Wetsanalyse gemeentelijke armoederegelingen

In het sociaal domein is tot op heden nog weinig geëxperimenteerd met digitale innovaties. Wel staat hier de complexiteit van regelgeving, ten eerste voor burgers, maar ook voor bijvoorbeeld hulpverleners hoog op de agenda. De afgelopen jaren zijn er een aantal ontwikkelingen op gang gekomen die (digitale) aanvraagprocedures voor burgers moeten verbeteren en een meer proactieve dienstverlening voorstaan. Denk aan de inrichting van het Virtueel Inkomsten loket (gemeente Utrecht) en de ontwikkeling van digitale instrumenten om gepersonaliseerde voorlichting over inkomensvoorzieningen te verbeteren. Dit project sluit hierbij aan door in samenwerking met de gemeente Amsterdam en de gemeente Amersfoort de onderliggende voorwaarden en beslisregels van armoedevoorzieningen in beeld te brengen door middel van de zogenaamde wetsanalyse-methode.

Doel & impact

Doelstelling van het project is om een analyse toe te passen op de armoederegelingen van de gemeente Amsterdam en de gemeente Amersfoort en zo de onderliggende beslisregels in kaart te brengen. Het project beoogt impact te maken op het complexe landschap van armoederegelingen door deze transparanter te maken, uniform te publiceren en daardoor uiteindelijk naar een betere dienstverlening te gaan met simpelere en gebruiksvriendelijke, duidelijke toepassingen voor burgers en professionals. 

Inkomensondersteuning wordt lang niet altijd benut door mensen die het nodig hebben, onder andere door de complexiteit aan regelgeving. Dit onderzoek is erop gericht (digitale) dienstverlening voor burgers te versimpelen en te verbeteren.

Anna Custers

Lector Armoede Interventies

Methode

Voor het onderzoek wordt de zogenaamde wetsanalyse-methode gebruikt. De methode is relatief nieuw maar wordt al geadviseerd in het Beleidskompas om bij nieuwe regelgeving de gevolgen voor de ICT in kaart te brengen. Toepassing vindt in de praktijk plaats binnen grote uitvoeringsorganisaties (bijvoorbeeld Belastingdienst). De methode werkt vanuit een goed gedocumenteerde analyse toe naar gedetailleerde specificaties voor (digitale) uitvoering, in de vorm van beslisregels en een gegevensmodel. Het inzetten van deze methode bevordert uitlegbaarheid en transparantie bij de ontwikkeling van digitale instrumenten.

Verwachte resultaten 

• Het eindresultaat bestaat uit een gedocumenteerde analyse van de armoederegelingen waarbij de verbinding tussen de verschillende onderliggende voorwaarden en beslisregels in kaart is gebracht.
• Deze analyse wordt door onderzoekers van het lectoraat Legal management & technology in beeld gebracht in een tool waarbij de regelingen afzonderlijk en in samenhang zijn gedocumenteerd.
• Onderzoekers van het lectoraat Armoede Interventies ontwerpen daarbij een aantal scenario’s waarmee aantoonbaar kan worden gemaakt wat de gevolgen zijn van life-events op het ontvangen van inkomensvoorzieningen.

In de huidige praktijk ontbreekt het zowel beleidsmakers, professionals als burgers aan inzicht in de complexiteit van het stelsel aan regelingen. De gedetailleerde analyse die we in dit project toepassen, gecombineerd met het vastleggen hiervan in software, biedt inzicht én mogelijkheden om de complexiteit beter beheersbaar te maken.”

Ivar Timmer

Lector Legal Management & Technology

Bijdrage aan onderwijs en onderzoek

De opgedane kennis en ervaringen leveren input aan de leergemeenschap Digitale vertalingen en het open acces opleidingsmateriaal dat via deze leergemeenschap wordt ontwikkeld. Vanuit wetenschappelijk perspectief worden de resultaten gepubliceerd door de betrokken lectoraten. Door de open source publicatie van de beslisregels (omzetbaar in computercode via ALEF dat is ontwikkeld door de Belastingdienst) wordt het ook toegankelijker voor derde partijen om toepassingen te ontwerpen

Samenwerkingspartners

• Het lectoraat Legal Management & Technology (Penvoerder)
• Het lectoraat Armoede Interventies

Onderzoeksteam

• Ivar Timmer (projectleider)
• Anna Custers
• Marleen Kruithof

Meer weten over het project? 

Neem contact op met Ivar Timmer