Jongeren en zorgschulden
2 september 2024 - 31 maart 2025

Deurwaarders zien steeds vaker jongeren met schulden. Dat is zorgelijk, want schulden hebben een negatieve impact op privé-leven of studievoortgang. Met dit onderzoek willen we erachter komen hoe zorgschulden bij jongeren ontstaan en hoe deze kunnen worden opgelost.
Betalingsachterstanden bij de zorgverzekering lijken hierbij een grote rol te spelen (Read, 2024). Wanneer de maandelijkse zorgpremie niet is betaald, wordt deze verhoogd met incassokosten. Daardoor wordt de schuld groter en neemt de kans op escalerende schulden toe. Jongeren die hun zorgpremie niet betalen, kunnen zo snel een grote schuld ontwikkelen. Dit is zorgelijk, want schulden zijn vaak stressvol voor de jongere wat vervolgens weer een negatieve impact kan hebben op hun privé-leven of studievoortgang (Voogt et al., 2024).
Zorgschulden voorspeller toekomstige schulden
Het hebben van schulden op jonge leeftijd is daarnaast een belangrijke voorspeller voor financiële problematiek later. Met name de zorgschuld is in dit perspectief problematisch, want de rekening van de zorgverzekeraar is vaak een van de eerste rekeningen die jongeren laten liggen als ze (te) weinig geld hebben (Van den Enden & Veerman, 2024). Zorgschulden voorspellen daardoor vaak het krijgen van andere schulden later. De maatschappelijke kosten van zorgschulden bij jongeren zijn dan ook hoog.
Het onderzoek heeft tot doel om beter te begrijpen hoe zorgschulden bij jongeren ontstaan en hoe deze kunnen worden opgelost. Deze kennis is nodig voor de ontwikkeling van effectieve interventies gericht op het bevorderen van duurzaam betaalgedrag van de zorgverzekering, en het voorkomen van schuldenproblematiek bij jongeren op de lange termijn. Om dit doel te bereiken werken we samen met deurwaarderskantoor Syncasso. Syncasso werkt samen met verschillende zorgverzekeraars, waardoor wij jongeren kunnen bereiken die een betalingsachterstand hebben van de zorgpremie. Het pilot-onderzoek is gericht op jongeren die vlak nadat zij 18 zijn geworden zorgschulden hebben gemaakt, omdat jongeren vanaf hun 18e zelf verantwoordelijk worden voor het betalen van hun zorgpremie en het voorkomen van vroege betalingsachterstanden een spiraal van snel oplopende schulden kan voorkomen.
De veranderende maatschappij, waarbij impulsaankopen, de ‘buy now, cry later’-mentaliteit en de invloed van social media en influencers een grote rol spelen, zorgt ervoor dat jongeren sneller in financiële problemen terechtkomen.
Michaël Brouwer
CEO Syncasso
Werkwijze van het onderzoek
De onderzoeksopzet bestaat uit een literatuurstudie en aanvullend worden er diverse interviews afgenomen met jongeren boven de 18 jaar, die ervaring hebben met een betaalachterstand op hun zorgpremie. Hier opvolgend organiseert HvA samen met Syncasso een werksessie om de eerste uitkomsten van het onderzoek te bespreken met zorgverzekeraars en aanverwante organisaties. Naast het inzicht verschaffen in de eerste onderzoeksresultaten, is een belangrijk onderdeel van de sessie om met elkaar tot mogelijke denkrichtingen in interventies te komen die toepasbaar zijn in de praktijk. De sessie dient als verkenning op een mogelijke vervolgfase.
Te verwachten resultaat
Het hier voorgestelde onderzoek levert belangrijke kennis op voor de ontwikkeling van effectieve interventies die kunnen bijdragen aan het oplossen van de urgente schuldenproblematiek onder jongeren. Door samen te werken met jongeren, deurwaarders en zorgverzekeraars is het realistisch te verwachten dat de resultaten van dit pilot-onderzoek belangrijke input leveren voor vervolgonderzoek waarin daadwerkelijke interventies worden ontwikkeld en getoetst.
Partners
Het onderzoek wordt uitgevoerd door het Centre of Expertise Urban Education in samenwerking met het lectoraat Armoede Interventies van de Hogeschool van Amsterdam, onderzoekers van de afdeling Ontwikkelingspsychologie van de Universiteit van Amsterdam en incasso- en gerechtsdeurwaarderkantoor Syncasso.
Projectteam
- Anna Custers
- Mirre Stallen
- Ancuta Vădănescu
- Cindy Warmerdam
- Rosine van Dam
Betrokken lectoraten
Lectoraat Armoede Interventies (opent in nieuw venster)
Externe partners
- Wouter van den Bos (UvA)
- Paul Otter (Syncasso)