgorde plaats. Ervaringen die een kiezer opdoet als hij in actie komt en bijvoorbeeld een opleiding bezoekt, dragen bij aan zelfkennis en geven inzicht in hoeverre een opleiding bij hem past.
Studievaardigheden
Als mbo-studenten en havo-leerlingen tijdig kennis maken en inzicht hebben in de verwachte vaardigheden en het verwachte instapniveau op het hbo (en daarmee ook vertrouwd raken en kunnen oefenen) wordt de kans groter dat zij het eerste jaar halen. Samen met collega’s en studenten uit het vo en mbo bracht de Hogeschool van Amsterdam de belangrijkste hbo-vaardigheden in kaart en zijn materialen ontwikkeld voor een goede voorbereiding op het hbo.
Hulpmiddelen bij het keuzeproces
Naast de hulpmiddelen die je kunt gebruiken bij de verschillende stappen uit het keuzeproces, vind je hieronder een aantal algemene links en hulpmiddelen die je kunt gebruiken tijdens of ter voorbereiding op een lob-les:
- Folder Een studie kiezen: Je kunt leerlingen of mbo-studenten die nog geen goed beeld hebben van het keuzeproces de folder 'Een studie kiezen' laten lezen. Deze folder kan hen helpen in actie te komen en in gesprek te gaan, thuis of op school.
- Handreiking Loopbaanbegeleiding voor leerlingen met ASS: Steeds meer jongeren met een autismespectrumstoornis vinden hun weg naar het mbo en het hoger onderwijs. Hoe kun je deze leerlingen het best begeleiden bij hun loopbaanoriëntatie en studiekeuze? Waar lopen ze tegenaan? Passende begeleiding bij de loopbaanoriëntatie van deze leerlingen zal de kans op succes in de vervolgopleiding vergroten. De beknopte handreiking loopbaanbegeleiding voor leerlingen met ASS beschrijft aan de hand van de vijf loopbaancompetenties welke rol de stoornis kan spelen bij het loopbaankeuzeproces, en welke tips je kunt inzetten om leerlingen met ASS hierbij te ondersteunen.
- Expertisepunt LOB(opent in nieuw venster): Het Expertisepunt LOB is een landelijke website en biedt informatie over LOB/SLB. Het is een initiatief van de VO-Raad, MBO-Raad en Vereniging Hogescholen en wordt gefinancierd door het Ministerie van OCW. Je vindt hier onder ondere bruikbare LOB-opdrachten.