Wie is wie naamgevers
Om Amsterdam en zijn verleden te eren, dragen alle HvA-gebouwen de naam van een persoon die van belang is geweest voor de opleiding, het gebouw of de stad.
Op deze pagina:
- Benno Premsela: Benno Premselahuis (BPH)
- Rudolph Meurer: Dr. Meurerhuis (DMH)
- Jakoba Helena Mulder: Jakoba Mulderhuis (JMH)
- Philip Kohnstamm: Kohnstammhuis (KSH)
- Marie Muller-Lulofs: Muller-Lulofshuis (MLH)
- Nicolaes Tulp: Nicolaes Tulphuis (NTH)
- Tania Leon: Tania Leonhuis (TLH)
- Theodorus Johannes Thijssen: Theo Thijssenhuis (TTH)
- Floor Wibaut: Wibauthuis (WBH)
Benno Premsela: Benno Premselahuis (BPH)
Benno Premsela (1920-1997) is interieurarchitect en vormgever en werkt in de jaren na de oorlog op de meubelafdeling van de Bijenkorf en later als hoofd van de etalage-afdeling. Dan richt hij met Jan Vonk bureau Premsela-Vonk op. Premsela staat bekend om zijn ‘less is more’-ontwerpen. Zijn Lotek lamp(opent in nieuw venster) is nog steeds te in de handel.
Na de oorlog werd Premsela lid (en later voorzitter) van de vereniging voor homoseksuelen (COC) en werd een voorvechter van de homo-emancipatie.
Lees meer over het Benno Premselahuis op HvanA(opent in nieuw venster)
Rudolph Meurer: Dr. Meurerhuis (DMH)
Rudolph Meurer (1866–1950) speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van het roeien in Nederland, zowel als sporter als organisator.
Meurer richt het Amsterdams Medisch Sportkeuringsbureau op en is de eerste voorzitter van de Koninklijke Nederlandsche Roeibond. Ook is hij betrokken bij de Academie voor Lichamelijke Opvoeding (ALO).
Daarnaast is hij werkzaam als arts en gynaecoloog. Vanaf 1898 is hij hoofd van de Rijkskweekschool voor Vroedvrouwen, de vroegere opleiding voor verloskundigen.
Lees meer over het Dr. Meurerhuis op HvanA(opent in nieuw venster)
Jakoba Helena Mulder: Jakoba Mulderhuis (JMH)
Ir. Jakoba Helena (Ko) Mulder (1900-1988) behoort tot de meest invloedrijke Amsterdamse stedenbouwers van de vorige eeuw. Na haar studie en werkzame periode in Delft werkt zij van 1930 tot 1965 als een van de weinige vrouwen bij de Dienst der Publieke Werken van de gemeente Amsterdam. Zij heeft onmiskenbaar haar stempel gedrukt op de ruimtelijke ontwikkeling van Amsterdam en daarmee op de woon- en leefkwaliteit van de stad vandaag de dag. Sprekende voorbeelden zijn haar ontwerpen van het Amsterdamse Bos en de tuinsteden in West en Zuid, maar ook de introductie van het concept hovenbouw en haar grote aandeel in de aanleg van talloze nieuwe openbare speelplaatsen.
In de centrale hal staat een beeld van Jakoba Mulder, gemaakt door Saskia de Rooy(opent in nieuw venster). Deze kunstenares heeft zich laten inspireren door haar uitzonderlijke positie in die tijd. Het gebruik van meerdere materialen is een knipoog naar bouw-grondstoffen.
Lees meer over het Jakoba Mulderhuis op HvanA(opent in nieuw venster)
Philip Kohnstamm: Kohnstammhuis (KSH)
Philip Kohnstamm (1875-1951) is een Nederlands natuurkundige, filosoof en pedagoog, en is bekend geworden als grondlegger van de wetenschappelijke pedagogiek en didactiek in Nederland.
Kohnstamm zet zich in voor gelijke kansen in het onderwijs en voor de afstemming van de leerstof op het individu. Ook pleit hij voor de lerende leraar. In 1936 sticht hij het IVIO, het Instituut Voor Individueel Onderwijs, bedoeld voor de scholing van jeugdige werklozen in de crisistijd.
Kohnstamm is ook bijzonder hoogleraar pedagogiek, een leerstoel ingesteld door de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen. Daarnaast is hij directeur van het Nutsseminarium voor Pedagogiek. Een van de ideologieën daar is ‘het volksonderwijs en de volksopvoeding op een hoger plan brengen, omdat de beschaving en verheffing van het gewone volk zou betere burgers voortbrengen, die op hun beurt een zinvolle bijdrage aan de samenleving zouden kunnen leveren’.
Kohnstamm wordt gezien als grondlegger van de empirische onderwijskunde, als continue verbetermethode voor onderwijs en opvoeding. Dit komt tot uiting in de naamgeving van het Kohnstamm Instituut.
Lees meer over het Kohnstammhuis op HvanA(opent in nieuw venster)
Muller-Lulofs: Muller Lulofshuis (MLH)
Wilhelmina Muller-Lulofs (1851–1932) is de oprichtster van de eerste school voor maatschappelijk werk (Opleidingsinrichting voor Sociale Arbeid) in Nederland, en een bekende spil in de sociaal liberale- en feministische beweging in Nederland.
Hoewel Muller-Lulofs zelf uit een welgestelde familie komt, werkt zij aan sociale kwesties, zoals hulpverlening voor de armste lagen van de bevolking. Zij draagt bij wat ze kan, destijds voor vrouwen niet vanzelfsprekend. Ze richt tal van verenigingen en commissies op, waaronder een Maatschappij voor Volkshuisvesting, Vereeniging tot Verbetering van Armenzorg, richt een hulpbank tegen woekerrente op, start een kinderbibliotheek, naschoolse opvang en een volkshuishoudschool.
Het gebouw staat op de plek waar een gedeelte van het oude Wibauthuis stond. In 2013 werd het gebouw officieel geopend door de kleindochter van Marie Muller-Lulofs, Bregje Boonstra. In de entree van het gebouw hangt haar portret, met haar volgende quote: "Kracht, die straalt en sterkt, fier maakt en vrij, volhardt tot het einde, op 't eens gekozen doel afgaat met onbezweken moed."
Lees meer over het Muller-Lulofshuis op HvanA(opent in nieuw venster)
Nicolaes Tulp: Nicolaes Tulphuis (NTH)
Nicolaes Tulp (1593-1674) is een beroemd Amsterdamse arts in de zeventiende eeuw, geboren onder de naam Claes Pieterszoon. Hij is ook ‘schepen' van de stad en kiest de tulp als wapen voor zijn zegel en als uithangbord aan zijn huis (Keizersgracht 210(opent in nieuw venster)). In die tijd laat hij zijn naam veranderen naar Nicolaes Tulp.
Tulp maakt ook een receptenboek voor apothekers waarin hij de samenstelling en dosering voor medicijnen vastlegt. Later wordt Tulp burgemeester en neemt afstand van zijn vak als arts; hij kan het niet meer combineren. Tulp figureert op een beroemd schilderij van Rembrandt. De volledige naam van dit kunstwerk heet : De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp.
Lees meer over het Nicolaes Tulphuis op HvanA(opent in nieuw venster)
Tania Leon: Tania Leonhuis (TLH)
Tania Leon (1945-1996) is geboren in Zuid-Afrika en is daar opgeleid als docent. Best bijzonder in die tijd in het door apartheid geregeerde Zuid-Afrika. Bovendien is Leon de jongste uit een gezin van 9. Haar ouders hebben het niet breed maar stimuleren hun kinderen om onderwijs te volgen. In 1973 ontvlucht Leon haar geboorteland Zuid-Afrika omdat het apartheidsbeleid van de Zuid-Afrikaanse regering repressiever wordt.
In Nederland laat ze het docentschap achter zich en gaat door in de gezondheidszorg. Eerst behaalt ze haar diploma Verpleegkunde, specialiseert zich in obstetrie en gynaecologie en daarna gaat ze de kant op van maatschappelijke gezondheidszorg. Ze wordt onder meer wijkverpleegkundige bij de Stichting Amsterdamse Kruisverenigingen.
In die tijd wordt ze zich meer en meer bewust van haar positie als zwarte, lesbische vrouw in Nederland en wordt de activiste en feministe in haar geboren. Ze wordt lid van de Anti-Apartheids Beweging Nederland (Nederlandse unit van het ANC). Zij richt meerdere groepen en fondsen op, zoals Sister Outsider(opent in nieuw venster), een actiegroep voor zwarte, migranten- en vluchtelingenvrouwen die van vrouwen houden, en het naar haar vernoemde Tania Leon Studiefonds, voor Zuid-Afrikaanse jonge vrouwen in een achterstandspositie.
In het Tania Leonhuis hangt haar portret in een kleurrijk glaskunstwerk, gebrandschilderd op LambertsGlas, waarbij elke plaat uniek is, door Rianne Willemsen (brandschilderwerk) en Sebastiaan Rietkerk, Glas Atelier Domstad (ontwerp).
Lees meer over het Tania Leonhuis op HvanA(opent in nieuw venster)
Theodorus Johannes Thijssen: Theo Thijssenhuis (TTH)
Theodorus Johannes Thijssen (1879-1943) start zijn carrière als onderwijzer op diverse Amsterdamse openbare lagere scholen. Hij heeft veel aandacht voor de leerling als individu, ongeacht zijn afkomst, en dat is vernieuwend in die tijd.
Ook is Thijssen mede-oprichter van De Nieuwe School; een tijdschrift met kritische artikelen over de gangbare onderwijsmethoden. Thijssen schrijft diverse boeken waarvan Kees de Jongen (1923) een van de bekendste is.
‘Het natuurlijke vermogen van de mens is lief te hebben’, deze uitspraak van Thijssen staat op de plaquette, te vinden in de entree van het Theo Thijssenhuis. De plaquette is afkomstig van de Theo Thijssenschool in Velsen, gesloopt in 2017. De plaquette is ontworpen door Fred Carasso (1899-1969, hoogleraar aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht).
Lees meer over het Thijssenhuis op HvanA(opent in nieuw venster)
Floor Wibaut: Wibauthuis (WBH)
Floor Wibaut (1859-1936) zet zich als wethouder van de Sociaal Democratische Arbeiders Partij (SDAP) in voor de stedelijke ontwikkeling van Amsterdam. Hij laat veel woningen bouwen en verbetert zo de sociale leefomstandigheden in de stad. Door zijn inspanningen voor volkshuisvesting wordt de leus ‘Wie bouwt? Wibaut!’ bekend. Door zijn grote invloed krijgt hij de bijnaam ‘De Onderkoning van Amsterdam’.
Op de plek waar nu het Wibauthuis (2015) en Muller Lulofshuis staan, stond eerst het vroegere Wibauthuis gebouwd in de jaren zestig, Daar zaten de gemeentediensten Bouw- en Woningtoezicht, de Woningdienst en Publieke Werken. Er werd toen gesproken over het lelijkste gebouw in de lelijkste straat van Amsterdam.
In het huidige gebouw is Wibaut vereeuwigd door een groot mozaïek van meer dan duizend glasstukjes, gemaakt door Mosaic Affairs en kunstenaar Siomara van Eer. Het eerste steentje hiervan is gelegd tijdens de officiële opening van het Wibauthuis op 8 oktober 2015 door locoburgemeester Pieter Litjens en Mirte Wibaut, de achter-achterkleindochter van Floor Wibaut.
Het bronzen standbeeld van Wibaut, dat staat op de middenstrook van de Wibautstraat, is gemaakt in 1967 door beeldhouwer Han Wezelaar.
Lees meer over het Wibauthuis op HvanA(opent in nieuw venster)