Professionele ontwikkeling en loopbaanontwikkeling van leraren
1 september 2017 - 1 mei 2028
Een belangrijk thema binnen het lectoraat Leren & Innoveren zijn de ontwikkelmogelijkheden voor leraren gedurende hun loopbaan. In diverse elkaar aanvullende projecten worden inzichten en handvatten ontwikkeld die kunnen bijdragen aan een meer dynamisch beroep. Dit is een belangrijke factor in het behouden van de passie en het werkplezier van leraren en daarmee in het voorkomen van uitval van leraren.
Een dynamisch beroepsbeeld
In 2017 is samen met de VO-Raad en de Vereniging Hogescholen een beroepsbeeld voor de leraar ontwikkeld dat de ontwikkelmogelijkheden van leraren benadrukte, zowel in de diepte (steeds beter ergens in worden) als in de breedte (door het leraarschap met andere rollen te combineren). Dit beroepsbeeld is een belangrijk handvat geworden voor leraren en schoolbesturen in het basis- en voortgezet onderwijs en er is een aparte versie ontwikkeld voor het mbo.
In 2021 is het beroepsbeeld nader uitgewerkt in een serie van drie boeken als handvat voor leraren en schoolleiders bij loopbaanontwikkeling en loopbaanbeleid: Leraar: een professie met perspectief
Publicaties
Snoek, M., Dengerink, J., & de Wit, B. (2019). Reframing the teacher profession as a dynamic multifaceted profession: A wider perspective on teacher quality and teacher competence frameworks. European Journal of Education, 54(3), 413-425. https://doi.org/10.1111/ejed.12350
Loopbaanmogelijkheden voor leraren
Om loopbaanontwikkeling en loopbaanbeleid in scholen te ondersteunen zijn – in samenwerking met de VO-Raad en het Arbeidsmarktplatform PO - handvatten verzameld voor leraren, schoolleiders en HR-professionals en ontsloten via twee websites:
- https://www.loopbaanleraren.nl/ voor het voorgezet onderwijs
- https://www.loopbaanlerarenpo.nl/ voor het primair onderwijs
Publicaties
Boogaard, M., Glaudé, M., Schenke, W., Weijers, D., & Snoek, M. (2018). Loopbanen van leraren in het voortgezet onderwijs: hoe rollen kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van leraren Kohnstamm Instituut.
Grainger Clemson, H., Allen, J., Snoek, M., Hens, L., Livingston, K., & Laugesen, H. (2020). Supporting teacher and school leader careers: A Policy Guide. Publications Office of the European Union.
Snoek, M. (2022). The teacher, teacher careers and teacher education: conditions for a career long dedication and passion. In J. Madalinska-Michalak (Ed.), Quality in teaching and teacher education: International perspectives from a changing world (pp. 277-303). (Key issues in teacher education: Policy, research and practice; No. 2). Brill Publishers. https://doi.org/10.1163/9789004536609_014
Een infrastructuur voor professionele ontwikkeling en loopbaanontwikkeling
Nieuwe rollen vragen om nieuwe kwaliteiten. Om loopbaanontwikkeling van leraren te faciliteren is het daarom van belang om een infrastructuur te creëren van scholingsmogelijkheden om nieuwe kwaliteiten te verwerven of te verdiepen.
De invoering van de bachelor-master structuur in het hbo maakte het mogelijk om meer gericht verdiepingsmogelijkheden voor leraren te creëren. Onderzoek laat zien dat dergelijke mastertrajecten grote impact kunnen hebben op leraren en hun omgeving, maar dat dit ook goede condities vraagt binnen de school.
In Amsterdam wordt door schoolbesturen po en vo en de lerarenopleidingen sinds 2018 gewerkt aan het creëren van een gezamenlijke infrastructuur voor loopbaanontwikkeling van leraren, aan de hand van het beroepsbeeld uit 2017. Onderdeel is het ontwikkelen van leergangen voor leraren (bijvoorbeeld een loopbaanorientatietraject en expertleergangen rond bijvoorbeeld leiderschap van leraren) en het versterken van HR-professionals in scholen. Dit traject wordt momenteel voortgezet in het kader van de vorming van een Amsterdamse onderwijsregio. Een belangrijke motor voor verdere ontwikkeling van loopbaanmogelijkheden is het Groeifondsprogramma Nationale Aanpak Professionalisering Leraren.
Publicaties
Heyma, A., van den Berg, E., Snoek, M., Knezic, D., Sligte, H., & Emmelot, Y. (2017). Effecten van een masteropleiding op leraren en hun omgeving [eindrapport]. (80 ed.) SEO Economisch Onderzoek.
Snoek, M., Knezic, D., van den Berg, E., Emmelot, Y., Heyma, A., & Sligte, H. (2018). Impact of in-service Master of Education programmes on teachers and their working environment. European Journal of Teacher Education, 41(5), 620-637. https://doi.org/10.1080/02619768.2018.1529755
Schenke, W., van Stigt, A., van den Berg, E., Knezic, D., & Snoek, M. (2022). Evaluatie Teambeurs Primair Onderwijs: Samen volgen van een masteropleiding. Kohnstamm Instituut.
Snoek, M., Verbeek, B., & Verwer, S. (2021). Hoe leraren leiderschap kunnen ontwikkelen en delen: reflecties op een leergang. De Nieuwe Meso, 8(1), 42-47. (uitgebreide versie).