Acceptatie van cell-based producten
23 november 2023 - 31 oktober 2024
In Nederland worden jaarlijks ca. 620 miljoen dieren gehouden en geslacht voor consumptie. Een alternatief voor de grootschalige en met dierenleed gepaard gaande vlees- en zuivelindustrie is de belofte van cell-based producten. In opdracht van de Dierenbescherming voerde het lectoraat Psychologie voor een Duurzame Stad een strategische verkenning uit naar de factoren die meewegen bij de maatschappelijke acceptatie van cell-based alternatieven onder consumenten.
De ontwikkeling van cell-based producten, oftewel uit dierlijke cellen gekweekt vlees en andere dierlijke producten (ook wel bekend als kweekvlees of cultivated meat), gaat snel. In Europa is er nog geen toestemming voor de consumptie van kweekvlees, maar de verwachting is dat na Singapore en de VS kweekvlees ook op de Europese markt zal verschijnen. Ondanks dat dit nog zeker een aantal jaar zal duren, wilde de Dierenbescherming voorbereidingen treffen door onderzoek te laten doen naar de maatschappelijke acceptatie van cell-based producten, en lering trekken uit de introductie van verwante innovaties op het gebied van voeding of gezondheid uit het verleden.
Niet alleen het milieu maar ook het dier wordt gespaard met dit alternatief voor regulier vlees. De Dierenbescherming is daarom voorstander van alternatieven die dierenleed voorkomen. Eén van de strategische doelen van de Dierenbescherming is dat alternatieven voor dierlijke producten een groter aandeel krijgen in de markt. Met betrouwbare informatie en voorlichting wil de Dierenbescherming de maatschappij correct kunnen informeren over cell-based producten.
Lessen vanuit vergelijkbare innovaties
Omdat cell-based producten nog volop in ontwikkeling zijn werd gekeken naar ervaringen die zijn opgedaan bij de introductie van overeenkomstige innovaties. Welke lessen voor consumentenvoorlichting zijn hieruit te trekken? Daarnaast werd het gedragsvraagstuk rondom de consumptie van cell-based producten geduid en verkend. Hierbij ging het om specifieke psychologische en situationele factoren die bij de acceptatie ervan mogelijk een rol spelen.
De onderzoeksvraag
Welke factoren zijn mogelijk van belang bij de maatschappelijke acceptatie van cell-based producten als alternatief voor reguliere dierlijke producten?
De aanpak
Het onderzoeksproject bestond uit:
- Een desk- en literatuuronderzoek waarin gekeken werd naar de acceptatie en consumptiebereidheid van cell-based producten en welke sociaalpsychologische factoren hierop van invloed zijn. Daarnaast werd gekeken naar welke lessen er getrokken kunnen worden uit de introductie van voedingsinnovaties bij het grote publiek.
- Ongeveer 10 interviews met experts waarin de resultaten uit het desk- en literatuuronderzoek werden gevalideerd en waarin onderzocht werd welke doelgroepen en (communicatie)momenten relevant zijn.
De verwachte resultaten en producten
Een strategische verkenning die onder meer bestond uit:
- Een literatuursynthese van wetenschappelijke onderzoeken die werden gedaan naar de acceptatie en consumptiebereidheid van cell-based producten en sociaalpsychologische factoren die hierop van invloed zijn.
- Een samenvatting van de resultaten die verkregen werden uit interviews met verschillende experts op het gebied van cell-based producten.
Maatschappelijke impact
De verkenning door middel van literatuuronderzoek en gesprekken met experts op dit gebied gaf een indicatie van do’s en don’ts bij de verdere ontwikkeling van en communicatie over cell-based producten en vormde een waardevolle basis voor toekomstig praktijkonderzoek wanneer cell-based producten daadwerkelijk toegankelijk worden voor consumenten. Het onderzoek droeg volgens de Dierenbescherming bij aan een transitie waarin cell-based vleesproducten een goed alternatief zijn voor de huidige, grootschalige en kostprijs gedreven vleesproductie met de daarbij behorende dierenwelzijnsproblemen.
Samenwerking met onderwijs
Bij het project was een afstudeerstagiaire van de bachelor Toegepaste Psychologie betrokken.
Partners
Meer weten over het onderzoek?
Neem contact op met Willemijn Vermeer.