Verduurzaming van Bedrijventerreinen: kansen en vraagstukken
11 februari 2025
Bedrijventerreinen, cruciaal voor de Nederlandse economie, staan voor belangrijke opgaven. Deze terreinen zijn goed voor ongeveer 40% van het bruto nationaal product en 30% van de werkgelegenheid in Nederland. Ze zijn echter ook verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de CO2-uitstoot (12% van de totale uitstoot in Nederland) en ze zijn kwetsbaar voor effecten van klimaatverandering: overstromingsgevaar, droogte en hitte vragen om een vooruitziende blik. Tot slot zijn deze gebieden van cruciaal belang in het ruimte geven aan de circulaire transitie, als logistieke knooppunten in materiaal-inzameling en –verwerking. Het Centre of Expertise City Net Zero heeft daarom een kennisagenda ontwikkeld rondom deze thematiek: welke vraagstukken zijn de komende jaren van belang om door middel van praktijkgericht onderzoek een versnelling op te organiseren? En hoe kunnen we deze vraagstukken een plek geven in het onderwijs?
Het thema verduurzaming bedrijventerreinen raakt aan alle drie de missies van City Net Zero - zero emissions, zero waste en zero impact of climate extremes – en het bekijken van deze missies in samenhang vertelt ons iets over organisatievormen en mogelijke koppelkansen.
Verschillende thema's voor verduurzaming
City net Zero heeft meer dan twintig partijen (publiek en privaat) geïnterviewd voor een eerste overzicht van urgente verduurzamings- of weerbaarheidsvraagstukken op bedrijventerreinen in het licht van klimaatverandering. Daarnaast zijn HvA onderzoekers geraadpleegd, en zijn we gezamenlijk tot een selectie van onderzoeksvragen gekomen waar we komende tijd verder mee aan de slag gaan. Op het gebied van zero emissions kun je denken aan bijvoorbeeld de volgende subthema’s: het verminderen van schadelijke uitstoot, zoals CO2 en andere broeikasgassen. Dit omvat het gebruik van hernieuwbare energiebronnen, energiebesparing en -opslag. Voor zero waste is het sluiten van materiaalkringlopen om afval te verminderen door middel van circulair ontwerpen en hergebruik een belangrijk subthema. Op het gebied van zero impact of climate extremes kun je denken aan het minimaliseren van schade door klimaatextremen zoals hitte, storm, droogte en wateroverlast. Een overkoepelende thema is governance dat zich richt op gezamenlijk bestuur en de verdeling van verantwoordelijkheden bij collectieve verduurzamingsvraagstukken.
Geselecteerde vraagstukken
Er zijn in totaal 181 vraagstukken opgehaald, verdeeld over de thema’s, waarvan er 13 zijn geselecteerd voor verdere uitwerking, waaronder:
- Hoe kan de efficiëntie van productieprocessen van bedrijven worden verhoogd voor energiebesparing?
- Hoe organiseren we inzicht, vermindering en logistiek in materiaal- en reststromen op bedrijventerreinen?
- Hoe kunnen we het bergen van water (in relatie tot droogte en wateroverlast) mogelijk maken?
- Wat vraagt het voor organisatievorm om partijen een gezamenlijke verantwoordelijkheid te laten nemen?
- Hoe kunnen partijen worden samengebracht voor data-uitwisseling?
De complete lijst is terug te vinden in de integrale Kennisagenda, via de download link onderaan deze pagina.
Kansen voor het onderwijs
Externe partijen hebben aangegeven dat er in het licht van deze gecombineerde opgave zowel in park management, als binnen bedrijven zelf, behoefte is aan vaardigheden in integraal denken, reporting skills en data-analyse. Ook is er behoefte aan een combinatie van technische en beleidsmatige kennis bij professionals. Deze inzichten geven voeding aan gesprekken met onderwijsvertegenwoordigers van de HvA, over hoe het curriculum beter kan aansluiten op deze praktijkvraag.
Hoe nu verder?
Het verduurzamen en weerbaar maken van bedrijventerreinen voor klimaatverandering is een complexe maar noodzakelijke opgave. Door samenwerking, innovatie en kennisdeling kunnen partijen op bedrijventerreinen een belangrijke bijdrage leveren aan het aanpakken van verschillende transities. Deze kennisagenda vormt een krachtig startpunt voor het (verder) ontwikkelen van impactvol onderzoek en innovatief onderwijs op deze thematiek. City Net Zero stimuleert hier de (interdisciplinaire) samenwerking, treedt op als netwerkpartner en faciliteert kennisdeling onder meer in de vorm van een symposium later dit jaar.
CoE City Net Zero
Een klimaatneutrale, circulaire en klimaatbestendige Metropoolregio Amsterdam in 2050. Dat is het vertrekpunt voor het CoE City Net Zero, opgericht door de Hogeschool van Amsterdam. CoE City Net Zero stimuleert op al deze gebieden de samenwerking tussen praktijk, onderzoek en onderwijs in de regio. Zo komt de transitie naar een duurzame samenleving in een stroomversnelling.