Toolkit Pepa: samenwerking voor motorische ontwikkeling

Kinderen van nu bewegen minder dan kinderen van vroeger. Daardoor gebeurt het soms dat hun motoriek niet voldoende ontwikkelt. Kinderen zijn minder sterk en flexibel, maar ook minder vaardig in bewegen. Dat zorgt ervoor dat deze kinderen minder plezier in bewegen hebben, wat een doorwerking kan hebben op de rest van hun leven.

Extra aandacht

De afgelopen jaren is er meer aandacht gekomen voor de motorische ontwikkeling van kinderen. Het Centre of Expertise Urban Vitality (CoE UV), en dan specifiek het lectoraat Bewegen in en om de School van de Hogeschool van Amsterdam (HvA), heeft hier een leidende rol in. Zo ontwikkelden onderzoekers in samenwerking met een aantal Amsterdamse scholen de Ondersteuningsroute bewegen en motoriek (OBM). Daarmee meten scholen de motorische ontwikkeling van kinderen. Het idee is dat een kind dat een achterstand ontwikkelt, extra aandacht krijgt en bij een ernstige achterstand wordt doorverwezen naar de jeugdarts of kinderfysiotherapeut.

Thuissituatie

“We zien dat nog niet elke school een goede vervolgaanpak heeft”, zegt Dayenne L’abée, docent-onderzoeker bij lectoraat Bewegen in en om School. “Hoe kun je nou effectief ondersteuning bieden aan een kind met een motorische achterstand? Niet alleen moet je als school extra aanbod hebben voor deze kinderen, het is vooral ook belangrijk om de ouders of thuissituatie betrekken en extra zorg inschakelen voor kinderen die dat nodig hebben.”

Gelijkwaardig

Koen van Dijk, docent-onderzoeker aan het lectoraat Ergotherapie - Participatie en Omgeving, vult aan: “Dat is geen eenmalige actie, want het tegengaan van een achterstand in motorische ontwikkeling kost tijd. Daarom is het nodig dat alle betrokken partijen goed met elkaar samenwerken. In zo’n pedagogisch partnerschap zijn alle betrokkenen gelijkwaardig. Ieder draagt een steentje bij voor het gezamenlijke doel: een goede motorische ontwikkeling van het kind.”

 

Inspiratiebronnen

Pedagogisch partnerschap is dus de sleutel tot effectief terugdringen van motorische achterstanden. Om scholen en zorgprofessionals te ondersteunen in het aangaan van partnerschappen en het betrekken van ouders, ontwikkelden L’abée, Van Dijk en andere onderzoekers een toolkit voor scholen en zorgprofessionals. “De toolkit bevat veel praktische tips over hoe je een partnerschap kunt aangaan”, zegt L’abée. “Denk aan informatie over interculturele communicatie, het bereiken van ouders en zichtbaarheid van vakleerkrachten. Ook zijn er inspiratiebronnen voor bijvoorbeeld beweeghuiswerk. De toolkit zelf is handzaam, met allerlei links naar achtergrondinformatie en filmpjes.”

Positieve reacties

Van Dijk: “De toolkit is tot stand gekomen in co-creatie met onderwijs- en zorgprofessionals. Ook hebben we ouders geïnterviewd over hun wensen en behoeften en hoe zij aankijken tegen motorische ontwikkeling en zorg op dat gebied. Bovendien hebben we vakleerkrachten op betrokken Amsterdamse scholen een jaar lang één op één begeleid in het aangaan en onderhouden van pedagogische partnerschappen. De toolkit is bovendien getest en beoordeeld door docenten en zorgprofessionals in ons consortium. De reacties zijn overwegend positief. En met de overige feedback verbeteren we de toolkit verder.”

Workshops

Sinds begin 2025 is de toolkit beschikbaar voor scholen en zorgprofessionals. “De komende tijd gaan we de toolkit veel onder de aandacht brengen”, zegt Dayenne L’abée. “Dat doen we via artikelen en workshops voor verschillende doelgroepen: vakleerkrachten, groepsleerkrachten, schooldirecties en diverse zorgprofessionals. Mogelijk ontwikkelen we in de toekomst bovendien cursusmateriaal voor studenten en professionals rond het thema pedagogisch partnerschap.”

De Toolkit Pepa is het resultaat van het RAAK Publiek-project Partnerschap met ouders in de ontwikkeling van kinderen met een motorische achterstand dat geleid wordt door het lectoraat Bewegen in en om School van de Hogeschool van Amsterdam. Andere partners in het consortium zijn Hogeschool Utrecht, Hanzehogeschool, NJi, Kenniscentrum Sport en Bewegen, AWBR, UvA, GGD Zaanstreek Waterland en Gemeente Amsterdam.