Hoe combineer je een topsportcarrière met een studie op de hogeschool?
Zwemmer Johan Kenkhuis deelt zijn lessen.
De Olympische Spelen in Parijs zijn van start. En ook de HvA is weer vertegenwoordigd. Hoe is het om je voor te bereiden op zo’n once in a lifetime prestatie en tegelijkertijd nog iets aan je studie te doen? Zwemmer Johan Kenkhuis kan het weten: hij combineerde twintig jaar geleden een studie Commerciële Economie met een zilveren plak op de Spelen in Athene.
“In het jaar dat ik in voorbereiding was op Athene heb ik mijn studie wel echt op een laag pitje gezet,” erkent Johan. Hij koos destijds heel bewust voor de Johan Cruyff Academy, de plek binnen de HvA waar studenten met topsportambities terecht kunnen voor een opleiding Commerciële Economie. “Ik wilde aanvankelijk studeren juist om met andere mensen in contact te komen dan het wereldje waar ik in zat, maar opleidingsmanager Dennis van Vlaanderen overtuigde me destijds om het toch te doen.”
Richt zelf je programma goed in
In 2004 waren de mogelijkheden om een studie te combineren met topsport nog niet zo uitgebreid als nu. “Het was niet zozeer dat ik per se Commerciële Economie wilde studeren, maar de ruimte om zelf het studieprogramma in te richten bleek toch wel echt heel belangrijk. Ik weet nog dat ik op een van de eerste dagen een hoorcollege had. Ik ben meteen daarna naar Dennis gegaan: ‘dit ga ik niet weer doen. Ik ga nu alles op zelfstudie zetten en alleen naar de verplichte onderdelen toe.”
En dat lukte, want in een jaar haalde Johan zijn propedeuse. “Het zelf inrichten van je programma is echt heel belangrijk. Ik ging bijvoorbeeld een aantal keer per jaar op trainingskamp en dan zorgde ik ervoor dat ik in de week erna tentamens kon doen. Juist op trainingskamp was er veel tijd om te studeren.”
Op de Olympische Spelen in Athene 2004 kwam de beloning voor al die inspanning. Samen met Pieter van den Hoogenband, Mitja Zastrow en Klaas-Erik Zwering pakte Johan Kenkhuis zilver op de 4x100 meter vrije slag. Het hoogtepunt in zijn zwemcarrière, vooral omdat het vier jaar eerder in Sydney nog zo was misgegaan.
Komende weken doen er weer een flink aantal topsporters van de Hogeschool van Amsterdam mee aan de Olympische en Paralympische Spelen in Parijs. Als je 30 uur per week moet trainen, kun je onmogelijk alle colleges volgen of alle opdrachten op tijd inleveren. Daarom heeft elke faculteit een topsportcoördinator die met de topsportende student steeds kijkt wat haalbaar is en wat niet, en zo nodig uitstel verleent of de mogelijkheid biedt langer over de studie te doen. Op deze manier kunnen onze studenten hopelijk in Parijs tot topprestaties komen. ...
Kijk verder dan alleen de topsport
Al tijdens zijn topsportcarrière bracht Johan de lessen uit zijn opleiding in de praktijk. “We moesten op een gegeven een nieuw zwemteam gaan organiseren en bijvoorbeeld zelf op zoek gaan naar sponsoring en bedenken welke rechtsvorm zo’n team moet hebben. Volgens mij heb ik het sponsorplan dat we toen hebben geschreven zelfs kunnen gebruiken als opdracht in een van m’n vakken.”
Het belangrijkste wat Johan heeft overgehouden aan die tijd is het besef dat je maar beter op tijd kunt nadenken over wat je in de toekomst wilt gaan doen. “Ik ben er altijd van overtuigd geweest dat je meer uit je carrière haalt als je ook andere interesses ontwikkeld. Het is niet goed als je op je dertigste nog opeens moet gaan bedenken wat je met je leven wil.”
Twintig jaar na zijn historische prestatie in Athene brengt Johan de lessen van zijn zwemloopbaan én zijn opleiding aan de Johan Cruyff Academy nu op een andere manier in de praktijk. Als eigenaar van SwimGym in Amsterdam traint hij, samen met een team van coaches, mensen van allerlei zwemniveaus die hun zwemtechniek en -conditie willen verbeteren.
De lessen uit zijn opleiding Commerciële Economie komen daarbij van pas, maar Johan heeft het ondernemen ook van huis uit meegekregen. “In de zomers stond ik altijd bij m’n ouders in de slagerij en ik wist ook dat mijn zwemcarrière op een gegeven moment voorbij zou zijn, dus daar kon ik maar beter klaar voor zijn.”
Kijkend naar de topsporters die zich nu voorbereiden op de Olympische Spelen in Parijs heeft Johan nog wel een tip voor de HvA. “Moet er niet gewoon een studie Topsport komen op hbo-niveau? Waarin je je verdiept in alles wat bij topsport komt kijken. Een beetje van de fysiologie, een beetje commercie, een beetje coaching. Op die manier kan je er als topsporter zelf achter komen waar je interesses liggen naast het pakken van die gouden medaille.”