RAAK project Who knows?!
ProjectBinnen de hulpverlening is er een groeiend besef dat de afhankelijkheid van cliënten van de hulpverlening doorbroken moet worden en dat de zorg zich sterker moet gaan richten op de beleving, ervaring en krachten van cliënten. Als gevolg hiervan wint de inzet van ervaringsdeskundigheid steeds meer terrein in de reguliere hulpverlening.
De inzet van ervaringsdeskundigheid is echter nog een dermate nieuw fenomeen dat de maatschappelijk werkers, woonbegeleiders, GGZ-agogen, (sociaal) psychiatrisch verpleegkundigen en ervaringsdeskundigen zich gesteld zien voor een reeks vragen die direct betrekking hebben op hun werk.
Projectvoorstel en doelstelling
De Hogeschool van Amsterdam (HvA) gaat in samenwerking met Arkin, GGZ inGeest, HvO-Querido en het Instituut voor Gebruikers Participatie en Beleid (IGPB)
- a) een drietal praktijkinterventies op het gebied van ervaringsdeskundigheid ontwerpen, implementeren en met onderzoek ondersteunen, en
- b) het Traject Opleiding Ervarings Deskundigheid (TOED) evalueren.
De doelstelling van dit project is drieledig. Wij willen inzicht verkrijgen in:
- de verschillende wijze van inzet van ervaringsdeskundigheid als interventie
- de invloed hiervan op herstel en de kwaliteit van leven van de cliënt en
- wat nodig is voor zowel de sociale professional als de ervaringsdeskundige in termen van competenties, randvoorwaarden en handelingsruimte bij de inzet van ervaringsdeskundigheid.
Onderzoeksvragen
Bovenbeschreven doelstellingen hebben we geoperationaliseerd in de volgende drie hoofdvragen:
- Hoe kunnen we ervaringsdeskundigheid als interventie beschrijven?
- Wat is de invloed van de inzet van ervaringsdeskundigheid op de kwaliteit van leven en herstel van cliënten?
- Hoe moeten zowel professionals, ervaringsdeskundigen als organisaties worden toegerust bij een op herstel gerichte benadering middels de inzet van ervaringsdeskundigheid?
Aanpak
De ontwikkeling en implementatie van bovenstaande praktijken wordt in gezamenlijkheid met professionals en ervaringsdeskundigen uitgevoerd. Hetzelfde geldt voor de totstandkoming van deze aanvraag. Alle praktijken worden ondersteund met praktijkonderzoek. Dit praktijkonderzoek bestaat uit een combinatie van actieonderzoek en evaluatieonderzoek.
Resultaten
- Ontwikkeling, implementatie, evaluatie van vier ervaringsdeskundigheidspraktijken
- Beknopt onderzoeksverslag waarin de onderzoeksvragen beantwoord worden
- Een evaluatieverslag van de TOED
- Interventiebeschrijvingen conform de richtlijnen databank Effectieve Interventies Jeugdzorg
- Implementatie handleidingen voor disseminatie
- Competentieprofielen voor maatschappelijk werkers, woonbegeleiders, GGZ-agogen, (sociaal)psychiatrische verpleegkundigen en ervaringsdeskundigen.
- Handleiding interactieve werkbegeleidingsstructuur
- Website/forum voor betrokkenen rondom ervaringsdeskundigheid
- Onderwijsmateriaal zoals dvd's met ervaringen uit de praktijk
- Aanpassing van het curriculum Social Work en de TOED
- Een structureel Amsterdams kennisnetwerk Ervaringsdeskundigheid
- Concept functieomschrijving ed Who knows versie 6 sept 2013
- De eerste ervaringen met Wellness Recovery Action Planning (WRAP) in Nederland gericht op de inzet van herstelondersteuning en ervaringsdeskundigheid: Praktijkbeschrijving WRAP - 2 okt 2013
Financiering
Het onderzoek wordt gefinancierd vanuit een RAAK subsidie.
Samenwerkingspartners
In het onderzoek werkt de Hogeschool van Amsterdam samen met HVO-Querido/ het Herstelbureau, GGZ inGeest, Arkin / Mentrum , Arkin / CSD en het IGPB / TOED. Ook zijn er verschillende netwerkpartners betrokken, te weten: het Cliënten Belangen Bureau, Cliëntenbelang Amsterdam, Phrenos/LIVE en VUmc.
RAAK Nieuwsbrief Who Knows?!
Publicaties
Het Instituut Gebruikersparticipatie en Beleid (het IGPB) heeft twee studenten van de minor GGZ Agoog benaderd om onderzoek te verrichten naar leerstijlen binnen het Traject Opleiding Ervaringsdeskundigheid (de TOED). Blijken de cursisten doeners te zijn, of toch meer bezinners?
- Diederen, Marieke, Harrie van Haaster, Jeroen Vendel. (2013). Leren in de TOED; leren van ervaringen. Whitepaper.
- HvA_Begrippenkader
- HvA_Ervaringen
- Eindrapport Evaluatie Toed
Zorginstellingen en maatschappelijke opvang werken steeds meer met ervaringsdeskundigen. Deze worden ondersteund door een ondersteuner. Hoe ziet deze ondersteuning er in de praktijk uit? Twee MWD-studenten uit het excellentie traject, Sanne Rol en Tessa Smorenburg, deden in 2012 onderzoek naar de rol en het (ideale) profiel van de ondersteuner in de praktijk.
- Rol, Sanne en Tessa Smorenburg. (2012). De ondersteuner van de ervaringsdeskundige . In: Sozio SPH december 2012, p. 33-36.
Krachtwerk On Tour
Herstelondersteuning, cliëntsturing, empowerment en ervaringsdeskundigheid: vandaag de dag hot items in Nederland, in de VS echter al veel langer hip. Daarom ging een aantal docenten, onderzoekers en professionals (voor een deel ook actief in het RAAK-project Who knows?!) bij diverse praktijken in de VS op bezoek. Daar houden ontwikkelaars en onderzoekers zich ook bezig met deze thema's. Het doel van deze reis was onder meer om opgedane kennis, inzichten en ervaringen uiteindelijk te gebruiken voor praktijk-, kennis- en onderwijsontwikkeling in Nederland. Tijdens hun tour deden zij verslag van hun bezoeken, indrukken en nieuwe ideeën. Op hun blog vindt u onder andere informatie over: organisaties die met ervaringsdeskundigen werken, het Wellness Recovery Action Planning, consumer run organisaties, inspirerende interviews via youtube filmpjes, powerpoint presentaties en een verslag van de Krachtwerkontour slotconferentie.
Presentaties
- Who Knows?! RAAK Research project - Employment of peers in professional practices in mental health, substance abuseand homeless care - Eefje Driessen, Kansas University, 15th of January
- Who Knows?! RAAK Research project - What's going on with WRAP in the Netherlands? - Eefje Driessen en Paulina Sedney, WRAP Around the World conference, January 27th 2013
In de media
Op do 27 juni 2014 werd één van de RAAK Who Knows-onderzoekers geïnterviewd door Radio Signaal (onderdeel Radio Salto) over het project en actuele ontwikkelingen in de praktijk rondom de inzet van ervaringsdeskundigheid. Met extra commentaar door Wilma Boevink (oa HEE team, Trimbos, Lector Herstel bij Hanze hogeschool)