Urban Futures and Education Event Series

Webinar

De Event Series begon met de Webinar “Inclusieve benaderingen voor het ontwerpen van sociaal en ecologisch veerkrachtige stedelijke centra”. Tijdens dit webinar vertelden Julie Pellizzari, Maiju Suomi en Dan Podjed, drie onderzoekers uit verschillende disciplines, over hun eigen ervaringen in verschillende Europese steden en wat zij van belang vinden bij het ontwerpen van sociaal en ecologisch veerkrachtige stedelijke centra.

Steden ontworpen door iedereen

Julie Pellizzari, onderzoeker bij the European University Instiute, is geboren en getogen in Venetië. In deze stad wandelen mensen veel waardoor ze met elkaar in contact zijn. Daarnaast kent Venetië tal van verenigingen waarin mensen samenkomen. Dat zorgt voor burgerparticipatie. Julie ziet vanuit beleidsperspectief dan ook het belang van publiek debat bij het ontwerp van stedelijke centra voor iedereen. Ze citeerde daarbij de beroemde stadsactivist Jane Jacobs: “Cities have the capability to be for everybody, only because and only when they are created by everybody”. Pellizzari markeerde transparantie en verantwoordelijkheid nemen door de overheid als essentieel voor het opbouwen van vertrouwen tussen overheid en burgers. Daarin is goede communicatie over beslissingen en uitkomsten van belang.

Samenbrengen mens en natuur

Maiju Suomi voegde daaraan toe dat niet alleen culture diversiteit van belang is, maar ook biologische diversiteit. Als architect en Founding Partner bij Suomi/Koivisto Architects en Doctoral Researcher aan de Aalto University in Helsinki, pleitte zij voor ruimtes en systemen die zowel culturele als natuurlijk benaderingen ondersteunen. Zij vindt het belangrijk dat we mens en natuur samenbrengen. Samenwerken met de natuur en het promoten van het welzijn van de gemeenschap en van dieren, zijn voor haar essentieel bij het ontwerp van sociaal en ecologisch veerkrachtige stedelijke centra.

Geen ‘smart solutions’ maar ‘calm solutions’

Dr. Dan Podjed, gevestigd in Ljubljana, Slovenië, vindt het belangrijk dat het ‘humane’ aspect weer terugkomt in onze snelveranderende, technologische en ‘smart’ maatschappij. Als antropoloog betoogde hij voornamelijk dat we terug moeten naar een menselijke – offline- manier van communiceren. Hij illustreerde dit met het voorbeeld van de stadsbus in Belgrado, die voor veel mensen een sociale ontmoetingsplek is waardoor zij met elkaar in contact zijn over wat er gebeurt in de stad. Hij vindt dat we minder nadruk moeten leggen op technologische ‘smart solutions’ en meer nadruk op ‘calm solutions’ om de rust in het stedelijke leven te herstellen terug te keren naar onze menselijke wortels.

Victim of architecture

Een cruciaal vraagstuk bij realiseren van een stad voor iedereen is hoe we letterlijk een ruimte kunnen creëren waar mensen en natuur samenkomen, en die bovendien functioneert als een effectief communicatiemiddel. Dat is een vraag waar Maiju Suomi zich dagelijks mee bezighoudt. Zo werkte zij samen met een musea in Helsinki om in het klein een ‘space’ te ontwerpen die die multispecies encounters (ontmoetingen tussen verschillende diersoorten) faciliteert en waar ook culturele activiteiten georganiseerd worden. Ze merkte daarbij op dat architectuur een bijzondere kunstvorm is: “We are a victim of architecture; we have to live in it”.

We hebben elkaar nodig

Alle drie de sprekers waren het erover eens dat we elkaar nodig hebben; want hoewel Belgrado, Venetië en Helsinki mooie voorbeelden kennen, is er geen “one size fits all” oplossing. Wat in de ene stad werkt, werkt in de andere niet. Wereldlijke uitdagingen – zoals globalisering, klimaatverandering en urbanisatie - komen in effect in het lokale, dus daarom is het zoeken naar contextuele lokale oplossingen voor die grote uitdagingen zo belangrijk. Architecten en beleidsmakers kunnen het niet alleen. Wat we nodig hebben is input van bewoners, het delen van informatie en publiek debat. Daarom is het belangrijk om, als ontwerpers van de stad, bewoners actief op te zoeken en met ze in gesprek te gaan. Zo concludeerden de drie sprekers: “Better to go to six households than to none at all”.

Workshop

Op dag twee van de Event Series stond de workshop “Collective sense-making of the higher education's support to urban social innovation” op de planning.

Tijdens deze interactieve workshop werd samen met de deelnemers nagedacht over een visie voor rechtvaardig onderzoek en rechtvaardige communicatie en besluitvorming op het gebied van stedelijke ontwikkelingen. Daarnaast bespraken de deelnemers de vier manieren waarop verbinding wordt gelegd en informatie wordt uitgewisseld over urbane sociale innovatie binnen hoger onderwijsinstellingen. Daarbij bediscussieerden de deelnemers ook de praktijkvoorbeelden, de kansen en obstakels.

Transdisciplinairiteit

Eén van die manieren is transdisciplinairiteit. Bij transdisciplinairiteit gaat het om de vraag hoe we stedelijke vraagstukken over de grenzen van verschillende disciplines heen kunnen onderzoeken, zodat de oplossingen aansluiten bij de maatschappelijke behoeften. In deze context werd UrbanistAI genoemd. Dit is een AI-platform waar stedelijke ruimtes gezamenlijk kunnen worden ontworpen en ideeën visueel worden weergegeven. Vervolgens kan er op de ideeën worden gestemd. Deze tool maakt participatie bij het ontwerpproces dus makkelijker.

Belangenbehartiging

De tweede manier is belangenbehartiging. De focus ligt hier op het mobiliseren van gemeenschappen door middel van mediacommunicatie, activisme en beleid. Een voorbeeld hiervan is het Amsterdamse Pakhuis de Zwijger. Als “eigentijds praathuis” een plek waar wetenschappers, beleidsmakers, experts, artiesten, ontwerpers en burgers samen komen om in gesprek te gaan over maatschappelijke vraagstukken.

Urban Living Labs

Als derde manier werden Urban Experimentation (Living) labs genoemd. Dit zijn innovatieve omgevingen waar meerdere actoren stedelijke oplossingen ontwikkelen en kunnen testen, zoals het Amsterdam Institute for Advance Metropolitian Solutiions (AMS Institute). Het AMS Institute is een wetenschappelijk instituut waar oplossingen gezocht worden voor grootstedelijke vraagstukken door een nauwe samenwerking tussen wetenschap, onderwijs, bestuur, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties.

Burgers betrekken

Tot slot werd maatschappelijke participatie besproken: hier staat de vraag centraal hoe je het beste burgers kunt betrekken om stedelijke problemen aan te pakken. Hiervan is een voorbeeld is de ‘1,2,3 Ljubjljana app’; deze app is voor inwoners van de stad Ljubjljana en toont de gebruiker hoeveel hij of zij heeft gelopen, gefietst, met de auto heeft gereden, of het openbaar vervoer heeft gebruikt in de afgelopen tijd. Door meer te bewegen kunnen bewoners prestatiebadges verdienen, zowel als groep als individu. Zo stimuleert de app inwoners te bewegen en helpt de app milieueffecten van het verkeer te verminderen.

Multidisciplinaire aanpak nodig

Na de bespreking werd er gebrainstormd over het belang van de vier geïdentificeerde richtingen. De consensus sluit aan bij wat de conclusie van het webinar was: De uitdagingen waar we voor staan vereisen een multidisciplinaire aanpak, en de betrokkenheid van eindgebruikers of betrokkenen is essentieel voor het succes van sociale innovatie.

Kansen en obstakels

De kansen en de obstakels van deze benaderingen werden uitgebreid bediscussieerd door de deelnemers. Kansen zijn het mixen van perspectieven, waardoor oplossingen voor de lange termijn zijn, het ‘empoweren’ van mensen en de nadruk op diversiteit van behoeften in onze samenleving.

Obstakels zijn het feit dat transdisciplinair onderzoek moeilijk is om te implementeren in de praktijk. Hierbij sluit aan dat we diepgewortelde neiging hebben om in silo's te denken: we zijn gewend per discipline onderzoek te doen en te werken. Daarnaast liggen er uitdagingen in het op één lijn brengen van prioriteiten tussen belanghebbenden.

Urban GoodCamp project

Het Urban Goodcamp project heeft als doel om instellingen voor hoger onderwijs in zes verschillende Europese steden te ondersteunen in de aanpak van deze urgente stedelijke uitdagingen door hun lokale belanghebbenden in stedelijke gemeenschappen te betrekken. Wil je meer weten? Check de website!