Invloed van vermoeidheid door fysieke inspanning op bewegen en vallen

Valrisico hangt sterk samen met beweeggedrag bij ouderen en wordt beïnvloed door fysiek functioneren (spierkracht, balans, uithoudingsvermogen) en de eigen perceptie daarvan (zoals over- of onderschatting). Spiervermoeidheid na inspanning kan veranderingen in bewegen en valrisico veroorzaken. Denk aan je opa: beweegt hij anders als hij moe is? De invloed van spiervermoeidheid op beweeggedrag en valrisico bij thuiswonende (niet- en pre-kwetsbare) ouderen (65+) is nog onduidelijk.

Prof. dr. Mirjam Pijnappels, hoogleraar mobiliteit bij veroudering (VU Amsterdam0:
"Een groot gemis in onze kennis naar vallen bij ouderen is het effect van vermoeidheid, op zowel het fysieke functioneren als op de inschatting van balansvermogen. Inzicht hierin uit dit onderzoek hopen we toe te kunnen passen in de praktijk om vallen door vermoeidheid te voorkomen."

Doel

Het ontrafelen van het effect van vermoeidheid door fysieke inspanning op de relaties tussen fysiek functioneren, zelfinschatting en beweeggedrag.

Werkwijze

Dit promotietraject bestaat uit aantal deelprojecten met verschillende deelvragen:

1. Wat is de relatie tussen verschillende vormen van vermoeidheid en valrisico bij ouderen?
   (systematisch literatuuronderzoek)
2. Wat is het effect van spiervermoeidheid op zelfinschatting en beweeggedrag tijdens het lopen?
   (experiment met kwalitatieve en kwantitatieve uitkomstmaten)
3. Passen ouderen hun beweeggedrag aan als gevolg van spiervermoeidheid na (loop)inspanning?
   (kwantitatief experiment)
4. Worden veranderingen in fysiek functioneren en zelfinschatting door een valpreventieprogramma (InBalans) beïnvloedt door verandering in vermoeidheids(gewaarwording)? Deze laatste studie heeft een directe samenwerking met het longitudinale In Balans onderzoek: Effectiviteit preventietraining In Balans op vallen en valletsels bij ouderen met verhoogd valrisico van de HvA.

Maatschappelijke impact

Beïnvloedt de spiervermoeidheid de zelfinschatting van het fysiek functioneren en daarmee het beweeggedrag? En hoe? Deze vragen zijn onderdeel van dit promotietraject. De antwoorden op deze vragen moeten therapeuten en ouderen inzichten geven in hoe veilig het is om activiteiten uit het dagelijks leven te (blijven) doen die deze vermoeidheid veroorzaken. Denk aan lopen, fietsen of bijvoorbeeld boodschappen doen.

Bijdrage onderswijs en Onderzoek

Studenten van de HvA-opleidingen Oefentherapie en Fysiotherapie en VU Bewegingswetenschappen helpen mee in de verschillende onderzoeksfases van dit traject. Het projectteam publiceert de onderzoeksresultaten in wetenschappelijke artikelen en presentaties. Het projectteam koppelt de resultaten terug naar de onderzoeksgemeenschap en deelnemers in dit onderzoek.

Fundamentele kennis over beweegstrategieën bij ouderen en het effect van vermoeidheid hierop is bewegingswetenschappelijk van belang voor onze kennis over motorisch bewegen tijdens veroudering (gerontologie).

Verwachte resultaten/producten

• Deze studie toont aan of en hoe vermoeidheid, waarvan we weten dat het een afname geeft in fysiek functioneren, ervoor zorgt dat ouderen hun beweeggedrag aanpassen.
• Een mogelijk aanbeveling over de rol van vermoeidheid na inspanning aan valpreventieprogramma’s.
• Wetenschappelijke publicaties, presentaties en een proefschrift.
• Doorwerking in het onderwijs door deelname van HvA-studenten Oefentherapie en Fysiotherapie

Projectteam HvA

• Daniel Bossen
• Bart Visser
• Paul Voorn

Externe partners

• Vrije Universiteit Amsterdam (Mirjam Pijnappels, Maaike van Gameren)
• VeiligheidNL (Sanne Frazer)

Subsidieverstrekker

• NWO (promotiebeurs voor leraren)

Lectoraat Oefentherapie - Dagelijks Bewegen!

Dit project valt onder het lectoraat Oefentherapie - Dagelijks Bewegen! Meer weten?