Toolbox ‘Inclusief Onderwijs FOO’

De HvA stelt zich als instituut in een grootstedelijke context tot doel om leraren-in-opleiding ‘stadsbekwaam’ te maken. Kunnen omgaan met toenemende sociale diversiteit en vaardigheden rond inclusief lesgeven horen daarbij. Echter, docenten hebben vaak moeite met omgaan met diversiteit in de klas, (h)erkennen het niet altijd als relevante professioneel issue of weten niet hoe en waar te beginnen. Velen ervaren ook gebrek aan betekenisvolle dialoog met collega’s, of durven deze niet goed aan te gaan. Zo kan de kloof tussen ambities en praktijk blijven bestaan. Er is een groeiend aanbod aan handreikingen voor inclusief lesgeven, maar deze raken niet altijd doel. De meeste producten zijn generiek van aard en weinig toegespitst op de specifieke contexten waarin docenten opereren. Bovendien ligt de nadruk vaak op individuele docenten of curriculumontwikkeling, terwijl de teamcultuur en intercollegiale dialoog evenzeer voeding nodig hebben. Daarom ontwikkelen wij een digitale Toolbox Inclusief Lesgeven voor Leraaropleiders, gericht op docenten(teams) in FOO om op deze vraag in te spelen.

Werkwijze

In dit actieonderzoek ontwikkelen wij een digitale Toolbox Inclusief Lesgeven voor Leraaropleiders, gericht op docenten(teams) in FOO. Het ‘dubbele-bodem’-principe geeft hier extra urgentie en extra impact: Lerarenopleiders en pedagogen moeten niet alleen D&I-vaardig zijn in hun eigen onderwijspraktijk, maar dit ook overdragen als beroepsvaardigheid aan toekomstige onderwijsprofessionals. De toolbox vergroot de bekwaamheid van docenten in beide. Daarnaast biedt de toolbox kennis en handelingsperspectieven voor individuele docenten, maar ook voor teamprofessionalisering op het gebied van inclusief lesgeven. De toolbox zal digitaal toegankelijk zijn voor alle HvA-docenten.

De ontwikkeling van de toolbox gebeurt op basis van drie activiteiten, die parallel worden uitgevoerd:

1. Deskresearch naar en gesprekken over voorwaarden, vormen en voorbeelden van didactische toolboxen. Wetenschappelijke literatuur en bestaande (online) toolboxen (o.a. van Universiteit Utrecht) zijn startpunten.
2. Ontwerp van de toolbox (digitaal). In samenwerking met ICTO en Project D&I Kennisontwikkelin
3. Implementatie van de toolbox in teamdialoog en lespraktijken in FOO. In samenwerking met een klankbordgroep + testpanel van docenten.

De toolbox helpt om (professionalisering op het gebied van) Inclusief Lesgeven laagdrempeliger en aantrekkelijker te maken voor leraaropleiders op de HvA en tegelijkertijd studenten hier bewust bekwaam in te maken.

Verwachte resultaten 

De ontwikkeling en uitrol van een kwalitatief goede toolbox draagt bij aan: 

• Betere toegankelijkheid en vindbaarheid van kennis en didactische tools voor inclusief lesgeven.
• Meer duidelijkheid en gedeelde taal over inclusief lesgeven als beroepsvaardigheid. 
• Meer handelingsbekwaamheid onder leraaropleiders en pedagogiek-docenten.
• Meer draagvlak en gedeelde inzet / team efficacy op het gebied van inclusief lesgeven.
• Doorlopende samenwerking met FOO-docenten in de ontwikkeling van de toolbox (d.m.v. een klankbordgroep / testpanel) betekent dat het onderzoeksproces zelf al impact genereert.

Teamleden

• Lieve de Coninck
• Dominique Angel
• Joost Noordeloos