HAICu: Verantwoorde AI voor Cultureel Erfgoed
1 juni 2024 - 31 december 2025
Hoe maken we kunstmatige intelligentie niet alleen slim, maar ook verantwoord en begrijpelijk? In het HAICu-project werken AI- en Digital Humanitiesonderzoekers, erfgoedprofessionals, journalisten en burgers samen om AI-toepassingen te ontwikkelen die grootschalige digitale erfgoedcollecties toegankelijk en betekenisvol maken. Het lectoraat Responsible IT van de Hogeschool van Amsterdam speelt hierin een cruciale rol door prototypes te ontwerpen die de werking van AI inzichtelijk maken. Dit draagt bij aan een inclusieve en transparante digitale samenleving, waarin technologie dienstbaar is aan cultuur en maatschappij.
In het HAICu-project werken AI-onderzoekers, Digital Humanities-onderzoekers, erfgoedprofessionals, journalisten en burgers samen om kunstmatige intelligentie in te zetten voor het ontsluiten, koppelen en analyseren van grootschalige multimodale digitale erfgoedcollecties. De onderzoeksgroep Responsible IT richt zich op het ontwikkelen van prototypes die de werking en resultaten van AI transparant en begrijpelijk maken voor zowel burgers als erfgoedprofessionals. Daarbij wordt gebruikgemaakt van methoden die voldoen aan maatschappelijke eisen rondom verantwoorde en uitlegbare AI, zoals het ontwerpen van gebruiksvriendelijke en continu lerende systemen.
“Door AI-toepassingen voor cultureel erfgoed transparant en uitlegbaar te maken, dragen we bij aan een inclusievere en toegankelijke digitale samenleving.”
Link met het Onderwijs
Het project heeft sterke verbindingen met het onderwijs van de Hogeschool van Amsterdam. Studenten van verschillende opleidingen, zoals Informatica, Creative Business en Communication & Multimedia Design, worden betrokken bij onderzoeksactiviteiten en prototype-ontwikkeling. Dit gebeurt via stageopdrachten, minorprojecten en afstudeeronderzoeken. Hierdoor worden studenten opgeleid in het ontwerpen van verantwoorde AI-toepassingen en krijgen ze praktische ervaring met maatschappelijke vraagstukken rondom digitalisering.
Resultaten
-
Prototypes van AI-systemen die de werking van kunstmatige intelligentie inzichtelijk maken voor diverse doelgroepen, zoals erfgoedprofessionals en burgers.
-
Methoden en tools voor het construeren van multimodale narratieven over Nederlands cultureel erfgoed.
-
Wetenschappelijke en praktische richtlijnen voor het ontwerpen van uitlegbare, verantwoordelijke en gebruiksvriendelijke AI-oplossingen.
-
Een bijdrage aan de toegankelijkheid en het behoud van digitaal cultureel erfgoed.
Teamleden
Het HAICu-project binnen het lectoraat Responsible IT wordt uitgevoerd door een multidisciplinair team van onderzoekers en docenten, waaronder:
-
Pascal Wiggers (Lector Responsible IT)
-
Suzana Basic (Onderzoeker lectoraat Responsible IT)
Partners
Het HAICu-project is een samenwerking tussen diverse partners, waaronder:
-
Universiteiten en onderzoeksinstellingen
-
Erfgoedinstellingen zoals musea en archieven
-
Mediaorganisaties en journalisten
-
Burgers en maatschappelijke organisaties
Lectoraat Responsible IT
Het HAICu-project sluit naadloos aan bij de missie van het lectoraat Responsible IT: het ontwerpen van technologie die niet alleen innovatief, maar ook maatschappelijk verantwoord is. Door AI transparanter en uitlegbaar te maken, wordt technologie toegankelijker en bruikbaarder voor een breed publiek. Dit project illustreert hoe AI kan bijdragen aan het ontsluiten en contextualiseren van ons culturele erfgoed, met oog voor maatschappelijke en ethische vraagstukken.
Lees meer over HAICu op de officiële projectpagina.