Verbeelding als instrument voor toekomstgericht onderwijs

De beelden die kinderen en jongeren hebben, beïnvloeden hun denken. Het is dus zinvol om deze beelden te kennen en te erkennen, wat alleen kan als ze zichtbaar worden. Verbeelden – bijvoorbeeld door middel van creatief schrijven, beeldende vormen of drama-opdrachten, is een didactisch middel om leerlingen te stimuleren om hun eigen mentale modellen en verborgen kennis zichtbaar te maken en ze met elkaar en met de docent te bespreken. Dit kan ervoor zorgen dat leerlingen zich serieus genomen en gehoord voelen, in het bijzonder leerlingen die in het reguliere voortgezet onderwijs als minder competent worden gezien vanwege hun onderwijsniveau. Het doel van dit project is om in co-creatie met docenten en vmbo-leerlingen een verbeeldingsopdracht te ontwerpen die gericht is op denken over de toekomst.

Werkwijze 

In het huidige project wordt gezocht naar mogelijke toepassingen van verbeelden binnen toekomstgericht onderwijs. Dit omvat zowel burgerschaps- als duurzaamheidseducatie en start bij de plek die leerlingen zichzelf toedichten in een samenleving die geconfronteerd wordt met urgente maatschappelijke uitdagingen. Toekomstbeelden van leerlingen kunnen onderling behoorlijk verschillen, afhankelijk van achtergrond en opleidingsniveau. Deze verschillen ontstaan doordat leerlingen verschillende ervaringen, perspectieven en mogelijkheden meenemen in hun beeldvorming over de toekomst. 

Maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering en sociale ongelijkheid vragen om reflectie en dialoog, waar traditionele schoolvakken meer gericht zijn op toetsbare kennis. Leerlingen brengen allerlei beelden over zichzelf en over de toekomst met zich mee naar het klaslokaal. Het erkennen van deze beelden en het gesprek erover aangaan, kan eraan bijdragen dat zij zich gezien en gehoord voelen. Dit kan tevens een krachtig instrument zijn voor leren, want leren begint immers bij affect en verbinding met jezelf en de (school)omgeving.

Verwachte resultaten

Een handreiking voor professionals die met de doelgroep (leerlingen in de vmbo-onderbouw) werken, bijvoorbeeld in de vorm van een of meer podcasts in de reeks Verbeelden Verbinden(opent in nieuw venster) en/of een boekje bij het LEMM (naar het voorbeeld van “Leerlingen verbeelden het verleden”(opent in nieuw venster)) en/of een publicatie in een vaktijdschrift als Dimensies of Didactief.

Team

• Tessa de Leur
• Catherine van Beuningen

Lectoraat

• Meertaligheid en Taalontwikkeling

Externe partners

• Twee docenten en een leerling vmbo werken mee aan het ontwerpen van lesmateriaal

Meer informatie

Tessa de Leur via t.l.de.leur@hva.nl