Goed samenleven in wooncomplexen (in Amsterdam Nieuw-West)

Er is nog relatief weinig aandacht voor het dagelijks samenleven op het schaalniveau van het wooncomplex. In dit onderzoek is te zien welke sociale en fysiek-ruimtelijke elementen en interventies bijdragen aan goed samenleven en de veerkracht van bewoners.

Samenleven op sociale wooncomplexen

Woningcorporaties krijgen in toenemende mate te maken met zorgvragen van hun huurders. Een steeds grotere groep is niet geholpen met alleen een betaalbare huurwoning, maar heeft op meerdere terreinen ondersteuning nodig. Binnen deze context zijn sociale contacten, sociale vangnetten en onderlinge zorgzaamheid in wooncomplexen en buurten van belang, met name voor kwetsbare bewoners.
In dit onderzoek bekijken we hoe het samenleven in wooncomplexen verloopt, waar spanningen ontstaan, welke netwerken en strategieën bewoners ontwikkelen om hier mee om te gaan en de rol die professionals daarbij spelen. We kijken hoe de kwaliteit van samenleven in wooncomplexen kan worden bevorderd met sociale en fysiek-ruimtelijke interventies. Binnen deze context kan sprake zijn van onvermoede hulpbronnen tussen bewoners. We gaan bij dit onderzoek dan ook uit van de kracht van bewoners zelf en hebben nadrukkelijk aandacht voor de netwerken en onderlinge ondersteuning van onderaf.

Onderzoeksvragen

1. Welke sociale en fysiek-ruimtelijke elementen spelen een rol bij het samenleven in sociale wooncomplexen waar zorgen zijn over het samenleven?
   - Welke bijdrage leveren sociale netwerken, betrokken professionals, fysiek-ruimtelijke omgeving en bewonersdynamieken daaraan?
2. Welke interventies en (bewoners)initiatieven dragen bij aan het versterken van samenleven in sociale wooncomplexen en de ondersteuning van bewoners uit bijzondere doelgroepen?

Methode

Door middel van kwalitatief onderzoek op de locatie wordt in kaart gebracht hoe de alledaagse praktijk verloopt en hoe (actieve) bewoners en street-level professionals daaraan bijdragen. We maken daarbij gebruik van interviews met bewoners, observaties op locatie en ‘shadowing’ van sleutelfiguren en uitvoerende professionals in verschillende rollen (woningcorporatie, welzijn- en zorgprofessionals). Daarnaast is er expliciet aandacht voor de fysiek ruimtelijk omgeving van het complex. Via deskresearch wordt een inventarisatie gemaakt van relevante praktijken voor de lokale context in Nieuw-West.

Leergemeenschap

Naast het onderzoek op de complexen zetten we een leergemeenschap op voor street-level professionals en beleidsmakers van woningcorporaties, welzijnsorganisaties en de gemeente. Ook worden (vertegenwoordigers van) bewoners erbij betrokken om theoretische, praktische en ervaringskennis samen te brengen. Met de leergemeenschap werken we in een aantal bijeenkomsten aan kennisdeling en professionalisering. De inzichten en resultaten uit de leergemeenschap vertalen we samen naar een praktische handreiking

Casus selectie

Samen met betrokken woningcorporaties zijn 4 sociale wooncomplexen in stadsdeel Nieuw-West geselecteerd. Daarbij hebben we gekeken naar het type huur (sociale huur staat in dit onderzoek centraal), de veranderingen in de bewonerssamenstellingen van een complex, de fysiek-ruimtelijke omgeving en de interventies op het complex, zowel huidige interventies als interventies uit het verleden. Voorbeelden van interventies zijn: het realiseren van een ontmoetingsruimte inclusief eventuele programmering, speciale programma’s voor de integratie van nieuwe bewoners of een herinrichting van de gezamenlijke ruimte in een gebouw.
Tussen de 4 geselecteerde casussen is een goede spreiding over het stadsdeel, de betrokken woningcorporaties en betrokken welzijnspartijen. 

Betrokken medewerkers: Saskia Welschen, Rosanne van Kommer, Meta de Lange, Wendy Flikweert en Bob Knoester. Meer weten over het onderzoek? Neem dan contact op met L. Veldboer