Logo Hogeschool van Amsterdam – link naar startpaginaLogo Hogeschool van Amsterdam – link naar startpagina
Lectoraat

Burgerschapsonderwijs

Over het lectoraat

Burgerschapsonderwijs is een belangrijke opdracht voor de school, zeker in een tijd van democratische erosie, toenemende spanningen en ongelijkheid. De opdracht is echter wel ingewikkeld. Scholen hebben veel vrijheid om deze opdracht in te vullen maar dat wordt wel als ingewikkeld ervaren. Burgerschap gaat over morele vraagstukken, daarbij over botsende waarden en vraagt om een expliciete positiebepaling van leraren en scholen. Verder vinden leraren en scholen het soms lastig om burgerschapsonderwijs te concretiseren in het onderwijs. En leerlingen en studenten hebben niet altijd het gevoel dat hun stem er in de samenleving toedoet.

Binnen het lectoraat werken wij aan manieren om leraren en scholen te ondersteunen bij het vormgeven van burgerschapsonderwijs. Dit doen wij door onderzoeksprojecten samen met scholen en lerarenopleidingen uit te voeren, door samen lerarenopleidingen professionaliseringstrajecten aan te bieden over burgerschap en door te publiceren en workshops te verzorgen.  

Burgerschapsonderwijs kan vormgegeven worden door de school als oefenplaats te zien. Leerlingen en studenten kunnen dan hun burgerschap (uit)oefenen binnen de school. Een andere manier is om burgerschapsonderwijs te expliciteren in bestaande vakken. Via verschillende werkvormen kan dan met burgerschap gewerkt worden, gerichte instructie, dialogen, simulaties of groepswerk. Binnen onderzoeksprojecten werken wij aan manieren om te bekijken hoe docenten dergelijke werkvormen in kunnen zetten. Denk bijvoorbeeld aan instructie en simulaties bij democratie-onderwijs, lesgeven over controversiële onderwerpen, kritisch denken aan de hand van de Socratische dialoog of het gebruik maken van cartoons voor bespreken van complexe onderwerpen.   

Het lectoraat heeft drie hoofdthema’s waar onderzoeksprojecten rondom worden uitgevoerd: 

  • Democratieonderwijs: hoe kunnen leraren democratische waarden stimuleren en leerlingen en studenten inzichten geven over democratie? Hoe kunnen leraren daarbij ondersteund worden?  
  • Controversiële onderwerpen in de klas: hoe kunnen leraren lesgeven over controversiële onderwerpen waarbij leerlingen en studenten meer inzicht krijgen over de onderwerpen en onderliggende morele waarden? Hoe kunnen leraren hierbij ondersteund worden?  
  • Morele oordeelsvorming: op welke manieren kunnen leraren bij leerlingen en studenten morele oordeelsvorming stimuleren? Hoe kunnen leraren hierbij ondersteund worden?