Kenniscentrum Techniek

De stad ontwerpen op ooghoogte (Sensing Streetscapes)

Ontwerpend onderzoek met eye-tracker en AI naar woongebieden met hoge dichtheden

Project

De ongekende populariteit van steden zet de komende jaren door. Om dit op te vangen moet er volop gebouwd te worden. De vraag is hoe we - ondanks de extreme verdichting - toch een menselijke maat op straatniveau creëren. Welke ontwerpoplossingen werken daarvoor? Dat heeft de Hogeschool van Amsterdam (HvA) onderzocht in het project Sensing Streetscapes.

Ontwerpen van de stedelijke omgeving

In Sensing Streetscapes is onderzocht hoe we in steden vol hoogbouw toch een menselijke maat op straatniveau kunnen realiseren. In het onderzoek zijn twee nieuwe technologieën ingezet om meer grip op de werking van ontwerpoplossingen op de gebruikers te kunnen meten: eye-tracking en artificial intelligence.

Eyetracking-technologie

De neurowetenschap heeft technologieën ontwikkeld om onze gedragingen te meten. Sensing Streetscapes maakt hiervan gebruik door eyetracking-technologie in te zetten. Deze technologie maakt zichtbaar hoe we onbewust voortdurend onze omgeving scannen en daarop ons gedrag aanpassen. De technologie legt voor ieder fixatiepunt waarnaar we kijken (30x per seconde) de exacte plek in de omgeving vast. Met eyetracking hebben de onderzoekers zichtbaar kunnen maken of de toegepaste ontwerpoplossingen op hoogbouwlocaties inderdaad het beoogde effect op de gebruikers hebben.

Artificial intelligence

Daarnaast hebben de onderzoekers internationale referentielocaties verzameld die passen bij de huidige verdichting van onze steden. Zo hebben ze een inspirerende set aan internationaal toegepaste ontwerpoplossingen samengesteld. Daarbij zetten ze ook artificial intelligence in. Met AI hebben ze een algoritme gebouwd dat deze bronnen voor ruimtelijk ontwerpers ontsluit. De hiermee getraceerde voorbeeldstellende plekken hebben ze ook in het voorbeeldenboek verwerkt.

Partners en financiering

Het project is mogelijk gemaakt dankzij een subsidie van Nationaal Regieorgaan SIA. Het project is een samenwerking tussen de HvA-lectoraten Bouwtransformatie, Urban Analytics en Play & Civic Media en een consortium van ruimtelijk ontwerpbureaus, opdrachtgevers en een internationale klankbordgroep van experts.

HvA-onderzoek van het jaar & RAAK-award

In 2022 is het project Sensing Streetscapes op de jaarlijkse Kennisparade van de HvA uitgeroepen tot Onderzoek van het Jaar. Ook stond het project op de shortlist van de RAAK-award.

Vervolg: Building for Well-being (2022-2024)

In het vervolgproject Building for Well-being is voortgebouwd op de kennis uit Sensing Streetscapes. Hoe kunnen we met de aanpak van de woningbouwopgave ook het welzijn ofwel de ‘well-being’ van stedelingen versterken? Dat heeft de Hogeschool van Amsterdam onderzocht in Building voor well-being. Het onderzoek levert inzichten op waarmee de bouwwereld tot evidence-based ontwerpoplossingen kan komen voor het creëren van een aantrekkelijke woonomgeving in de snel verdichtende stad.

Lectoraat Bouwtransformatie

Telkens als we bouwen scheppen we voor decennialang de identiteit, veerkracht en koers van een plek, omgeving, gebied en stad. Vanuit dit perspectief verricht het lectoraat Bouwtransformatie van de Hogeschool van Amsterdam praktijkgericht onderzoek naar stedelijke herontwikkeling, verdichting en de publieke ruimte. De nadruk ligt hierbij op leefbaarheid en grote maatschappelijke transities.

Gepubliceerd door  Kenniscentrum Techniek 18 september 2024

Project Info

Startdatum 24 sep 2019
Einddatum 31 jul 2021