Kansrijk opgroeien met aandacht voor sociale factoren
ProjectHoe kunnen we zorgen dat jongeren gezond en zonder overgewicht opgroeien door aandacht te hebben voor achterliggende sociale problemen in het gezin? Het terugdringen van overgewicht is hard nodig. Volgens het NJI en CBS heeft meer dan de helft van de Nederlanders heeft overgewicht en ongeveer 1 op de 6 jongeren. De regio Zaanstreek-Waterland waarin het onderzoek is uitgevoerd behoort tot de 5 ‘zwaarste’ regio’s van Nederland. Als de huidige trend doorzet dan heeft volgens het trendscenario van het ministerie van VWS in 2040 ongeveer twee derde van de volwassenen overgewicht.
Gevolgen overgewicht
Het blijkt dat overgewicht bij kinderen ongelijkheden in gang zet die niet gemakkelijk zijn terug te draaien. Overgewicht bij kinderen heeft verschillende lichamelijke, psychosociale en maatschappelijke gevolgen. Deze gevolgen leiden uiteindelijk tot zorgkosten en maatschappelijke kosten, zoals een verlaagde arbeidsproductiviteit en een lager inkomen. Hoe ernstiger het overgewicht, hoe hoger de kosten. Er ontstaan blijvende verschillen in gezondheid, arbeidsmarktdeelname en inkomen. Lees hier meer.
Andersom hebben inkomen, opleiding en andere sociale factoren ook invloed op het ontstaan van overgewicht. Alleen inzetten op een gezonde omgeving en het stimuleren van een gezonde leefstijl is dus niet voldoende om resultaat te behalen.
Leerkring achterliggende sociale factoren
Om de kennis over de achterliggende factoren van kansrijk opgroeien te vergroten hebben wij vanuit de Werkplaats Sociaal Domein Amsterdam en omgeving in samenwerking met de GGD Zaanstreek-Waterland een leerkring georganiseerd. Hierin hebben we verkend hoe we de bestaande trends wel kunnen ombuigen. Door het inzetten van sociale netwerken en sleutelfiguren kunnen we de juiste doelgroep beter bereiken en sluiten we aan op achterliggende sociale factoren zoals levenstress en armoede. Gastspreker Lenny Bijker (programmamedewerker ontwikkelbuurt en buurtbudgetten WOON!) deelde haar tips voor het werken met sleutelfiguren in Amsterdam. De gemeenten wisselden onderling ook good practises uit, zoals over de integrale aanpak Saenbility en PACT Poelenburg-Peldersveld in Zaanstad en de inzet van een sleutelfiguur als JOGG-regisseur in Edam-Volendam.
Tijdens het wandeldebat gingen we verder in discussie over de beste aanpak: blijven polderen of politiseren. Er was veel energie voor dat laatste. Er is behoefte aan een overheid die wetten en regels opstelt, waarmee gezond betaalbaar is en de norm wordt. Denk aan de suikertaks en BTW-verlaging op groente en fruit. Individuele ondersteuning met aandacht voor stress en armoede blijft daarnaast ook nodig. Samen met sleutelfiguren willen we die ondersteuning bieden én een duidelijk signaal afgeven aan de politiek dat wetten en regels noodzakelijk zijn om de trend te doorbreken. Hopelijk heeft deze leerkring een kiempje gelegd om dit immens complexe probleem aan te pakken.
Betrokken partijen
- De Werkplaats Sociaal Domein Amsterdam en Omgeving (penvoerder: Lectoraat Stedelijk Sociaal Werk)
- GGD Zaanstreek-Waterland
Betrokken medewerkers
- Jesper Rözer
- Lex Veldboer
