Generatieve AI in Onderwijs: regels en adviezen

De HvA heeft richtlijnen opgesteld over GenAI in het onderwijs. Deze richtlijnen bevatten onder andere: 

• Wanneer AI is toegestaan bij toetsing. Bijvoorbeeld alleen als studenten zelfstandig de leerdoelen kunnen behalen en dit kunnen aantonen. 
• Advies over toetsen waarbij je GenAI verantwoord wilt inzetten. Focus bijvoorbeeld meer op het leerproces in plaats van het eindresultaat. Dit sluit aan bij het Onderwijs en Toetsbeleid(opent in nieuw venster). En test of je toets door GenAI kan worden gemaakt. 
• Advies over toetsen waarbij je niet wilt dat GenAI wordt gebruikt. Maak gebruik van actuele en specifieke toetsvragen, authentieke beroepsopdrachten en tussentijdse producten om ongeoorloofd gebruik van AI te voorkomen. 
• Wanneer er sprake is van fraude of plagiaat. Wat te doen als AI-gebruik niet is toegestaan maar toch wordt ingezet?

De regels en adviezen zijn alleen toegankelijk voor medewerkers van de HvA. Klik op onderstaande button om deze te bekijken in MijnHvA.

Uitdaging: AI en Toetsing 

Bij de discussie over GenAI en toetsing is het belangrijk om de focus niet te leggen op fraude, maar te focussen op het verbeteren van toetsing, zodat het leerproces intact blijft. Generatieve AI maakt het lastiger om vast te stellen of een student zelfstandig een leeruitkomst beheerst. AI-detectietools werken onvoldoende en geven vaak foutieve resultaten. Daarom is het essentieel om toetsing zo te ontwerpen dat studenten aantoonbaar leren, zonder ongeoorloofd AI-gebruik. 

Toetsontwerp en AI-gebruik 

Bepaal eerst of AI-gebruik bij een toets wenselijk is. De leerdoelen zijn hierbij leidend: welke kennis en vaardigheden moeten studenten zelfstandig beheersen? Een praktische manier om dit te testen is zelf een opdracht door AI te laten maken en de kwaliteit te beoordelen. Kan een student zonder eigen inspanning slagen? Dit helpt bij het bepalen of AI het leerproces ondermijnt of juist ondersteunt. 

Focus op het leerproces 

Het grootste risico op ongeoorloofd AI-gebruik ontstaat bij opdrachten zonder tussentijdse begeleiding. Dit kun je tegengaan door: 

• Regelmatige feedbackmomenten in te bouwen. 
• Studenten hun aanpak te laten toelichten en reflecteren op hun leerproces. 
• Peerfeedback te stimuleren. 
• Gebruik te maken van portfolio’s waarin studenten hun voortgang vastleggen. 

Door met studenten in gesprek te blijven over hun proces en keuzes, wordt ongeoorloofd AI-gebruik sneller zichtbaar en kunnen passende maatregelen genomen worden. 

Aanpassingen in toetsing 

Wil je toetsing aanpassen? Zorg dat de leerdoelen centraal staan en overweeg deze aanpassingen: 

1. Authentieke opdrachten 
Opdrachten gebaseerd op actuele, praktijkgerichte casussen verminderen de kans op een kant-en-klaar AI-antwoord. Houd rekening met de mogelijkheid dat studenten AI gebruiken om relevante input te genereren en beschouw dit als onderdeel van hun denkproces. 

2. (Deels) Mondelinge toetsing 
Laat studenten hun werk mondeling toelichten, bijvoorbeeld via presentaties of verdedigingen. AI kan helpen bij de voorbereiding, maar niet bij de interactie en het directe beantwoorden van vragen. 

3. Rollenspellen en simulaties 
Interactieve situaties, waarbij studenten moeten reageren en improviseren, maken AI-gebruik lastig. 

4. Hands-on toetsing 
Praktijkgerichte opdrachten zoals technische handelingen, laboratoriumwerk of ontwerpvaardigheden vereisen actieve deelname van studenten en zijn moeilijk door AI over te nemen. 

5. 'Papieren' toetsen 
Schriftelijke examens kunnen in een gecontroleerde omgeving plaatsvinden, waardoor AI-gebruik wordt beperkt.