Rehabilitation After Critical Illness and Hospital Discharge (REACH)

Een verblijf op de intensive care heeft grote gevolgen voor de patiënt. Van de patiënten die langer dan 2 dagen op de IC zijn behandeld, heeft een meerderheid een jaar later nog lichamelijke klachten. Ook psychologische klachten zoals vergeetachtigheid, depressie en PTSS komen veel voor. Deze klachten beperken dagelijks functioneren, zoals lopen, en kunnen terugkeer naar werk bemoeilijken. Het post-intensive care syndroom heeft grote gevolgen, vooral bij patiënten met langdurige en complexe zorgbehoeften, zoals bij PICS. Positieve Gezondheid biedt een raamwerk voor persoonsgerichte zorg, passend bij deze patiënten.

Positieve Gezondheid

In 2012 introduceerde arts/onderzoeker Machteld Huber de definitie van gezondheid als het vermogen om zich aan te passen en eigen regie te voeren bij fysieke, emotionele en sociale uitdagingen. Dit leidde tot Positieve Gezondheid, die 5 gezondheidsaspecten onderscheidt:

1. lichamelijke gezondheid
2. mentale gezondheid
3. zingeving
4. kwaliteit van leven
5. sociaal maatschappelijke participatie

Positieve Gezondheid helpt professionals bij het leveren van persoonsgerichte zorg, specifiek voor patiënten met langdurige en complexe zorgvragen, zoals PICS.

Rol fysiotherapeut

Na ontslag uit het ziekenhuis ontvangt de meeste patiënten met PICS fysiotherapie van een eerstelijns fysiotherapeut, die vaak onvoldoende informatie krijgt over het ziekteverloop en de gevolgen van PICS. Dit zorgveld betreft een nieuw ziektebeeld, waarvoor nog geen specifieke revalidatiebehandeling bestaat. De diverse klachten en beperkingen worden vaak niet goed geïnterpreteerd of in een logische volgorde benoemd. Fysiotherapeuten moeten in overleg met de patiënt de terreinen identificeren waarop ondersteuning nodig is, zoals beschreven in het concept van Huber.

Doel

Voor een Community of Practice van professionals, studenten en patiënten een transmuraal fysiotherapieprogramma ontwikkelen en implementeren om PICS-patiënten na hun ziekenhuisontslag optimaal te ondersteunen.

Werkwijze

In dit onderzoeksproject ontwikkelt en test een Community of Practice (CoP) bestaande uit 26 onderzoekers, professionals en voormalig IC-patiënten een transmuraal fysiotherapieprogramma voor patiënten met PICS volgens het concept Positieve Gezondheid. Dit onderzoeksproject bouwt voort op bestaande kennis uit eerder onderzoek van het HvA-lectoraat Ergotherapie en de afdeling Revalidatiegeneeskunde van Amsterdam UMC, locatie AMC, literatuuronderzoek en consultatie van professionals en voormalig IC-patiënten.

Vervolgprojecten worden gericht op de ontwikkeling van een Randomised Clinical Trial (RCT) en het verder ontwikkelen en implementeren van een interdisciplinair revalidatieprogramma waarin fysiotherapie, ergotherapie, diëtetiek en psychologie samenwerken bij de behandeling van patiënten met PICS. In dit project wordt dus nog geen effectstudie gedaan, maar een eerste toetsing van de ontwikkelde interventie.

Bijdrage onderwijs en onderzoek 

De kennis over de revalidatiebehandeling van patiënten met PICS wordt verspreid binnen de eerstelijns fysiotherapie en het onderwijs aan de HvA.

Verwachte resultaten

Een toolkit met:

• een formulier voor de fysiotherapeutische overdracht van het ziekenhuis naar de eerstelijns met noodzakelijke informatie over de ziektegeschiedenis en de gevolgen daarvan voor de patiënt;
• een programma voor eerstelijns fysiotherapeuten met een handleiding voor het gebruik en interpretatie van meetinstrumenten, het klinisch redeneren en de daaraan gekoppelde behandeling;
• een beschrijving van screeningsinstrumenten waarmee de eerstelijns fysiotherapeut de zorgbehoefte op het gebied van lichamelijk functioneren, mentaal en welzijn van de patiënt op de verschillende momenten van het zorgproces kan inventariseren;
• een animatiefilm, informatiemateriaal en adviezen om zorgprofessionals te ondersteunen bij de behandeling van patiënten met PICS (al ontwikkeld, zie hierboven).

Projectteam

• Marike van der Schaaf
• Mel Major
• Benno van Tol
• Sanne Pellegrom
• Bertrik Kruizenga

Externe Partners

• Amsterdam UMC - locatie AMC

  •  afdeling Revalidatiegeneeskunde
  • afdeling Intensive Care geneeskunde
  • afdeling Psychiatrie/ Centrum Psychotrauma
  • VU medisch centrum (VUmc)
  • afdeling Revalidatiegeneeskunde

• Universiteit van Maastricht

• Zorginstellingen

  • Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) - afdeling Fysiotherapie
  • Ergotherapiepraktijk Amsterdam DOEN
  • Diëtetiek praktijk MalnuCare
  • Fysiotherapie Gezondheidscentra Osdorp
  • Wolbrandskerweg
  • Fysiotherapie DEKKER
  • Paramedisch Advies Centrum (PACA)
  • Fysiotherapiepraktijk Douma
  • C-enter Paramedische Praktijk
  • Fysiotherapie van Breestraat
  • Fysiotherapiepraktijk Medisch Centrum Ibis
  • Fysiotherapie Hofmijster
  • Fysiotherapiepraktijk Core-Fit
  • Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF)
• Overig
  • De Regionale Ondersteuningsstructuur (ROS) 1ste Lijn*
  • De Stichting Family Centred Intensive Care (FCIC)
  • Patiëntenvereniging IC-Connect

Lectoraat Revalidatie in de Acute Zorg

Dit project valt onder het lectoraat Revalidatie in de Acute Zorg. Meer weten?